Ресейлік еншілес банктерді кім сатып алады?

Сенімді дерек көздерінің мәліметі бойынша, ресейлік еншілес қаржы институттарын сатып алуға басты үміткер – Freedom Finance банкі. Frank Media ақпарына сүйенсек, Freedom-нан бөлек, «Альфа банктің» ен­ші­лес банкін сатып алуға «Евразиялық банк», Bank RBK және Orbis автодилері қы­зы­ғу­шылық танытып отыр.

Ал «Сбер» өзінің 733,9 млн доллар көле­мін­дегі бөлшек несие портфелін Halyk Bank-ке сатты. Соған қарамастан сарапшылар «Сбердің» жағдайы қиындау екенін, әзірге оған тек Freedom Finance ғана қызығып отыр­ғанын, келіссөздер жүріп жатқанын айта­ды.

«Freedom Finance капитал 800 млн дол­лар болған жағдайда акционерлерге 200-300 млн доллар төлеуге дайын. Бірақ мәміле тек Қазақстан қадағалаушысының қол­да­уы­мен жасалады. Қиын жағдай туа қалса «Сбербанктің» еншілес банкіне 1-1,5 млрд дол­ларға дейін өтімділік керек болады», дейді сарапшылардың бірі. Айтпақшы, келісім толық аяқталу үшін OFAC (АҚШ Қаржы министрлігінің қаржылық барлаумен айналысатын бөлімі – ред) лицензиясы да қажет боларын айта кетейік.

Қазақстанда жұмыс істейтін тағы бір ре­сей­лік мемлекеттік банк ВТБ банк (Қазақ­стан) біздің нарықтан кетуді жос­пар­ламаған сияқты. Ал кей сарапшылар Freedom Finan­ce-нің «Сбер» мен «Альфа банк» ен­шілес ұйым­дарын сатып алу туралы ақпа­рат на­рық­тың реакциясын білу немесе сұра­нысты жасанды түрде өсіріп, сатылым құ­нын қым­бат­тату үшін жасалған әдіс болуы мүм­кін деген болжау айтады.

«Тартымды активтерді «на­рық жағдайын­да» сатып алу әдетте меншікті капитал сомасынан жоғары болады. Бірақ біздің банк секторында жеңілдікпен жа­сал­уы мүмкін. Әсіресе, бұл сан­кцияға іліккен банктерге қатысты. Олардан тез арада санкцияны қай­та алып тастау кепілі жоқ болғандықтан инвесторлар үшін де ресейлік банктерді сатып алу тиімсіз болмақ және сатып алушы инвестор немесе компания АҚШ-та тіркелген болса. Мысалы, Freedom Holding Corp америкалық Nasdaq биржасында сауда жасайды. Яғни мұндай мәмілеге бару үшін оларға міндетті түрде OFAC лицензиясы қажет болмақ. Жақсы активтерді басқа банкке сатқаннан кейін ресейлік еншілес банктердің портфель сапасы төмендейді. Олардың активтеріне қызығатын Halyk Bank ғана емес. Көптеген банк мейлінше сапалы активтерді немесе сатып алушы банктердің портфеліндегі қарыз алушыларды сатып алуға тырысады. Ресейлік банктер неғұрлым инвестор іздеген сайын, олардың құны да соғұрлым төмендей бермек», деп пікір білдіреді RiskTakersKZ сарапшылары.

Freedom Finance расымен ресейлік ен­шілес банктерге қызығып отыр дегеннің өзін­де, оларды асырай алатындай әлеуеті жоқ деп біледі канал эксперттері.

«FF Kassa Nova-ны сатып алды, бірақ әлі күнге түсінікті бизнес модель қалыптастыра қойған жоқ. Оларда белсенділіктің басым бөлігі бағалы қағаздар ба­ғы­тына жұмсалып жатыр. Кіш­кен­тай банктің орнық­ты­лы­ғын қамтамасыз ете алу үшін акцио­нерде қажет­ті капитал болуға тиіс. Бұл – акционер ауыс­­тыруға бай­ланысты қадағалаушының келі­сі­мін алар сәттегі ең бас­ты шарт. Егер осы жағ­дайлар қаң­тар­ға дейін болған болса бәл­кім, Jusan өз қалауын көрсетер ме еді. Бірақ дәл қазір олардың өз қиындығы өз басына жетіп артылады. Ресейлік банктердің жаңа акционері кім боларын тап басып айту қиын», дейді RiskTakers.