Мүлік иелері бірлестігі: Миссия орындала ма?

Жаңа жүйенің басты тиімділігі – тұр­ғындарға ақша түсімін және қара­­­жаттың жұмсалуын бақылауға мүм­­кіндік береді. Егер бұрын ПИК, КТ, ПИТК, ЖШС және тағы басқа басқару органдары бірнеше үйді бас­қарып, барлық үйге бір шот ұстаса, енді әр үй­дің жеке шоты болады. Мүлік иеле­рі­нің бірлестігі – заңды тұлға. Оны бас­қаратын төраға мен­шік иелері қатарынан бір жылға сайланады. Бұл ретте, штатта аула сыпыру­шылар, элек­триктер, сантехник­тер сияқты қыз­меткерлер болмайды. Бұ­­лар­дың қыз­метін шарт бойынша сервистік қыз­мет көрсететін ұйымдар орындай­ды. Жаңа басқару нысанына өте отырып меншік иелері өзіне тие­сілі пәтер ауыртпалығын көтереді, тұрғын емес үй-жайдың, сондай-ақ кон­доминиум нысанының ортақ мүл­кіне жауапкершілікті өз мойнына алады. Осыған байланысты МИБ төрағасы қарапайым серіктестіктің сенім білдірген адамы екінші деңгейлі банктерде ағымдағы және жинақ шоттарын ашады.

Қарапайым серіктестік – заңды тұлға болмай-ақ барлық меншік иеле­рімен тікелей бірлесіп басқару формасы. Мұндай жүйе 2-3 қабатты тұрғын үйлерді қоныстанған 10-15 шақты пәтер иелеріне тиімді болмақ. «ПИК-тің тағдыры не болмақ» деген сауал туындауы заңдылық. «Бес қаруын» сайлаған, сантехник сияқты бірнеше қызметкері бар әлеуетті ПИК-тер сервистік қызмет көрсетуге ниетті. Ал ұсақ ПИК-тер өз жұмысын тоқтатуға мәжбүр.

Облыстық энергетика және тұр­­ғын үй-коммуналдық шаруашылығы бас­қар­масының басшысы Ержан Сал­хановтың мәліметінше, бүгінде облыста 1 471 үй «жаңа өмір» бастаған. Оның 108-і МИБ, қалғаны қарапайым серіктестік ретінде тіркеліпті.

– Тұрғындарға жаңа жүйені түсін­діру жұмыстары ешқашан тоқта­­ған емес. Карантин уақытында ретін тауып, онлайн форматта кез­де­су­лер ұйым­дас­тырып тұрдық. Өкі­нішке қа­рай, жаңа жобаға атүсті қарай­тын­дар көп. Пәтер иелеріне ұжымдық жауап­­кершілік жетіспейді. Көбі жеке­мен­шік мүліктің жөн-жосығын түсіне бермейді. «Әкімдік жөндеуге тиіс» деп қолды сілтейтіндер де бар. Заң қа­был­данды. Шекті уақыт бар. Сондық­тан да пәтер иелеріне жаңа жүйеге көшуге ерте қамдана бастаған жөн, – дейді Е.Салханов.

Карантиндік шектеулер болмаса да, тұрғындардың жаңа жү­йеге аяқ басуы екіталай сияқты. Түсін­діру жұмыс­та­рының жүйелі жүргізіл­меуі­нен бе, әйтеуір МИБ-ке бас ауыртып жүр­ген­дер аз. Көбіне зейнеткерлер қауы­мы қызығушылық танытып, көшті өр­­ге сүйреуде. МИБ-ке өткен облыс орта­­­лығындағы Ткачев көшесі, 18-үйдің төр­ағасы Дулат Сайдах­метов­тің айтуын­­ша, жаңа жүйенің тиімділігі мол.

– Ең қиыны, адамдарды жинап, түсіндіру. Осы орайда, әуелі тұр­ғындар арасында сауалдама жүр­гізіл­ді. Онда үйдің төрағасы, кеңес мү­ше­лері және ревизиялық топ құ­рамы көрсетіліп, ашық дауысқа сал­дық. Барлығы дер­лік оң қабақ таны­тып, тиісті құжаттар­ды жедел рет­тедік. Жаңашылдық­тан ұтары­мыз көп. Бұған дейін ПИК-тер бір­неше үйге қызмет көрсетіп, біз­дің ақ­ша­мыз өзге үйдің жөндеу жұмыс­тарына жұмсалып келген-ді. Ен­дігі жерде екі есепшот ашылып, қара­жат­тың қайда бағытталатынын бақы­лап отыруға мүмкіндік бар. Бірін­ші есепшотта қызмет көрсетуші ұйым­ға, екіншісінде үйімізді жөндеу мақса­­­- т­ындағы қаражат жинақтала­­ды. МИБ-ке өткеннен кейін тұрғындар ортақ мүлікке жауапкершілікпен қа­рай бастады. Әзірге ауыз толтырып айтарлық­тай өзгеріс болды деп айта алмаймын. Бірақ алдағы уақытта жаңа жүйе тиімділігін көрсетеді деген сенімдеміз, – дейді Д.Сайдахметов.

Қала тұрғыны Айтжамал Назарова ПИК-тен МИБ-ке ауысқанда тарифтің өзгермеуі маңызды екенін айтты.

– Тариф өсетінін естіген кейбір жұрт МИБ-тің құрылуына қарсы. Бірінші кезекте азғантай зейнет­­ақыға күнелтіп отырған зейнет­кер­лер қауымының көңілінен шығып отырған жоқ. Егер ПИК-пен қош айтыс­­сақ, сервистік ұйымдардың қыз­меті қымбатқа түсетіні түсінікті. Қазір сан­техниктің қызметінің өзі 5 мың тең­геден кем емес. Сол себепті көбіне зей­неткерлер ПИК-пен дос болуға ынталы. ПИК қызметіне ай сайын төлемақыны уақтылы бермей отырған тұрғындардың өзі тариф бағасы өссе, мүлдем ат-тонын ала қаша­тынын болжау қиын емес. Қазіргі уақытта тұрғын үйді басқару сияқты жауапкершілікті ешкім мойнына алғы­сы келмейді. Мұн­дай өзгеріске пәтер иелері дайын емес. Сондықтан да арбаны да сындырмайтын, өгізді де өлтірмейтін, барлық тарапқа тиімді жүйе енгізілсе екен, – дейді шаһар тұрғыны.

Қорыта айтсақ, бұл іске жауапты мекемелер жүйенің артықшылығын алға тартқанымен, пәтер иелері әзірге белсенділік таныта қойған жоқ. Көбі лифт сияқты ортақ мүлікті әлі күнге дейін әкімдіктің дүниесі деп ойлайды. Үйдің шатырын жөндеу, ішкі құбырларды реттеу қажет болса, кей­бір тұрғындар ортақ шаруадан қалыс қалатыны рас. Көп қабатты тұрғын үйлердегі пәтер иелерінің басты мә­селесі – осы. Не десек те, жылдар бойы бәленбай үйді қарамағына алып, жи­налған қаражатты дұрыс жарыт­паған ПИК-пен қош айтысатын уақыт келген сияқты...

ПАВЛОДАР