Грант иелері анықталды

94 мыңнан аса грант бөлінді

Мемлекеттік гранттар республикалық комиссия отырысының қорытындысы бойын­ша тағайындалды. Комиссия құрамында Парламент депутаттары, мүдделі мем­лекеттік органдардың, бiлiм саласы кәсiп­одақтарының, Ұлттық кәсiпкер­лер палатасының, Жоғары оқу орындары ас­социациясының, қоғамдық ұйым­дардың өкілдері болды.

Бір гранттық орынға ең үлкен кон­курс «Стоматология» мамандығында бол­­­ды. Аталған сала бойынша бір орынға 35 ­та­­лапкер таласқан. Әрі қарай «Ха­лық­ара­­­­лық қатынастар және дипло­ма­тия» ма­ман­­ды­ғы бойынша бір орынға ­11 адам үміт­кер болды. Одан соң «Дене шынықтыру мұғалімдерін даярлау», «Аударма ісі» және «Психология» сын­­ды мамандыққа құжат тапсырған та­лап­­керлердің саны жыл­дағыдан ерекше жоғары болған.

Грантқа үміткерлер арасында балы тең болған жағдайда басым құқыққа ие ­­­22 мыңнан аса талапкер тіркелген. ­Олар­­­­­дың ішінде «Алтын белгі» ие­лері, халықара­­­­лық және республика­лық олимпиада­лар­дың жеңімпаздары, оқу үздіктері бар. ­Сон­дай-ақ гранттарды үй­лестіру бары­сында әлеуметтік осал санаттағы ба­лалардың квоталары ес­­­керілді. Жоға­ры оқу орындарына құжат­­­тарды тапсыру ­25 тамызға дейін жалғасады.

Айта кетейік, гранттардың басым бө­лігі инженерлік және техникалық бағыт­тарға бөлінген. Мемлекет басшысы­ның тапсырмасымен алғаш рет ішінара оқу ақысы бар сараланған гранттар енгізілді. «Педагогикалық ғылымдар» және «Әлеуметтік ғылымдар, журналис­тика және ақпарат» бағыттары бойын­ша 150 сараланған грант бөлін­ген. Сондай-ақ «Серпін» бағдарламасы арқылы түсу­шілерге 3 903 грант бөлінді. Гранттар тізімінде 5000 халық тығыз қоныстанған және батыс өңірлердің жас­тарын жетекші жоғары оқу орындарында оқыту үшін мақсатты білім беру гранты бар.

Жалпы грант саны – 94 мыңнан астам. Оның ішінде 78 мың грант – бакалав­­риат студенттеріне, 13 мың грант ма­гист­ра­тураға берілсе, 3 мың грант бо­лашақ док­то­ранттарға қарастырылған.

Грант 4 жылда тұңғыш рет тоқсан то­ғыз пайыз игерілсе, су тасқынынан зардап шеккен өңір талапкерлеріне 15 382 грант берілген.

Қазақстанда ашылып жатқан шетел­дік жоғары оқу орындарының филиал­дары үшін 1 890 грант бөлінген. Одан бөлек, биыл 5 000 нысаналы грант жүз пайыз, ауыл шаруашылығы мен ветеринария бағытындағы гранттар толық игерілген.

«Грант куәлігі grant.testcenter.kz сайтында қолжетімді. Әрі қарай талапкерлер 25 тамызға (қоса алғанда) дейін грант немесе ақылы негізде оқуға түсу үшін жоғары оқу орындарына құжатта­рын тапсыру керек», деді Ғылым және жоға­ры білім министрінің кеңесшісі Руслан Емелбаев. Айта кетерлігі, биыл 104 121 түлек грантқа өтінім берген. Бұл – өткен жылмен салыстырғанда 10 000 адамға артық көрсеткіш.

Ұлттық тестілеу орталығы дирек­­то­ры­ның орынбасары Наужан Дидар­бе­ко­ва­­­­ның айтуынша, тамыз айының соңына ­дейін бейнежазбаларға талдау жүргізі­леді.

«Академиялық адалдық ережелері біз үшін өте маңызды. Биылғы ұлттық бірыңғай тестілеуде ереже бұзушылыққа байланысты, атап айтсақ, тыйым салын­ған заттарды алып келуге тырысқан, бір-бірімен сөйлескен, қағаз алмасқан 600-ге жуық талапкердің нәтижесі жо­йыл­ды. Ұлттық тестілеу орталығы 31 та­мыз­ға дейін бейнежазбаларға талдау жү­р­­гізеді. Соның нәтижесінде қазір 40-тан астам талапкердің нәтижесі жо­йылды. Тамыздың соңына дейін грант­қа түскен балалардың ереже бұзғаны анықталса, сәйкесінше олар грантынан айырылады», деді Н.Дидарбекова.

Грант алу мүмкіндігі әлі де бар

Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек мемлекеттік грант жеңіп ала алмаған түлектерге қосымша грант алудың тоғыз жолын ұсынып, үміт үз­беуге шақырды. Оның айтуынша, биыл мемлекеттік гранттың бір бөлігі су тас­қынынан зардап шеккен өңірдің түлек­теріне бөлінген.

«Кейінгі уақытта елімізде орын алған су тасқыны бүкіл елге ортақ сынақ бол­ды. Осы жағдайға байланысты біз жоғары білім алуға гранттардың аз ғана бөлігін зардап шеккен өңір түлектеріне бөлдік. Саны көп те емес, 5 112 грант. 20 мың­нан астам түлек су басқан өңірден бітірсе, соның 10 мыңнан астам түлегі өздеріңізбен бірдей жалпы конкурспен өтті. Біз оны әділ және ашық түрде бөлуге бар күш-жігерімізді салдық. Биылғы конкурсқа қатысушылар саны өткен жыл­мен салыстырғанда 11 мыңға көп, сон­дықтан бәсекелестік те өте жоғары болды.

Су тасқынынан зардап шеккен аймақ­тар үшін квота қарасты­рыл­ға­ны­мен, сол аймақ­тардың талапкерлері жалпы конкурс бойынша грант ұтып алды. Грант алғандардың тек 1 130-ы немесе 1,7%-ы мүмкіндікті пайдаланды. Бұл аймақтарды қолдау үшін талапкерлерге дайындалу және конкурсқа құжатта­рын тапсыру үшін мерзімі кеңейтілді, конкурсқа ең жақсы ҰБТ нәтижесі бар сертификатын ұсыну мүмкіндігі берілді», деп мәлімдеді Саясат Нұрбек. Министрдің айтуынша, биыл жоға­ры балл жинаған 10 мыңнан астам талап­кер грант ала алмаған.

«Кешегі ата-аналар мен балалардың қуаныш жасын көріп, біз де бірге қуан­дық. Бірақ өкінішке қарай, грант ала алмаған түлектер мен отбасылардың мұ­ңында да біз біргеміз. Көптеген адам министрлікке, маған хабарласып, жазып жатыр, ал осы нәтижені сабырмен қабылдағандар да бар екен. Жоғары балл жинаған 10 мың­нан астам адам грант ала алмады. Оның ішінде 7 мыңнан астамы шығармашы­лық мамандықтар бойынша екенін айту қа­жет. Мысалы, дене шынықтыру мұғалімде­рін даярлау бойынша 1 орынға 11 адам, сән және дизайн бойынша 9 адам, ал стоматологияға бір орынға 35 адамнан келді», деді ол.

Грант тізімінен өз есімін таппаған талап­керлерге министр тоғыз түрлі ық­тимал мүмкіндікті атап өтті.

– Айтайын дегенім, үміт үзбеңіз­дер! Грант алу мүмкіндіктері әлі де бар. Біріншіден, үш мыңға жуық талапкер гранттан бас тартуы мүмкін, олар келесі жоғары балл жинаған та­лап­керлерге беріледі. Екіншіден, жер­гілікті атқарушы органдардың яғни әкім­дік гранттары бар. Үшіншіден, «KazEnergy» қауымдастығының гранттарын қосыңыз. Төртіншіден, Х.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік уни­верситетінде білім алу үшін Түркия Рес­публикасының 500 гранты да бар. Бе­сіншіден, жұмыс берушілердің грант­­тары тағы бар. Алтыншыдан, Түр­кістандағы Халықаралық туризм және қо­нақжайлылық университеті 800 мақ­сатты грант ұсынады. Жетіншіден, «Қа­зақстан халқына» қоры 850 грант бөледі. Сегізіншіден, ректорлардың ­гранты, мы­салы «Тұран-Астана» уни­верситеті «Алтын белгі» иелеріне қо­сымша гранттар бөліп жатыр.Тоғы­зыншыдан, сес­сия қорытындысы бо­йынша бос грант алу мүмкіндігі және бар. Грант ала алмаған түлектерді осы жоғары­дағы мүмкіндік­тер­ді барын­ша пайдалан­уға шақырамыз, – деп сөзін түйіндеді ­министр.

Мәжілістің Әлеуметтік-мәдени даму комитетінің төрағасы, депутат Асхат Аймағамбетов те білім грантына ие бола алмаған талапкерлерге кеңес берді.

«Кейбір талапкерлер түрлі себеп бо­йынша жеңіп алған гранттарынан бас тартады. Олардың саны да аз болмайды. Ол гранттар да қайта тағайындалады. Тіпті ештеңе болмаса, университетке ақылы түрде түсіп, кейін жақсы оқып, GPA жоғары болса, білім алу кезінде босаған бос грантты ұтып алуға болады.

Одан бөлек, «Gap year» арқылы бір жыл дайындалып, қайтадан ҰБТ тапсырып, грант жеңіп алуға болады. Ол – менің өз басымнан өткен оқиға. Бұл да – жақсы шешім. Тағы бір ұсыныс: колледжге түсуге болады. Колледжде грант көп, қажетті мамандықтар бойынша колледж бітіргендер нарықта тапшы. Керек болса, кейін әрі қарай жоғары оқу орнына түсіп, қысқа мерзімде жоғары білім алып шығуға да болады. Мүмкіндік өте көп. Бәрі алда. Толық мәлімет алу үшін университеттердің қабылдау комиссия­сына жолығу керек», деп жазды Асхат Аймағамбетов.