85-ші маусым

Қарағандыдағы қарашаңырақ – Сәкен Сейфуллин атындағы облыстық драма театры өз тарихында 85-ші маусымының шымылдығын түргеніне көп бола қойған жоқ. Бұл күнде абыз ақсақалдың жасына жеткен өнер ордасы осы уақыт аралығында өнерсүйер қауымға қаншама қуаныш, тағылым, рухани ләззат сыйлады десеңізші!? Театр биылғы мерейтойлық маусымын да үлкен шығармашылық әзірлікпен бастап отыр. Репертуарындағы алпысқа жуық қойылымдарына тағы да бірнеше жаңа сахналық туынды қосқан. Жаңа белеске қадам басқан Сәкен театрының бүгінгі тыныс-тіршілігі туралы осы өнер мекемесінің директоры,  Мәдениет қайраткері Сансызбай Бекболатовпен әңгімелескен едік. – Сансызбай Нұрсияұлы, Қара­ғандының бас театрын Арқа жұрты жақсы біледі десек те, «Егемен Қазақ­станның» барша оқырмандары, яки республика халқы үшін қысқаша тағы бір таныстырғанның артығы болмас. – Қазіргі Сәкен атындағы өнер шаңырағы алғаш сонау 1932 жылы жұмысшы жастар театры ретінде құрылған. Тұңғыш қойылымы Ж.Шанин­нің «Зәуре» пьесасы бойынша дайын­далған спектакль болыпты. Басты рөлді әйгілі актриса, кейін Қазақстанның халық әртісі болған Жәмила Шашкина сомдаған. Содан үзбей жұмыс істеген театрда сан алуан драмалық шығармалар сахналанып, өмір айнасындай өнердің небір майталмандары қызмет етті. Ал ғимарат мәселесіне келсек, Сәкен театры бертінге дейін өз алдына жеке шаңырағы болмай, орыс театрымен бір сахнаны бөлісіп келген еді. Алғашқы кірпішін Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өзі қалаған, заман талабына әбден лайық қазіргі ғимаратымыз 2008 жылдың соңында пайдалануға берілді. Ұжымның да, қазақ театры көрермендерінің де сол кездегі қуанышын көрсеңіз. Сәулет өнерінің озық үлгісі деуге тұратын сегіз қабат­ты театр ғимараты 705 орындық үлкен және 200 орындық кіші залдар мен қосымша блоктан тұрады. Театр залдарының сахнасы заманға сай үлгідегі жарық және дыбыстық құрылғылармен жабдықталған. Әр әртістің жеке бөлмесі бар. Сонымен қатар, сырттан гастрольдік сапармен келген театр ұжымдарына арналған қонақжай да қарастырылған. Қысқасы, біздің театр үшін ғимарат мәселесі біржола шешілген. Сол үшін де бұл іске өзі тікелей араласқан Елбасымызға мың да бір рахметімізді айтамыз! – Театрдың әр маусымы жаңа­лық­ сыз болмайтыны белгілі. Әңгімені алда болатын жаңа қойылымдарға бұрсақ. – Еліміз Тәуелсіздігін алып жатқан кездің өзінде біздің театр алпысыншы маусымын ашқан екен. Қарап тұрсаңыз, осынша уақыт ішінде бұл шаңырақта небір саңлақтар өнер көрсетіп, небір ғажап туындылар дүниеге келді. Еліміз­дің тәуелсіздік алып, өз алдына дербес мемлекет болғанына ширек ғасыр то­лып отырғаны, әрине, айтулы белес. Бұл, әлбетте, театрымыздың назарынан тыс қалмайды. Режиссер Сламбек Жұмағалидың биылғы маусым­ды аш­қан  «Әлихан Бөкейханов» тұсау­кесер қой­ы­­лымы да алдымен осы мақсатты көз­деген. Одан бөлек, «Өмір», «Ромео мен Джульетта» спектакльдері де – жаңа маусымның көрерменге арнаған тың тартулары болмақ.  Оңтүстік Қазақ­стан облыстық драма театрының көркемдік жетекшісі, Ш.Айтматов атындағы халықаралық сыйлықтың иегері, режиссер Қуандық Қасымов Шекспирдің «Гамлетін» біздің театрда өзгеше қыры­нан әзірлеуде. Балаларға базарлық ретінде режиссер Айбек Қырықбаев жаңажыл­­дық ертегі дайындап жатыр. Жалпы, алда­ғы уақыт­та біз қазақ драматургтері мен әлем әдебиетінің классикалық туындылары­на ден қойсақ деген ниеттеміз. – Театр түрлі фестивальдар мен өнер байқауларына қатысып, шетелдерге де шығып жүргенін білеміз. Бұл дәстүр алдағы маусымда да жалғасын табатын болар? – Мұндай шаралар – өнер адамдары­ның тәжірибе алмасуына, бір-бірінің деңгейін көріп серпілуіне таптырмас амал. 2012 жылдан бері әр маусымда екі реттен шетелдерде болып қайтып жүрміз. Франция, Германия, Түркия елдерінде өткен өнер байқауларына қатыстық. 2014 жылы Сербияда өткен Еуропа театрларының фестиваліне М. Әуезовтің «Қарагөзін» апарған болатынбыз. Жасыратыны жоқ, іштей «Түсінер ме екен?!» деген күмәніміздің болғаны рас. Жеті атаға дейін қыз алыс­пау дәстүрін меңзеп, «Сіздерде мұндай салт-дәстүр әлі сақталған ба?» деп таң қалысты. Ата-баба дәстүрін бұзбай келе жатқанымызды біліп, «Сіздер онда ұлы халық екенсіздер!», – деп бас шайқасып жатыр. Міне, сахна құдіреті дегеніңіз!.. Театр труппасының бір бөлігі жақын­да Ақтөбеде өтетін драма театрларының республикалық фестиваліне барады. Биыл Әзербайжан Республикасында өте­тін халықаралық фестивальға да шақырту алған едік, алайда, қаржы тапшылығына байланысты, ол байқауға бара алмадық. Ал театрымыздың көркемдік жетекшісі Дунай Еспаев Бакуде өтетін түркітілдес театр жетекшілерінің дәстүрлі жиынына барады. Онда, сәйкесінше, түркі тілдес театрлардың проблемалары мен келешегі талқыланады. Былтырғы жиынның қорытындысы бойынша арнайы альманах шығарылып, соған қазақ драматургтерінің екі туындысы енгізілген болатын. Келесі жылға Македония мен Ялтада өтетін өнер додаларына шақыру алдық. Оларға, мүмкіндігімізге қарай, барып қатысуға тырысамыз. Негізі, театрдың да, басқа мекеме-кәсіпорындар сияқты, орындауға тиіс жоспарлары болады. Сол жоспар орындалса, қаржы да түсіп жатады. Шетелдерге шығуға сондай қаражатты пайдаланамыз. – Театрдың өзіңіз басқарып отырған қазіргі ұжымы туралы айтып өтсеңіз. Аға буынның жолын жалғай өсіп келе жатқан жастар да жоқ емес шығар?.. –  Әрине, театр труппасына кез келген жастағы өнерпаздар қажет.  Театрда қазір 182 адам қызмет істесе, соның 52-сі сахнада өнер көрсететін әртістер. Нұржібек Жансүгірова, Гүлсара Рәшқалиева, Қайрат Кемалов, Мадияр Қойшығарин, Рахат Қосжанов сияқты көрермендерімізге жақ­сы таныс байырғы актер-актриса­ларымыздың ізін баса келген жас өнерпаздарымыз Ғайни Бердімбетова, Бауыржан Нұрмағанбетов, Мәдина Матамова, Бибігүл Жағыпарова мақ­та­нышымызға айналып үлгерген. Жас­тарымызға пәтер беруге мүмкіндік бол­маса да, жайлы жатақханамыздан орын бе­ріп, қолдан келген жағдайды жасап отыр­мыз. Бұл тұрғыда, орайы келген тұстарда айтып жүрміз, бұл мәселе де көп ұзамай оң шешімін табады деп үміттенеміз. – Театр мерейтойына әзірлік барысы қалай? – Иә, театр тойын келесі жылы осы мау­сымды қорытындылап барып атап өтеміз деп жоспарладық. Өнер ордасының арғы-бергі тарихын өзек ететін үлкен альбом-кітап әзірленуде. Мерейтой аясында түрлі кездесулер ұйымдастырылады, гастрольдік сапарларға шығамыз. Соның бәрін түйіндей келе, сахналық мерекелік бағдарлама өткізбекпіз. – Әңгімеңізге рахмет.  Қайрат ӘБІЛДИНОВ, «Егемен Қазақстан» Қарағанды