Астанада Климат және таза ауа коалициясы (CCAC) және БҰҰ Қоршаған ортаны қорғау бағдарламасымен (UNEP) бірлесе отырып, алыс қашықтықтағы ауаның трансшекаралық ластануы туралы әуе Конвенциясы негізінде экожүйені жан-жақты қадағалау және ауа сапасын жақсартуға қатысты экологтердің семинары өтті.
Атмосферадағы парникті газ, яғни жер бетінен шығатын жылудың бір бөлігі ауа қабаттарында қалады. Бір сөзбен айтқанда, ғаламдық жылынуға әсер ететін фактор. Сонымен бірге фабрика мен зауыттардан шығатын зиянды қалдықтар озон қабатының жүйкесін жұқартатын көрінеді. Мұндай зиянды газдарға жер атмосферасындағы көміртек диоксиді, метан және су буы жатады. Ағылшын тілінде мұны «greenhouse gas» десе, орыс тілінде «парниковый газ» деп аталады. Біріншісі –тура мағынасында «жасыл үй», екіншісі – «жылыжай» деген мағына береді. Ал қазір қазақ тілінде мұның тұрақты атауын кездестіре қоймадық.
Аталған семинарда «Жасыл даму» АҚ басқарушы директоры Сәкен Қалқаманов климаттың және ауаның өзгеруіне қатысты біраз жайттың бетін ашты. Мәселен, ауаны ластаушы заттар мен парникті газ қалдықтарының кадастрларын әзірлеу және синергетикалық әсері туралы айтты. Сондай-ақ жиында экологтер метан қалдықтарын азайтудың ең тиімді жолдарын анықтау және жаһандық метан міндеттемесінің (GMP) мақсаты талқылады. Сарапшылардың пікірінше, метан қалдықтарын азайту Париж келісімінің талаптарын орындауға байланысты.
Экология және табиғи ресурстар министрлігімен Халықаралық қайта өңдеу және даму банкі арасындағы «Қалдықтарды саудалау және қайта өңдеу жөніндегі әріптестік» жобасын іске асыру келісі міне 2024 жылғы 23 сәуірде қол қойылған еді.
«Бұл жобаның негізгі мақсаты – 2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізу. Сонымен бірге қалдықтарды сату, қайта өңдеу жүйесінің тиімділігін арттыру және көміртегі қалдықтарына төлемдерді көбейтуге бағытталған», дейді жоба мамандары.
Сөйтіп, адамзат өмірінің ең маңызды құралы саф ауаның сапасын артыруға арналған жиында ауаға тарайтын зиянды элементтерді мейлінше азайту, есесіне жасыл экономиканы дамыту мәселесі сарапталды.