Қытайдан Қазақ хандығының шежіресінен сыр шертетін, тарихи мәні жоғары жаңа құжаттар табылды. Бұл табысқа Халықаралық Түркі академиясы (ХТА) ғалымдарының Бейжіңге жасаған сапары барысында қол жеткізілді.
Таяуда Халықаралық Түркі академиясының президенті Дархан Қыдырәлі бастаған тарихшы-ғалымдарымыз Бейжіңге арнайы жұмыс сапарымен барған болатын. Сол кезде еліміздің өкілдері Қазақ хандығы туралы бұрын еш жерде жарияланбаған құнды құжаттарды кездестірді. Өткеннен хабар берер бұл мұралардың ішінде қазақ хандары мен сұлтандарының Цинь императорына шағатай, қалмақ тілдеріндегі хаттары және екіжақты дипломатиялық байланыстар жөнінде манчжур тілінде жазылған мағлұматы мол қолжазбалар бар. Ғалымдар тарихымызды түгелдеу ісінде аталмыш жазбалардың орны ерекше екенін алға тартып отыр.
Айта кетейік, біздің делегация Бейжіңде Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған алқалы жиын өткізді. Басқосуда Қытай тарихшылары еліміздің өткеніне қызығушылық танытатындарын білдірген. Осы орайда Қытай қоғамдық ғылымдар академиясы этнология және антропология институтының директоры Ван Яньчжун: «Қазақстан ғалымдарының Бейжіңге келіп, баяндама оқып, пікір бөлісуі біздің қазақ халқы мен оның тарихы туралы түсінігімізді кеңейтті. Осындай шаралар біздің стратегиялық маңызды көршіміз Қазақстанмен гуманитарлық-мәдени қатынастың кеңеюіне оң әсерін тигізеді», – деді.
Қытайдың белгілі ғалымы, профессор Бай Цуй Циннің дерегінше, 1950 жылдан бері ханзу тілінде қазақ халқының тарихы мен мәдениеті туралы 2600-ден астам ғылыми мақала мен 10-нан астам кітап жарық көріпті. Сондай-ақ, соңғы кездері аталған бағытты зерттеу бойынша докторлық және магистрлік жұмыстар саны арта түскен. Бұдан бөлек, Қытай қоғамдық ғылымдар академиясының бірнеше институты Халықаралық Түркі академиясымен тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеуге дайын екендіктерін білдіріп жатқан көрінеді.
Жолдыбай БАЗАР,
«Егемен Қазақстан».