Екі күннен соң Алматыда «Қысқы Универсиада-2017» алауын жағады. Ақ ұлпаға жамылған Алатаудың бөктері – әсем қала Алматы ұлы дүбірдің басталуын асыға күтуде. Осыған орай газет тілшісі Универсиадаға дайындық және оны өткізу жөніндегі дирекцияның жетекшісі Наиль НҰРОВПЕН әңгімелескен еді.
– Наил Фаридұлы, осыдан үш ай бұрынғы «Егеменнің» бетіндегі әңгімемізде Алматыдағы негізгі спорт кешендері спорт жарысына 95 пайыз дайын деген деректі алға тартып едіңіз. Дәл бүгінгі қарсаңдағы көңіл-күйіңіздің қандай екенін білгіміз келеді?
– Рахмет. Көңіл-күй ойдағыдай. Кешегі түскен қар да, шым-шым қысқан аяз да масаттандырып қойды. Әрине, сайысқа түскелі тұрған кез келген спортшыға тән аздаған қобалжушылық бар. Онсыз болмайды ғой. Ол кезде дайындық 95 пайыз десем, бүгін 100 пайыз деп айта аламын. Спортшылардың нағыз жігерін жанып, өнерін көрсететін негізгі орын «Алматы Арена», сондай-ақ «Халық Арена», Атлеттер ауылының, яғни спортшылар қалашығының құрылыс жұмыстары өткен жылдың қыркүйек-қазан айларында-ақ толықтай аяқталып, пайдалануға берілген. Алматылықтар онда дүрілдеп өткен Қайрат Нұртастың ән кешін әлі де ұмытпаған шығар. Атақты боксшы Қанат Исламның кәсіпқой бокстағы жекпе-жегі де сонда өтті. Өйткені, біз үлкен жарыс алдында судай жаңа салынған спорт сарайларымызды нағыз халықтық шынайы дүбірмен сынап алғанды жөн санадық. Сөйттік те, спорт сарайының есігін айқара ашып қойдық, жас спортшылар жаттықты, көрермендер сарайдың сән-салтанатымен танысып, мұз айдынында емін-еркін сырғанақ тепті.
Сонымен қатар, Атлеттер ауылының әрбiр бөлмесi спортшыларға керектi мүлiк-жабдықтармен түгелдей толықтырылды. Бұл өзі нағыз біздіңше – ноу-хау! Олимпиадалық ауылдың коммуникациялық қызметін тексеру үшін Алматыдағы жоғары оқу орындарының 3 мыңға жуық студентiн сонда қоныстандырдық. Студенттер сол жерде жата-жастана жүріп, жылу жүйесi мен коммуникациялық желінің сапасын, жуынатын бөлме мен ас үйдiң қызмет аясын, тiптi үтiктiң дұрыс қызатындығына дейiн тексеруден өткiздi. Мұның барлығы да ертең елімізге алғаш рет ат басын бұрып келетін шетелдік студент-жастардың жарысқа алаңсыз күш салуына жағдай жасау дер едім. Көңілдерінде Қазақстан туралы жақсы пікірлер қалса екен деген мақсаттағы игі істер. Айтпақшы, қалашықтың өз мэрі бар, хабардар шығарсыздар, ол спорт жұлдызы – бокстан Олимпиада чемпионы Серік Сәпиев.
– Сонымен, Универсиада ашылған күні Алматыға қанша елден қанша спортшы келетін болды? Бүгінгі таңда олардың саны мен мемлекеттердің аты-жөні анықталып қойған шығар?
– О баста күткеніміз 59 мемлекеттің спортшылары еді, дәл күні бүгінге бұл цифр 57 санымен тоқтап тұр. Осыншама мемлекеттен спортшылар келетіні туралы нақты құжат біздің қолымызда тұр. Универсиада тарихында бұл көрсеткіш рекорд саналып отырғанын екінің бірі білер ме екен?! Бауырлас Түркия еліндегі әлемдік осы жарысқа 52 мемлекеттің спортшы жастары келген болатын. Өз ойым, Қазақстанда өтетін қысқы Универсиада осы тұрғыдан алып қарағанда, ең алдымен, баршаға тиімді әрі жайлылығымен ерекшеленейін деп тұр. Бұл жолы Алматыда барлығы 2 мыңнан астам спортшы бас қосады. Олардың алғашқы легі шаһарымызға келіп те қойды. Туристер көп. Тағы бір айтарым, біздің Алматыға алғаш аяқ басқан меймандарға ұсынатын нан мен тұзымыз – Алматының апорты. Алматының алмасының бір рет дәмін татқан адам келесі жолы мұнда міндетті түрде айналып соққылары келері даусыз. Ал енді, алдын ала хабарлап қойғанымыздай – жарыстар сегіз алаңда, қысқы спорттың он екі түрінен өтеді. Атап айтсам: шайбалы хоккей, тау шаңғысы, шаңғы жарыс, биатлон, мәнерлеп сырғанау, шорт-трек, керлинг, сноуборд, фристайл, трамплиннен шаңғымен секіру, шаңғы және коньки спортынан бәсеке.
– Рет жағынан 28-ші рет өткізіліп тұрған әлемдік жарыстың өзге де ерекшеліктері туралы не айтар едіңіз?
– Бір басты ерекшелік – біз жарыс алауына қатысты шараны шектемедік. Универсиаданың бір алауы бір жерде ғана жанбайды. Жарыс алауы еліміздің барлық бұрышында тұтатылады. Аймақтағы ең таңдаулы спортшыларымыз тасымалдаған Универсиада алауы Алматыға салтанатпен әкелінеді. Универсиада ашылатын күні жан-жақтан жеткізілген 16 алау Алматыда үлкен бір жалынға айналады. Мұның рухани тәрбиелік мәні – Қазақстан халқының бірлігі. Алматыда 29 қаңтар күні өтетін Алау эстафетасына 100 адам қатысып, 20 шақырымдық маршрутпен жүгіріп өтеді. Жалпы, Универсиада алауы 22500 шақырым жол жүріп келіп, оның 200 шақырымында алау қолда болатынын да айтар едім.
– Халық көп қатысатын мұндай спорттық шаралардың қауіпсіздігі мен алғашқы дәрігерлік көмек секілді өзге де талаптардың алдыңғы лекте жүретіні бар...
– Оныңыз рас, бұл арада мен ең алдымен бүгінде біздің құлағымыз үйреніп, етіміз көндіге бастаған допинг жайына тоқталар едім. Бұл – бәріміздің ерекше назарда ұстайтын мәселеміз. Спорттық жарыс өтетін әрбір нысанда тиісті стансалар жұмыс істейді, ал «Олимпиадалық қалашықта» – Атлеттер ауылында Универсиаданың командалық антидопингтік орталығы жұмыс істейді. Допингті бақылау тәртібі Әлемдік антидопингтік кодекстің және Тестілеудің халықаралық стандарттары талаптарына сай жүргізіледі. Сол сияқты алдын ала арнайы жылу сезгіш қондырғыларды сатып алғанымыз туралы да айта кетейін. Олар Алматы мен Астананың халықаралық әуежайларында орналастырылды. «Ыстығы көтерілген» меймандар болса, бірден байқаймыз. Бірден көмек көрсетеміз. Спорт жарыстары өтетін барлық алаңдар мен сарайларда күшейтілген «Жедел жәрдем» бригадалары қалтқысыз қызмет күзетінде тұр. Ал Атлеттар қаласында амбулаториялық-медициналық орталық бар. Мұның сыртында 2 санитарлық тікұшағымыз кез келген сәтте көкке көтерілуге әзір.
Бір сөзбен айтқанда, «Универсиада-2017» қызығын бірге бөлісейік, асығыңыздар, ағайындар», дер едім. Билет сатып алыңыздар. Алматының дүниежүзілік маңызы бар бұл жарысын баршаның есінде ұмытылмастай етіп қалуына ат салысайық!
– Әңгімеңізге рахмет.
Әңгімелескен
Талғат СҮЙІНБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
АЛМАТЫ