Үржар – халқының саны, жерінің көлемі жөнінен еліміздің шығыс өңіріндегі іргелі аудандардың бірі ғана емес, бірегейі болып табылады. Осыдан он үш жыл бұрын көршілес Мақаншы ауданы Үржармен біріктірілген-ді. Қайсыбір жердегі секілді емес, мұнда бұл оңтайландыру саясаты ешқандай ың-шыңсыз жүзеге асырылды. Өйткені, аталған екі аудан бұған дейін де бірер мәрте ірге ажырасып та, бірігіп те келген болатын. Сол себептен де іргелес елдің бір-біріне бөтендігі жоқ-ты.
Міне, сол іргелі ауданның тізгіні осыдан үш жыл бұрын тәжірибелі де іскер басшы Бауыржан Жанақовқа сеніп тапсырылған еді. Бауыржан Торғайбекұлы талай жылдар шаруашылық басшысы болып, өмір көріп, ысылған азамат. Соның септігі өткен жылдың қаһарлы да өте қолайсыз қысында айқын байқалды дейді мұндағылар. Жүз жасаған қарттар мен кейуаналардың өзі бұған дейін табиғаттың бұл өңірде соншалықты бұзылып, мінез танытқанын көрмепті. Айта берсең сол қысталаң шақтың әлегі ұзақ сонар әңгіме. Әйтеуір, бәрі іскер басшылықтың, қажымас қайрат пен өзара ынтымақтың арқасында артта қалып, өткен шаққа айналыпты.
Сөйтіп жаз шығысымен берекелі өңір еңсесін тіктеп үлгеріпті. Оны үстіміздегі жылдың он айының қорытындысынан айқын аңғаруға болады. Айталық, ауданда ұн, өсімдік майын өндіру көлемі біршама артқан. Осы мерзім ішінде ауыл шаруашылығы саласында өнім өндіру көлемі өткен жылдың осы мерзімімен салыстырғанда 108,2 пайыз болып артығымен орындалған. Соның ішінде ет, сүт, жұмыртқа және жүн өндіруде айтарлықтай ілгерілеушілік байқалады. Мұның сыртында мал басының барлық түрі бойынша өсімге қол жеткізілген.
Ауданға инвестиция тарту өткен жылдың осы мерзімімен салыстырғанда екі есеге артқан. Шағын кәсіпкерлікті дамытуда да ілгерілеушілік байқалады. Жаңадан ашылған жұмыс орындары нәтижесінде жұмыссыздық былтырғымен салыстырғанда жүз адамға қысқарған. Аудан бюджеті осы он ай ішінде 124,2 пайыз болып артығымен орындалған.
Біз де жалаң көрсеткіштерді қойын дәптерімізге түртіп алумен шектелмей, ауыл, аудан жаңалықтарын көзбен көру мақсатымен көшеге, ауылдарға шыққанбыз. Бір қызығы жаңалық дегеніңіз аудандық әкімдік ғимаратының дәп іргесінен басталып, одан әрі жалғаса берген. Яғни, осы арада құрылысы былтырғы жылы қолға алынған «Батырлар аллеясы» бүгінде жеріне жеткізіліп дайын тұрғанын көрдік. Онда осы өңірден шыққан 2 Кеңес Одағының Батыры мен 18 Социалистік Еңбек Ерінің қоладан жасалған мүсіндері қойылыпты. Ал «Болашақ» деп аталатын саябақ осы жерден алыс емес. Көлемі жеті гектар жерге 600 шырша, 1 мың түп ақ қайың отырғызылыпты. Ашық аспан астындағы сахна, би алаңы, әткеншектер мен алтыбақан, бәр-бәрі талғаммен жасалған. Бізді ертіп жүрген аудан әкімінің орынбасары Қабдысадық Байсынов болсын, басқасы болсын осының бәрі аудан әкімінің жеке бастамасымен жүзеге асырылғанын мақтанышпен мәлімдеп жатты.
Ал ондай жақсы бастама тек осылармен шектелмейтініне соңынан қаныға түстік. Айталық, биылғы жылы Алакөл жағасында «Үржарайым» деп аталатын балалардың демалыс үйі пайдалануға беріліпті. Мектеп оқушыларына лайықтап салынған 3 демалыс үйі мен асхана бүгінгі күннің талабына әбден лайық. Оған қажетті қаржы аудандық бюджеттен бөлініпті. Оқушылардың осындай демалыс үйін арнайы келіп көрген облыс әкімі Бердібек Сапарбаев басқа аудандарға да сондай демалыс үйлерін салуға тапсырма берген.
Бұдан кейін біз бұрынғы «Спутник» кинотеатрының ғимаратына келдік. Қайта жөндеуден өткізіліп жатқан бұл ғимарат енді аудандық спорт мектебі ретінде қайта жабдықталып жатқан көрінеді. Бұл да алысты көздеген мақсатты тірлік деп білеміз. Өйткені, салалық министр жуырда ғана спорты дамыған аудан ретінде Үржарды басқаларға үлгі еткен. Мұнда спорттың қай түрі болсын жақсы дамыған. Осы жақтан шыққан айтулы спортшылар туралы әңгіме өз алдына бір тақырып. Басқаны айтпағанда, соңғы Азия ойындарындағы Үржардан шыққан саңлақтардың жетістіктері кісі сүйсінтеді. Ал соның алдында ғана қазақ күресінен Астанада өткен үшінші әлем біріншілігінде үш бірдей үржарлық жас түлек алтыннан алқа тағынған болатын.
Келесі кезекте әңгімеге аудандық «Уақыт тынысы» газетінің қызметкері, әріптесіміз Берікхан Тайжігіт араласып өзінің көріп, білгенін бізге жеткізгенше асыққан. Үржардың өз ішінде автобус қатынасының тоқтап қалғанына ұзақ жыл болып еді. Қазірде бұл мәселе де өз шешімін тапты дейді ол. Оның бұл қуанышының себебі жоқ емес. Өйткені, тек аудан орталығында жиырма мыңға жуық халық тұрады. Ал ұзыннан ұзаққа созылып жатқан үлкен ауылдың бір шетінен екінші шетіне барып жету бұған дейін қиынға түсіп келген-ді. Әріптесіміз одан әріде тағы бір жаңалықты айта кетуді ұмытпаған. Яғни, мұнда ұзақ жылдар бойы қаңырап бос қалған әуежайға да жан бітіпті. Қазірде бұл арадан Семей, Өскемен, Алматы бағытына ұшақтар ұша бастапты. Алакөлді туристік аймаққа айналдырамыз десек, бұл да игілікті шаруа.
Осы сапарда Үржарда әлеуметтік саладағы басқа да жақсы жаңалықтарды көптеп естідік және солардың бірқатарын өзіміз де барып көзбен көрдік. Айталық, мұнда балалар бақшасының мәселесі біртіндеп шешіліп жатқан көрінеді. Қаратұма мен Науалыда жаңа мектеп ғимараттары салынып жатса, ал Благодарный ауылындағы жаңа мектеп құрылысы бітіп, дайын тұр. Жақсыны көрмекке деп Барқытбел баурайындағы жаңа мектепті арнайы барып көріп шықтық. Мұндай мектеп қалада да сирек десек, әсіреқызыл сөз үшін айтқанымыз емес. Сонсоң осы ауылдағы бітіп тұрған көпір құрылысына да жергілікті тұрғындардың алғысы шексіз. Іргедегі көпірдің пайдалануға берілуінің арқасында бұрынғы айналма жол 60 шақырымға қысқарыпты.
Үржар, Мақаншы өңіріндегі тағы бір жаңалық – Мақаншыдағы жаңадан ашылып жатқан балалардың шығармашылық үйі. Бауыржан Торғайбекұлы бұрын осындай үйді Зайсан ауданында ашуға мұрындық болып келген екен. Енді сол игі іс мұнда да өз жалғасын тауыпты. Ал осындай жақсы жаңалықтардың ел тәуелсіздігі мерекесі қарсаңында жүзеге асырылып жатқаны да көңіл қуантады.
Оңдасын ЕЛУБАЙ,
Дәулет СЕЙСЕНҰЛЫ.
Шығыс Қазақстан облысы, Үржар ауданы.