Стратегиялық әріптестік әлеуеті артып келеді

Биыл Қазақстан мен Әзербайжан ара­сында жаңа сарапшылар кеңесі құ­ры­лды. Сондай-ақ екі елдің дип­ло­матиялық қатынастарының орна­ғанына да 30 жыл толып отыр. «Тәуел­сіздік жылдарында Нұр-Сұлтан мен Баку арасындағы ынтымақтастық стра­тегиялық одақтастықтың жаңа деңгейі­не көтерілді», деді сарапшылар Кеңес отырысында.

Әзербайжан – Қазақстан үшін сенімді одақтас, Оңтүстік Кавказ өңірін­дегі стратегиялық маңызды серік­тес. Әзербайжан арқылы еліміз Түр­кия­ға, одан әрі Еуроодаққа және Таяу Шы­ғысқа тікелей шыға алады. Бү­гін­­де Қазақстанда Әзербайжан капи­та­лы бар 500-ден астам компания тір­келген. Ал Әзербайжанда қазақ­стан­дық капиталы бар 145-ке жуық мекеме жұмыс істейді. Өткен жылы екі ел арасындағы тауар айналымы 332,2 млн долларды құрады.

Алайда сарапшылардың айтуын­ша, екі ел ауыл шаруашылығы салаларында өзара мүдделері мен мүмкіндіктері бар екеніне қарамастан мұнай-газ, өнеркәсіптік кооперация, көлік және логистика, «жасыл энергетиканы» дамытуда өз әлеуетін толық іске асыра алмады. «Қазіргі геосаяси жағдай керісінше бізге неғұрлым тығыз сауда-экономикалық кооперацияның қажеттігін көрсетіп отыр. Әлемдік дағдарыс жағдайында ынты­мақтастықтың маңызды мүмкін­діктерін кейінге қалдыруға болмайды. Осы уақытта бізге пікір алмасу және сараптамалық деңгейдегі тұрақты байланыстар өте маңызды және пайдалы. Біздің міндетіміз – Қазақ­стан-Әзербайжан сарапшылар кеңесі аясында елдеріміздің басшы­лығына іс жүзінде нәтиже беретін ұсыныс­тар әзірлеу», деді Президент жанындағы Қаза­қстан стратегиялық зерттеулер инс­титутының директоры Еркін Тұ­қымов. 

Әзербайжанның халықаралық қатынастарды талдау орталығының Басқарма төрағасы Фарид Шафиев Нұр-Сұлтан мен Баку екіжақты ынтымақтастықты одан әрі дамыту үшін үлкен әлеуетке ие екенін айтты. «Орта дәлізді дамытудың ма­ңыз­дылығын атап өткім келеді. Гео­саяси жағдай тауар айналымын арттыруға мүмкіндік береді. Қазақстан мен Әзербайжан көліктік хаб ретінде әлеуетін күшейтуі керек. Қазірдің өзінде әртүрлі бюрократиялық процедураларды жеңілдету бойынша шаралар қабылдануда. Көлік байланыстары туралы айта отырып, біз тек нақты бір салаға құрылған келі­сім­дерді ғана емес, сонымен қатар кең ма­ғы­надағы байланыстарды, соның ішінде талшықты-оптикалық, энергетикалық ресурстарды тасымалдау секілді салаларды дамытуды назарға аламыз», деді Ф.Шафиев.

Ал Мәжіліс депутаты Айдос Сарым нақты ынтымақтастықты дамытудың өзекті тұстарын ертерек қолға алып, заңнамалық тұрғыдан бекіту қажет деп санайды. «Шынайылық екі елдің заң шығарушыларынан мүлде жаңа қарқынды, белсенділік пен болжамды сипаттағы жаңа жұмыс стилін талап етеді. Парламенттер бір жағынан, жаңа инфрақұрылым салу, жаңа көлік дәліздерін құру жобаларын жедел қарастыруға және ратификациялауға, екін­ші жағынан, қабылданған келі­сімдер­дің тиімді орындалуына қоғам­дық-парламенттік бақылауды жүзеге асыруға дайын болуы керек», деді ол.

Өз кезегінде Talap қолданбалы зерт­теулер орталығының директоры Рахым Ошақбаев екі ел арасын­дағы өзара іс-қимыл форматын кеңей­туді ұсынды. «Әзербайжан мен Қазақ­стан ең үлкен инвестициялық әлеуеті бар елдер ретінде екіжақты ынтымақтастық шеңберінен шығып, аймақта тандемдік көшбасшылық үлгісін құра алады. Мен сондай-ақ жаңа технологиялық құрылымдар мен цифрлық экожүйелердің маңыз­дылығын атап өткім келеді. Осы тұрғыда АХҚО әзербайжандық компа­нияларға экожүйені пайдалану туралы ұсыныс жасай алады. Біздің венчурлық компаниялар үшін әзер­байжандық стартаптардың тәжірибесін зерттеу қызықты болар еді», деген пікірін білдірді Р.Ошақбаев.

Кеңесте білім беру мәселесі де сөз болды. Әзербайжан Дипломатия­лық ака­демиясының проректоры Фариз Ис­маилзаде екі ел арасын­дағы білім беру саласындағы ынтымақ­тас­тықтың келешегіне, соның ішінде қос дипломдық білім беру бағдар­лама­ларын әзірлеу, ғалымдар мен зерттеу­шілердің қысқа мерзімді сапар­ларын ұйымдастыру, сондай-ақ ғылыми еңбектерді бірлесіп басып шығарудың жолдарына тоқталды. Әзербайжанның Милли Меджлис депутаты Эльшад Мирбашироғлу екі ел арасындағы ынтымақтастықтың табысты болатынына сенім білдірді.  Сондай-ақ сөз алған Милли Меджлис депутаты Расим Мусабеков екі ел арасындағы бауырластық қарым-қатынаста даулы тұстар жоқ, бұл кез келген салада табысты өзара іс-қимыл жасауға мүмкіндік беретінін атап өтті.

Негізі кеме жасау, мұнай өндіруге арналған құрал-жабдықтарды өн­діру және құбырларды тарту екі ел арасын­дағы нәтижелі жүзеге асатын сала­лар болып табылады. Алдағы уақыт­та осы бағыттар бойынша жобалар қолға алынып, нақты келіссөздер жүр­гізіл­мек.