Экономикалық саясаттағы қазіргі үрдіс – ішкі жалпы өсімде шағын және орта бизнестің үлесін арттыру. Дүниежүзілік банктің мәлімдеуінше, әлемдік бизнестің 90%-ын шағын және орта бизнес өкілдері құрайды. Қазақстанда бұл сала әлі де дамып, қалыптасу үстінде.
Мәселен, шағын және орта кәсіпкерлік секторы қазір біздің елдегі жалпы ішкі өнімнің 36,5 пайызын, ал көршілес Өзбекстанда 50 пайыздан астамын құрап отыр.
Дегенмен елімізде шағын және орта бизнесті қаржыландыруға мүмкіндік мол. Бұл ретте кез келген қаржы институты үшін клиенттің таңдауы мен талғамы маңызды. Бұрын бизнесті қаржыландыру екінші деңгейлі банктер мен квазимемлекеттік сектордағы қаржы институттарының еншісінде болса, бүгінде олардың қатары шағын қаржы ұйымдарымен толықты.
Сарапшылар бірер жылдан бері шағын қаржы ұйымдарының мүмкіндігіне назар аудара бастады. Себебі олардың бағытын ауыл бизнесіне бұрған ұтымды. Өйткені екінші деңгейлі банктердің аяғы жетпей жатқан жерге шағын қаржы ұйымдары қол созып жатыр.
Тәуелсіз қаржы сарапшысы Мақсат Халықтың айтуынша, қазіргі кезде біздің елде бизнес ашқысы келетін азаматтарға мүмкіндік мол. Бұл үшін құзырлы орындарда тіркеліп, бизнесін заңды жүргізсе болды. Тіпті жеке кәсіпкерлікті тіркеу автоматтандырылған. Түрлі есікті қағып, табалдырық тоздырып, есіл уақытты қор қылып жүретін кез өткеннің еншісінде қалды. Заңды тіркеуден өтіп, заңнама аясында жұмыс істеген бизнес субъектілеріне қаржы институттарының есігі ашық.
Осы орайда біз бұдан 5-6 жыл бұрын KMF микроқаржы ұйымынан несие алып, бизнесін дөңгелетіп отырған Теңгегүл Оңғарбаеваны сөзге тарттық. Оның алаңы 45 шаршы метрді құрайтын бұрынғы шағын дүкені қазір 450 шаршы метрлік сауда үйіне айналыпты.
Т.Оңғарбаева бізбен әңгімесінде өз бизнесінің тарихы 1990 жылдардан басталғанын айтты. Ол кеңес одағы күйреп, нарыққа беталыс сезіле бастаған кезде саудаға бет бұруға шешім қабылдаған. Біраз жыл қара базарда сауда жасады. Содан жергілікті жерде жеке кәсіпкер ретінде тіркеліп, азық-түлік дүкенін ашуға шешім қабылдады. «Алғашқы бірер жылда банктерден несие алдым, кейін құрбыларымнан КМF туралы естіп, оның өзім тұрған жердегі филиалына бардым. Шарттары, қызметкерлерінің клиенттермен қарым-қатынасы көңілден шықты. Басты шарты – ондағы қызметкерлер тек бизнесіңді қаржыландырумен шектеліп қалмайды екен. Түрлі деңгейдегі бизнес-тренингтерге қатысқаннан кейін «КМF-Достар» деп аталатын топтық қаржыландыруға қол жеткіздім. Бір кездегі 45 шаршы метрлік сауда нүктесі қазір 450 шаршы метрлік сауда үйіне айналды, бірнеше бөлмені жалға беремін. Мұның бәріне заңнан аттамай, кәсібімді заңды жүргізудің нәтижесінде қолым жетті, заңды бизнеске, расында да, мүмкіндік зор екен», дейді Т.Оңғарбаева.
Іскер ханым бизнестің табиғаты тәуекелді құп көретінін де айтып қалды. Ал тәуекелге шешім қабылдау үшін отбасылық бизнес болса да, заңды түрде тіркелу керек.
Микроқаржылық қызметті жүзеге асыру құқығын беретін ҚНРДА 26.02.2021 жылғы №02.21.0003.M лицензиясы