Zhas Project: NEET жастарға назар

Zhas Project жобасы Үкіметтің биылға арналған іс-қимыл бағ­дарламасы шеңберінде Ал­маты, Жетісу, Қарағанды, Ұлытау, Маң­ғыстау және Түркістан облыс­та­рында қанатқақты режім­де іске асырылып жатыр. Ақпарат және қоғамдық даму министр­лігі жастар және отбасы істері жөніндегі комитеттің төрағасы Қайрат Баймолдиновтың айтуынша, жоба әлеуметтік жағдайы төмен жастардың бастамала­рын қолдауға және жастарды әлеу­меттік-экономикалық өмір­ге тар­туға бағытталған. Осы­лай­ша, жас­­тарды қолдап,  қоғам­дағы орнын табуы­на, пайдалы қызметтерге ­тарту арқылы жұ­мыс­сыз жастардың санын азайтуды көздейді. Грант­тық бағдарлама­ға 14 пен 29 жас аралығында­­ғы жастар қатыса алады. Жұмыс істемейтін, оқу оқымайтын және жұмыс істей­тін табысы төмен адамдарға басым­дық беріледі. Осы жылы 250 жоба қолдау таппақ. Гранттарды Алматы және Жетісу облыстарында «Тамшыбұлақ» қоғамдық бірлестігі, Қарағанды және Ұлытау облыстарында «Жас Ұлан» ұйымы, Маңғыстау облысында «Түпқараған жастары» ұйымы, Түркістан облысында Қазақстан жастарының конгресі үйлестіреді. Өтінім қабылдау 10 тамызға дейін жалғасады. Іріктеуден өткен үздік әлеуметтік жобаларды жүзеге асыруға қайтарымсыз 1 млн теңге беріледі. Байқаудың биылғы ерекшелігі грантты жеңімпаздың қолына қаржылай бермейміз. Себебі қаржыны басқа мақсатқа жұмсап жіберуі мүмкін деген қауіп бар. Біз үшін гранттың өз мақсатына жұмсалғаны маңызды. Өткен тәжірибелерге қарап, осындай шешімге келдік. Қазір әрбір адамның басында несие бар, грантты ұтып алғандар осындай несиелерін жауып, ұялы телефон сатып алып, грант қаржысын тиімсіз жұмсағандары кездесті. Сондықтан жобаға қажетті техника, құрал-жабдықтар сатып алатын болса, қаржы тікелей қызмет көрсетуші мекемеге аударылады», деді «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» ЗТБ басқарма төрағасының міндетін атқарушы Ғалым Құрман Орталық коммуникациялар алаңында өткен брифингте.

Қатысушылардың жобалары 16 бағыт бойынша жүзеге асырылады. Қаржылық қолдаудан бөлек, жоба «Менторлық қолдауға» ие болады. «Менторлар жоба бойы қатысушыларға идеяларын қалай жүзеге асыру, құжаттарын әзірлеу секілді қызметтердің қыр-сырын үйретеді. Яғни қатысушылар жобаларды басқару бойынша тренингтерден өтеді», деді ұйымдастырушылар.

Қазіргі таңда Zhas Project жобасының грантына үміткер­лер­ден 24 өтінім келіп түскен. Алматы облысы бойынша 9, Түр­кіс­тан облысы 7, Маңғыстау облысы 6 және Қарағанды облысынан 2 өтінім қабылданған.

«Түркістан облысындағы жас­тар саны басқа облыстарға қара­ғанда ең көп – 500 мыңға жуық. Әрине, олардың өз мәселелері бар. Жастармен кездесіп, бірлесе жұ­мыс істеуге шақырдық. Жобаға қатысу үшін жастар www.zhasproject-turkestan.kz сайтында тіркелуге тиіс. Тіркеу бірнеше сатыдан тұрады. Ол үшін жеке телефон номерін көрсетіп, жеке куәлігін және осы облыста тір­келгенін дәлелдейтін egov-тан скринді жүктейді. Сондай-ақ тір­келуші қандай да бір осал топ­қа жататынын көрсететін анық­таманы жүктеуі керек», деді «Қазақстан жастары конгресі» қауымдастығы ЗТБ атқарушы директоры Тоқтар Болысов.

Негізі Түркістан облысы бойынша Zhas Project жобасы­мен үш республикалық ұйым – Қазақстан жастарының кон­гресі, Ұлттық волонтерлік желі, «Жасыл ел» жастар еңбек жасақ­та­рының республикалық штабы айналысқан. Жобаны іске асырудың бүкіл кезеңінде 9 796 жас қатысып, 2 908 жобаға қолдау көрсетілген.

Қарағанды және Ұлытау облыстарындағы халықтың бестен бір бөлігін жастар құрайды. «Сондықтан бұл жоба жастар үшін керемет мүмкіндік болып отыр», дейді өңірлердегі үйлестірушілер. «Қарағанды мен Ұлытау өңірлерінде, басқа облыстардағыдай, сомасы 1 миллион теңгеге дейінгі 63 жобаға қолдау көрсетіледі. Сондықтан жастарды конкурсқа қатысуға шақырамыз. Арнайы оқыту да қарастырылған, онда қатысушыларға кәсіпкерлік негіздері, жеке кәсіпкерлікті қалай тіркеу, жобалық менеджмент дағдылары түсіндіріледі. Қара­ғанды қаласында фронт-офис ашыл­ды, колл-орталық жұмыс істейді. Сондай-ақ Қарағанды және Ұлытау облыстарының әр ауда­нында жоба үйлестірушілері бар. Олардың тізімі zhasproject-karaganda.kz сайтында жария­ланған. Өтінімдер осы сайт арқы­лы да қабылданады. Айта кете­тіні, қараша айында Қарағанды қала­сында Үздік тәжірибелер фо­ру­мын өткізу жоспарланып отыр, оған өз жобаларын табыс­ты іске асырған жеңімпаздар ша­қы­рылады. Форумға әлеуетті ин­вес­торлар, бизнесмендер, мүд­делі мемлекеттік органдардың өкілдері де қатысады», деді «Жас ұлан» Бірыңғай балалар-жастар ұйымы» РҚБ төрайымы Динара Сәдуақасова.

Осы уақытқа дейін аталған жобаға 10 мыңға жуық жас қа­тысқан. 4 жыл ішінде екі мыңнан аса әлеуметтік жоба жүзеге асы­рылған. Атап өткеніміздей, бай­қау өтінімдері жергілікті халық­қа көмегін тигізетін әлеуметтік жобаға бағытталуы шарт. «Қа­зақстан жастары конгресі» қа­уым­дастығы ЗТБ атқарушы директоры Тоқтар Болысовтың айтуынша, республика бойынша осы күнге дейін қолдау тапқан әлеуметтік жобалардың 60-65 пайызы қазір жұмыс істеп тұр. Мәселен, ауыл­дық жерлерде тілдік курстар, компьютерлік клубтар ашылып, ет және сүт өндірісі, тамақ өнер­кәсібі құрылған, сұлулық, тігін салон­дары іске қосылған.

Сондай-ақ спорт залдары мен жылыжайлар, мал шаруашылы­ғын қолға алған жастар әлі күнге кәсібін табысты жалғастырып отыр. Жоба аясында, сонымен қатар Ақтөбеде аяқкиім өндіретін цех, Алматы облысында фото-видео студиясы, Жамбыл облысында қымыз орталығы ашылған. Кентау қаласында грант иеленген жобалардың басым бөлігі медициналық массаж және тре­нажер залы, құс фермасы, конди­терлік, мал шаруашылығы, ағыл­шын тілі клубы, шаштараз, тігін шеберханасы, ұлттық на­қыш­тағы сөмке тігу мен брайн кітабын шығару сынды идеяларға құралған. Zhas Project жобасы кәсіпкерлік ашуды міндеттемесе де, жастардың талаптарына байланысты қолға алған ісін болашақта табыс көзіне айналдырып, жеке кәсіпкер ретінде алға бастайтын қозғаушы күш болып қала бермек.