Көшпелі жиынның септігі көп

3-5 қарашада Ортсайлау­ком төрағасының орынбасары Конс­тантин Петров пен ОСК мү­ше­сі Сәбила Мұстафина Шығыс Қазақстан және Абай облыс­та­рында семинар-кеңес­тер өт­кізді. Іс-шараға аумақ­тық және учас­келік сайлау комиссия­лары­ның мүшелері, кандидат­тар­дың сайлау алдындағы штаб­тары­ның, БАҚ, уәкілетті мем­лекеттік органдардың, сондай-ақ ЕҚЫҰ ДИАҚБ миссияларының және ТМД өкілдері қатысты.

Семинардың бірінші бөлі­мінде ОСК мүшелері уәкілет­ті мемлекеттік органдар мен сайлау комиссиялары мүше­лері­нің өңірлерде сайлаушы­лар тізімдері бойынша жүргізіп жатқан жұмысты, сайлауды ұйымдастырушылық, материал­дық-техникалық қамтамасыз ету, мүгедектігі бар азаматтар үшін сайлау учаскелерінің қол­жетімділігін қамтамасыз ету, сайлау үдерісіне қатысушылардың сайлау үдерісі заңдылығын сақтауын қадағалауды жүзеге асыру, дауыс беру күні сайлау учаскелерінде құқықтық тәр­тіпті қамтамасыз ету, сайлау бюл­летеньдерін күзету және жеткізу туралы баяндамалары тыңдалды.

Мәселен, Шығыс Қазақстан облысының АСК төрағасы Е.Нәбиев облыста 537 сайлау учаскесі жұмыс істейтінін, онда 3 525 комиссия мүшесі қыз­мет ететінін хабарлады. Сай­лаушылар тізімдері 2022 жыл­дың 30 қазанында сайлау учаскелеріне берілді, ал 4 қарашадан бастап сайлаушыларға танысу үшін ұсынылды. Сондай-ақ сайлау учаскелеріне 4 967 есептен шығару куәлігі дайындалып, берілді. Сайлаушыларды дауыс беру уақыты мен орны туралы хабардар ету үшін 400 мың шақыру дайындалды, олар сай­лау­шылардың мекенжайлары бойынша уақтылы жеткізілмек.

Шығыс Қазақстан облысы әлеуметтік қорғау басқар­масының басшысы А.Мусинова мүгедектігі бар азаматтар дауыс беретін 284 сайлау учаскесі белгіленгенін хабарлады. Облыстың 537 сайлау учаскесінің 533-і бірінші қабаттарда орналасқан, 469 учас­ке пандустармен, 429-ы (85%) түрлі тактильді көрсеткіштермен жабдықталған. 475 учаскеде тірек-қимыл аппараты функциялары бұзылған сайлаушылардың, оның ішінде арбада отырған мүмкіндігі шектеулі жандарға жасырын дау­ыс беруге арналған кабиналар қарастырылған. Дауыс беру күні мүгедектігі шектеулі азаматтар тұратын 13 елді мекенде инватакси қызметі ұйымдастырылады.

Абай облысының АСК төрағасы Н.Фесенко 1 қарашадағы жағдай бойынша облыстағы сайлау комиссияларының саны – 486, комиссия мүшелері 3 290 адам екенін хабарлады. Сай­лаушылар саны 1500 адамнан асатын 125 учаскеде азаматтарды тіркеуді тексеру бойынша сервис ұйымдастырылады, 5 учас­кеде мобильдік ХҚКО жұмысы істейді.

Облыстың әлеуметтік қор­ғау ба­сқармасының басшысы А.Сұл­танова барлық учаске­лер мүгедектігі бар адамдар үшін қажетті ресурстармен жа­рақ­тандырылғанын, 434-де пан­дус­тар, 371 учаскеде тактильді көр­сет­кіштер бар екенін хабарлады.

Мүгедектігі бар азаматтарға арналған шақыру түймелері, Брайль түріндегі тактильді тақтай­ша­лар, шағылыстыратын сары жолақ­тар бар. Дауыс беру күні 16 көлік 3 елді мекенде инватакси қыз­метін көрсетеді (Семей қала­сы бойынша – 12, Аягөз ауданын­да – 3, Жарма ауданында – 1). Қал­ған өңірлерде қажет болған жағ­дайда дауыс беру кезінде мүге­дектігі бар адамдар тасымалдау­мен қамта­масыз етіледі, көлік сайлау­дың барлық кезеңінде кезекшілік етпек.

Семинар бағдарламасының екінші бөлімінде ОСК мүшелері аумақтық және учаскелік сайлау комиссиялары үшін кейс технологиясы негізінде іскерлік ойын түрінде тренингтер өткізді.

Осылайша, дауыс беру күніндегі іс-қимыл алгоритмі бойын­ша сайлау комиссиялары мүшелерінің практика­лық дағдылары: сайлау бюллетень­дерін беру, азаматтарды тіркеу, үй-жайдан тыс дауыс беруге арналған сайлау жәшіктерін тасымал­дау, есептен шығару куә­­ліктері бойынша дауыс беру, да­уыс беру қорытындылары бойын­ша хаттамаларды ресімдеу тек­се­рілді. ОСК мүшелері сайлау ко­мис­сиялары мүшелерінің іс-қи­мыл алгоритмі бойынша нақ­тылайтын сұрақтар қойып, дауыс беру рәсімін ұйымдастырудағы басты міндет – оның ашықтығын қамтамасыз ету екенін еске салды.

Семинарлардан кейін ОСК мүше­лері өңірлердің сайлау учас­келеріне барды. Атап айт­қан­да, Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы мен Абай облысы Боро­дулиха ауданының сайлау учас­келерінің дайындығы тексерілді. Сайлау комиссияларына ОСК мүшелері тарапынан әдістемелік және консультациялық көмек көрсетілді.