Сурет мектебінің сергелдеңі

Батыс Қазақстан облысындағы жалғыз балалар көркемсурет мектебі 1979 жылы ашылған екен. Содан бері мектептің басыбайлы ғимараты болмаған. Осы уақыт ішінде бес мәрте көшіп-қонып, қоныс аударыпты. Соңғы жылдары Дина Нұр­пейісова атындағы балалар саз мек­те­бі ғимаратының бір бөлігін жалдап отырды. «Өзімізге тиесілі мекенжай болмаған соң көзге шыққан сүйелдей болып, жетім баланың күйін кештік», дейді осы мектепте талай жыл ұстаздық еткен мұғалімдер.

Дегенмен мектепте жыл сайын жүз­­деген талантты бала білім алып ке­леді. Оқушылар мұнда 4 жыл білім алып, кескіндеме, сурет-гра­фи­ка, мүсін, композиция, өнер тарихы, графикалық дизайн сынды пән­дерді оқиды. Оралдағы Сәкен Ғұма­ров мектебі 2019 жылдан бастап ЮНЕСКО клубының қазақстандық ұлттық федерациясының мүшесі саналады. Осы мектепте оқып, бүгінде өнер, архитектура, дизайн саласын таңдаған түлектер де көп.

Көркемсурет мектебінің көп жыл­ғы арманы жақында ғана орын­дал­ғандай болып еді. Былтыр, яғни 2021 жылы 19 сәуірде Орал қаласы Нек­­расов көшесі 16/1 мекенжайда тұрған екіқабатты тарихи ғимаратты Сәкен Ғұмаров атындағы балалар көркемсурет мектебінің балансына беру туралы облыстық қаржы басқар­масының бұйрығы шықты.

– Біздің қуанышымызда шек болмады. Жаңа ғимаратымызға жаяу­лап-жалпылап көшсек те көңілі­міз көтеріңкі еді. Мемлекет қор­ғауы­на алынған, ХІХ ғасырдың та­рихи сәулет ескерткіші біздің көр­кемсурет мектебі үшін арнайы са­лынғандай еді. Ғимаратымыздың сыртқы эстетикалық сымбаты мен ішкі мазмұны үйлескеніне ерекше қуандық, – дейді осы мектепте 15 жылдан бері ұстаздық ететін Гүлмира Құспанова.

Алайда бұл қуаныш ұзаққа бармады. Оған себеп – осы ғимараттың бір бұрышын жайлаған Fizmat Primary Uralsk мектебі. «Республикалық фи­зика-математика мектебі» КеАҚ желісіне кіретін астаналық жеке мек­тептің Оралдағы филиалы ресми түрде 2021 жылдың 1 қыркүйегінде ашылды. Оның алғашқы қоңырау салтанатына облыс әкімі Ғали Есқалиевтің өзі қатысты. Қағаз жүзінде көркемсурет мектебі ғимаратының бір бұрышын уақытша жалға алған Fizmat Primary Uralsk алғашқы күннен-ақ өздерін қожайындай сезінген. Басында бір­не­ше бөлмені иемденген олар көп ұза­май-ақ ғимараттың бүкіл бірінші қа­батын жайлаған. Енді, міне, 2022-2023 оқу жылында үлкейіп, кеңейіп, ғимараттың екінші қабатын да алуға шешім шығарған.

Ал көркемсурет мектебі ұжымына эстетикалық бағыттағы мектеп-гимна­зияның бұрынғы ғимаратына көшетіні туралы хабар қыркүйек қыр астына келгенде ғана хабарланған.

– Ол ғимарат әбден тозығы жеткен, апат жағдайында, жылыту жүйесі істен шыққан, қаланың бір түкпірінде, оқу­шылардың барып-келуіне өте ың­ғай­сыз жерде орналасқан. Біз ол жерге кө­шуге қарсымыз, – дейді бір­ауыз­дан мек­теп ұжымы.

Бір қызығы, қазіргі дау болған сәнді ғимарат көркемсурет мектебінің балансында болған бір жыл ішінде 20 млн теңге мемлекет қаржысы бөлініп, Fizmat Primary Uralsk мектебі отыр­ған бірінші қабатқа жөндеу жүр­гізілген. Ғимаратты толық жөндеу құ­жат­тамасы әзірленген.

Қазақстан Халық партиясы Батыс Қазақстан облыстық филиалының төра­ғасы, Қазақстанда үздіксіз білім беру қауымдастығы облыстық филиа­лының директоры Борис Лаврентьев осы оқиғада жекеменшік мектепті мем­лекет есебінен жарылқау мақса­тында лобби көрінісі болуы мүмкін деген күмәнін жасырмайды.

– Орал қаласының қақ ортасындағы тарихи ғимараттың жекеменшік ком­панияға заңсыз берілгені жөнінде осы дау шықпас бұрын-ақ назар ауда­рып едім. Физика-математика мек­тебінің Оралдағы филиалы ресми түрде былтыр қыркүйек айында ашылды. Ал олар ғимаратты тек қазан айынан бас­тап жалға алған. Қаңтар айына дейін ком­муналдық төлемдерді төлемеген. Көріп отырғандай, әлде­кімнің жеке бизнесі үшін керемет жағдай жасал­ған. Ал ғимарат көркемсурет мек­те­бінің баласында тұр ғой. Осы мәселені тереңірек тексергенде тағы да «қызық» жағдайларға кездестік. Fizmat Primary Uralsk мектебі ғи­ма­ратты жалға алғанда тендер ар­қылы емес, Орал қалалық қаржы бөлімі арқылы тікелей құжат жасаған. Сондай-ақ заң бойынша филиал жер­гілікті білім сапасын бақылау депар­таментінен лицензия алуы қа­жет болған. Алайда олар былтыр астаналық филиалдың лицензиясымен қызмет еткен. Осылайша, бір жыл бойы олар мемлекеттік лицензиясыз, санитарлық-эпидемиологиялық және өрт қызметтерінің тиісті шешімінсіз жұмыс істеген. Біз бұл заңсыз­дық­тар­дың бәрін айтып, облыстық проку­ра­тураға хат жолдадық. Антикор­рупциялық және санитарлық-эпиде­мио­логиялық қызмет орындары да тиісті тексеру жүргізуі қажет, – дейді Б.Лаврентьев.

Бір қызығы, өткен мамыр айында Fizmat Primary Uralsk мектебі жалға алу шартын үзген. Яғни содан бері қазіргі орнында заңсыз тұрып жатыр деген сөз. Мұны облыстық білім басқармасы өкілі де мойындады.

Сәкен Ғұмаров атындағы балалар көркемсурет мектебі Қамқоршылар кеңесінің төрағасы Әлия Базарбаева соңғы үш жыл бойы осы мектептің мүддесі үшін жарғақ құлағы жастыққа тимей жүгіріп жүрген жанның бірі.

– Өңірдегі жалғыз көркемсурет мектебінің мәселесін айтып бармаған жеріміз жоқ. Облыс әкімінің бұрынғы орынбасары Серік Егізбаевтың да, қазіргі орынбасары Бақытжан Нарым­бе­товтің де алдында болдық. Облыс әкімі Ғали Есқалиевпен де онлайн кездестім. Көркемсурет мек­тебінің материалдық-техникалық база­сы да сын көтермейді. Оқушы­лар­ға қажетті құралдарды, мольберт тақталарын демеушілердің күшімен алып бердік. Мектепте бүгінгі заман­ның ең керекті мамандығының бірі – графикалық дизайнерлер үшін ке­ректі арнайы компьютер жоқ, муфель пешімен де қамтылмаған. Ал енді мына ғимарат мәселесі мектеп ұжымын ғана емес, осы мектепте ұл-қызы оқып жатқан ата-аналарды ерекше ашындырып отыр. Біз мұндай әділетсіздікке қарсымыз! Осы мәселеге Оқу-ағарту министрі на­зар аудар­са дейміз, – дейді Әлия Бисен­қызы.

Осы дау шыққан соң мектеп ұжы­мымен және ата-аналармен кез­десуге облыстық білім басқар­масы бас­шысының орынбасары Светлана Темірғалиева мен Орал қала­лық білім бөлімінің басшысы Ақжарқын Темірханова арнайы келді. С.Темірғалиеваның айтуынша, Орал қаласында үш ауысымды мек­тептерді азайту үшін жекеменшік мектептерді көбейту қажет. Сондай-ақ ол бұл ғимараттың әуелден-ақ көр­кем­сурет мектебіне уақытша беріл­­генін, ол жөнінде мектеп ұжы­мына ескертілгенін айтты. Бірақ көркемсурет мектебі оқытушылары бір ауыздан мұндай шарт болмағанын білдірді. «Сонда қалай, бұл ғимаратты көркемсурет мектебіне уақытша берудің мақсаты қандай? Ғимаратты мемлекет есебінен жөндетіп алып, жекеменшік компанияға бере салу ма?» деген сауал жауапсыз қалды.

Мектеп ұжымы мен ата-аналардың наразылығын көрген соң облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары С.Темірғалиева жинал­ған­дар­ды тыныштандыруға тырысты. Көркемсурет мектебіне эстетикалық бағыттағы мектеп-гимназияның бұ­рынғы ғимараты емес, кешкі мектеп ғимаратын беруге болатынын айтты. Бірақ сурет мұғалімдерінің айтуынша, бұл ғимарат қала орталығында болғанымен, бөлмелері кішкентай әрі қараңғы, көркемсурет мектебі та­лап­тарына келмейді. «Сәкен Ғұма­ров мектебі қазіргі ғимаратынан кет­пейді». Бұл – мектеп ұжымы мен ата-аналардың басты талабы.

Айта кетерлік жайт, көркемсурет мектебінде 2021-2022 оқу жылында 700-800-дей оқушы білім алды. Мұнда негізінен әлеуметтік жағынан аз қамтылған, табысы төмен отбасы балалары оқиды. Олардың оқу ақысы да қолжетімді, айына 1-2 мың теңгені құрайды. Ал баласын жекеменшік «Fizmat Primary Uralsk» мектебінде оқытуға екінің бірінің шамасы жете бермейді. Осындай элиталық мектеп неге өз ғимаратын салып алмайды? Мемлекеттік мектептің ғимаратына неге таласады? Ата-аналардың түсін­бейтін сұрағы осы.

Біз мәселенің мән-жайын Fizmat Primary Uralsk мектебі басшыларынан да білмекке тырыстық. Алайда өзін «мектеп директорының орынбасарымын» деп таныстырған Айбек Маратұлы мектеп басшысы орнында жоқ екенін, барлық мәселені сол кісі ғана білетінін айтты.

Таласқа түсіп отырған ғимаратта 10 оқу кабинеті бар. Ғимараттың бірінші қабатындағы 728 шаршы метр бөлікті физика-математика мектебі иемденіп отыр. Енді олар биылғы оқу жылында тағы да 1 мың шаршы метр аумақты алмақ ниетте.

«Егер физика-математика мектебі екінші қабаттағы 7 кабинетімізді алатын болса, онда көркемсурет мек­тебіне толыққанды сабақ өткізе­тін жағ­дай болмайды», дейді Сәкен Ғұ­маров атындағы балалар көркемсурет мектебінің директоры Шаймардан Рамазанұлы.

Батыс Қазақстан облысы