• RUB:
    4.91
  • USD:
    494.87
  • EUR:
    520.65
Басты сайтқа өту
Ауа райы 11 Шілде, 2023

Тағы да аптап ыстық...

411 рет
көрсетілді

Синоптиктердің болжамына сенсек, еліміздің басым бөлігінде 11-13 шілде күндері күн тағы да қатты ысиды. Алдағы тәулік­терде ел аумағы арқылы Батыс циклоны өтеді.

Елдің батысында, одан кейін солтүстігінде және орта­лығында найзағай ойнап, бұршақ жа­уы­п, екпінді жел соғады. Рес­пуб­­ликаның шығы­сында, оңтүс­ті­гінде және оңтүстік-шы­ғысында антициклонның күшеюімен жауын-шашынсыз ауа райы сақталады. Осы кезеңде сол­түс­тікте, орталықта, 11-12 шіл­деде солтүстік-батыста, 12-13 шіл­деде оңтүстікте, 13 шілдеде оң­­түстік-шығыста 43 градусқа дейін өте қатты ыстық болады.

Күннің қатты ысуы жағдайында өрт қаупі күшейетіні белгілі. Маусым басында Абай облысында орын алған, адам шығынына әкеліп соққан алапат өрттің жалыны жүрегімізде әлі басыла қойған жоқ... Жоғары температура адамдарға да кері әсер етеді. Аптап ыстық барлық адам үшін ең алдымен, қауіп топтарына жататын тұлғалар үшін қауіпті.

Егде адамдар, жүкті әйелдер, жаңа туған нәрестелер, сәбилер, созылмалы аурулары (жүрек-қан тамыр, несеп шығару жүйесі, тыныс алу ағзалары, зат алмасу бұзылыстары) бар тұлға­лар, қимыл-қозғалысы шектеулі және ақыл-ой бұзылыстары бар тұлғалар, дәрі-дәрмек қабылдайтын, далада жұ­мыс істейтін және физикалық жа­т­ты­ғулармен айналысатын адамдар, сон­дай-ақ халықтың үйсіз-күйсіз не­ме­се жағдайы төмен топтарындағы адам­дар­да ыстық өтіп ауыру қаупі жо­ға­ры болады. Осыған орай Төтенше жағ­­дайлар департаментінің өкілдері барлық жауапты орындарды аптап ыстыққа байланысты бірқатар сақ­тық шарасын мүлтіксіз орындауға, тұр­ғын­дарды өз денсаулығына мұқият бо­луға шақырады.

Дала және орманды жерде ыстық, құрғақ, желді ауа райы кезінде от жа­ғуға болмайды. Екіншіден, үй ма­ңын­­­да, саяжайда жиналған қоқыс пен қу­ра­­ған шөпті жаққан кезде қауіп­сіз ара­­­қа­шықтықты сақтау керек. Ол 50 метр­­­ді құрайды. Сонымен қатар жан­ған от­ты қараусыз қалдыруға және оны ба­қы­лауды балаларға тапсыруға болмайды.

Өрт қаупіне байланысты қалалы жерлерде, далалы аймақтарда бірқа­тар шектеу енгізілген. ТЖД қызметкері халық арасында кең, жан-жақты түсін­діру жұмыстарын жүргізуде.

Төтенше жағдайлар министрлігі ыстықтан сақтану үшін азаматтарға, аса қажеттілік болмаған жағдайда, да­лаға шықпауға кеңес береді, сондай-ақ ағзаны сусызданудан қорғау үшін көп су, күніне кемінде 1,5-3 литр сұ­йық­­тық ішу керек, аптап ыстықта кез кел­ген физикалық белсенділіктен бас тар­тыңыз, күндіз күн сәулесі бөлмеге түспеуі үшін терезелерді ашық реңкті перделермен жабыңыз, күн өтпес үшін бас киім, ашық ауа өткізбейтін киім (мақтадан жасалған) киіңіз. Ыстық ауа райында балаларға ерекше назар аударып, сақ болыңыз.

Қазір – жазғы демалыс кезеңі. Осы­ған байланысты тұрғындардың та­биғат аясына шығу фактілері үрдіс алу­да. Табиғат аясына барған кезде мін­детті түрде қарапайым қауіпсіздік ере­желерін сақтау қажет. Табиғи өрт­тер­дің орын алуының негізгі себептері – ха­лықтың отты абайсыз пайдалануы, сөн­дірілмеген темекі, алау, жанған сі­рің­ке, майлы немесе тозығы жеткен шүберек, шыны бөтелке, көлік құра­лының сөндіргішінен ұшқыны, құрғақ шөптің жағу, найзағай.

Сондай-ақ қызмет бабындағы адам­дардың да сақтық шараларын қа­таң ұстанғаны жөн. Кеңсеге даладан ыстық­тап, терлеп кірген бойда кондиционер астына отыруға болмайды. Бұл радикулит пен пневмонияға шалдығу қаупін арттырады. Күн қаншалықты ыстық болса да, кондиционерді 18 градустан төмен түсірмеу керек. Дала мен ғимарат ішіндегі температураның айырмашылығы 10 градустан аспауы тиіс. Сондай-ақ кондиционер жұмыс істеп тұрған бөлмеде екі сағаттан ар­тық отыруға болмайтынын естен шы­ғармаған дұрыс. Үйде де, кеңседе де ауаның құрғап кетуінен сақтану керек. Ол үшін бір ыдысқа су құйып, бетін ашық қалдыруға болады.

Көптеген қала тұрғыны күн ыс­тық кезде қаладағы субұрқақтың ма­ңайын паналауға құмар. Тіпті кіш­кентай балалардың субұрқаққа шомы­лып жүретінін де байқауға болады. Мамандар мұның дұрыс емес екенін айтады. Себебі субұрқақтағы суда вирустар, адам үшін зиянды микро­организм көп болады. Сонымен қа­тар бұрқақтарға суға түскенде дизентерияны, ішек инфекцияларын және А гепатитін жұқтыру қаупі жоғары. Сондай-ақ ондағы су тұйық жүйеде айналғандықтан, жан-жануарлардан қалған гельминт жұмыртқаларының жұғуына себеп болуы мүмкін.

Ғалымдар алдағы уақытта ғалам­шарда адам төзгісіз ыстық болатынын мәлімдеп отыр. Олардың айтуын­ша, Жер ғаламшарында климат шамалы жылынғанның өзінде оның арты температураның барынша жоғары көтерілуіне алып келеді. Айталық, жақында Канаданың Литтон ауылын­да 49,6 градустық ыстық болды. Ға­лым­дар мұндай ыстық мың жылда бір рет қайталанатынын айта­ды. Бұған қоса, жаһандық жылыну да жағдайды қиындата түседі. «Климаттың жылынуы экстремалды аптап ыстықтың келуіне әсер етті. Біз мұндай ыстық тек алдағы уақытта болады деп ойлаған едік», дейді Оксфорд университетінің ғалы­мы Фредерике Отто. Нидерландылық зерт­теуші Сьюкье Филипптің пікі­рін­ше, енді мұндай аптап ыстық жиі қай­таланады. Ал егер планетаның температурасы 2040 жылға қарай тағы екі гра­дусқа көтерілсе, онда әлемде алапат өрт пен түрлі зілзала көптеп орын алуы мүмкін.

Аптап ыстық қашанда, қай жа­ғы­нан да – үлкен сын. Сондықтан одан бұқара боп сақтанған жөн.