«Қылмыс заңы» қандай заң?

Іс-шараның мақсаты – құ­қық­тық білімді дамыту, атап айт­қанда, заң факультеттерінде мем­лекеттік тілдегі білімнің жəне бағдарламалардың сапасын арт­тыру, қазақ тіліндегі құ­қық­­тық əдебиеттер мен оқу­лық­тар­дың əзірленуіне және Maqsut Narik­bayev University тарапынан атқа­рылып жатқан жұмыстарға жан-жақты қолдау көрсету. Сондай-ақ заңдарды мем­лекеттік тілде əзір­леу, оларды құқықтық тұрғы­дан жетілдіру жұ­мыстарын жал­ғас­ты­рып, заң шығару үдерісінде қа­зақ тілінің қолданыс аясын кеңейту.

Кеңеске Сенат депутаттары Дархан Қыдырəлі, Наурызбай Баи­̆қадамов, Мəжіліс депута­т­та­ры, Заңнама жəне сот-құқық­тық реформа комитетінің мүше­ле­рі Абзал Құспан, Үнзила Ша­пақ, Maqsut Narikbayev Unive­r­­­sity бас­қарма төрағасы Талғат Нә­рік­баев, Заңнама және құқық­тық ақ­парат институты Лин­гвис­ти­калық орталығының бас­шысы, заң ғылымдарының кан­дидаты Нұрзада Примашев, философия ғылымдарының кандидаты, MNU Ислам жəне қазақ құқығының ғылыми қызметкері Жалғас Сан­дыбаев, MNU профессоры Жұма­ғали Алмас, басқа да сала мамандары қатысты.

Дөңгелек үстел ХХ ғасыр ба­сын­дағы Алаш заңгерлерінің ­ең­­бек­теріне арналғанын атап өт­кен Т.Нә­рікбаев: «Қазақ әліпбиі та­рих­та үш рет ауысты, салда­ры­нан қазіргі заңгерлер сол кезең­де­гі түр­лі, құнды еңбектерден қол үзіп қалды. Ал ол еңбектер қазіргі құ­қық ғылымы үшін өте маңызды. MNU ғалымдары мен студенттері осы олқылықтың орнын толтыруға талап қылып жатыр. Бұл үрдіс ал­дағы уақытта да жалғасады деп сенеміз», деді.

Сондай-ақ Т.Нәрікбаев MNU-де осы сала бойынша мемлекеттік тілде сабақ беретін білікті маман­дарды жұмысқа тарту, қазақ тілін­де сапалы құқықтық контент жасау, құқықтық ғылыми мектептер­ді жаңғырту сияқты жұмыстар­дың атқарылып жатқанын, «Қа­зақ құқығы» деген түсінік қалып­тастыру мақсатында «Ислам және қазақ құқығы орталығы» құрыл­­ғанын мәлім етті.

Дөңгелек үстел барысында 1922 жылы қабылданған «Қыл­мыс заңы», Алаш заңгерлері аудар­ған заң­дардың құқықтық жүйесі, заң шығармашылығын мемлекеттік тілге көшіру жөнінде атқарылған жұмыстар, қазақ тіліндегі заң терминологиясы, сондай-ақ «Қылмыс заңында» ұшырасатын араб және парсы тектес сөздердің түсіндірмесі сияқты тақырыптар талқыланды.

«1924 жылы өткен қазақ ға­лым­дарының I съезінде Алаш қай­­раткерлері терминдерді қол­ға алу керектігі туралы шешім қа­­­был­даған. Қазіргі уақытта төте жа­зумен жазылған өте көп мұ­рамыз бар, солардың қазіргі ғы­лымға, заң терминологиясы­на сеп­тігін тигізіп жатқанын кө­ріп жүр­міз. Осы тұрғыда MNU сту­дент­­терінің сабақтан тыс, өз қы­зы­ғушылықтарымен төте жазуды үйреніп, меңгергені қуантты. Себебі қазіргі таңда бұл сала – өте өзекті. Құжаттардың, заңнама аудар­масының сапасы кейде сын көтермейді. Содан кейін екіжақты тұжырым жасалып жатады», деді Сенат депутаты Дархан Қыдырəлі.

Дөңгелек үстел қорытын­ды­сында қатысушылар құқықтық бі­лімді дамыту, заң шығару үде­рістері, құқықтық терминологияны біріздендіру жолында бірлесіп жұмыс істеу, сонымен қатар құқықтық білім мен заң шығару үдерісін жетілдіруге бағытталған ұсыныстарды қол­дайтындары және жүзеге асыруға белсенді атсалысатыны туралы мә­лімдеме жасап, декларацияға қол қойды.