«Астана» туралы әңгіме басталғанда көз алдымызда Станимирдің суреті тұрады. Бұл өзі Стойловтың командасы. Жеке меншігі емес, әрине. Қолтумасы. Ішкі тіршіліктегі біраз шаруа бас бапкердің араласуымен бітетін секілді. Мысалы, Неманья Максимовичтің биыл қосалқы ойыншыға айналғанын айтайық. Джордже Деспотовичтің «Тобылға» тартуын да тілге тиек ете аламыз. Ол жақсы ғой. Бас жаттықтырушыда билік болғаны. Табысқа кенелетіндер де солар: жоғарыға ұсынысы өтіп, сөзі жүретіндер. Қожайынға жалтақтаумен
күні өтетін бапкерлердің жеңіске жетуі екіталай.
Міне, «Астана» туралы жазайық деп ойлаған бетте Стойловқа тіреліп қалдық. Мықты маман. Сөз жоқ. Өз ісін біледі. Үш жыл бойы ешкімге дес бермеді. Жетістік пе? «Астананың» ойынын қойып берді. Футболшылар алаңда еркін көсіле алатын дәрежеге жетті. Қарсыластың азуын көріп талып қалмайды, қайта «келсең келге» салып, білек сыбанады. Шәкірттерін доппен тіл табыстырды. Тактиканың не екенін ұқтырды. Ойыншылар да ұға алды. Футбол мәдениетін меңгерді. Әлгі допты шекесімен, арқасымен, балтырымен тоқтатса да, бытыраша шашыратпайды. Қайта магнитке матырғандай, байлап алады. Иелік еткен бетте шешім іздейді. Немесе, доп келе жатқанда не істейтінін біліп тұратын деңгейге жетті. Рас, кеудеге піскен «наннан» құтыла алмай қалатын кездері болады, ол өзімізге ғана тиесілі мінезден. Тіпті, Станимир де сылып тастай алмай келеді. Еуропаны аралатты. Чемпиондар лигасының негізгі жарысына қосты. Еуропа лигасында да ойнатты. Еңбек, ерен еңбек сіңірді. Енді ентігіп қалмаса екен. Ол да оңай.
Соңғы отыз жыл көлемінде біздің елде мұндай бапкер аз жолықты. Оған да себеп көп. Стойловтың бағына Саян бітті. Хамитжанов. Станимирді бағалады, қадіріне жетті. Іздеткенін тапты, сұрағанын ұсынды. Мұндай басшыны Станимир әлемді алты айналса кездестіре ме? «Анау шақырды, мынау күтіп отыр», дейді ғой. Баруы мүмкін. Командасын ұшпаққа шығаруы екіталай. Дәл Астанадағыдай жағдай Стойловқа жасала салмайды. Төрт жыл бұрын кім еді? Енді кім?
Қақпашы – екеу. Тізімде одан көп екенін білеміз. Мысалы, Абылайхан Дүйсен. Салмақ Александр Мокин мен Ненад Эричке түсетіні анық. Алдымыздағы наурызда Алматыда «Қайратпен» болатын Суперкубок жолындағы матчта қақпаны Мокин күзететін шығар. Былтырғы салтқа сай. Бізге солай көріне ме, әлде бір кілтипан бар ма, бас бапкер Мокинді негізгі қақпашыға айналдыруды да ойлайтын секілді. Өзі біледі. Екеуі де мықты. Енді қорғанысқа келейік.
Негізгі тірегі – Марин Аничич. Соңғы жылдардағы ел біріншілігіндегі ең үздік қорғаушы. Білгенінен биыл да жаңыла қоймас. Қасында Юрий Логвиненко жүретін шығар. Евгений Постников те сенімді ақтайды. Старый Осколда өскен ұл «Арсеналға» қарсы ойында оң қанатта да сауаттылық танытты. Ортада ойнай алады. Белорус Игорь Шитов те әбден шыңдалған. Ерте есейген Дмитрий Шомконың нағыз толысқан шағы. Абзал Бейсебеков те «ат ерттесе, тоқымды аудармайды». Қорғанысы тастай, алынбас қамал секілденген «Астанаға» гол соғу талай командаға биыл да қол жетпес арманға айналар.
Орта тұста елеулі өзгерістер орын алды. Әуелі Рохер Каньясты айтайық. Бүгінгі «Астанаға» аса қажет ойыншы Рохер. Кипр асып кетті. Өз бетімен емес. Мүмкін, Стойловтың ақылымен. Әлде, Станимир Еуро додасының алдында Каньясты қарт құрлықта шыңдап алуды жөн көрген?! Бұл да қисынға келеді, демек қатты қажет кезде Каньяс өз жұмысына оралады. Рас, Иван Маевскийді шақырды. Иван да шама-шарқы келгенше өз деңгейінде өнер көрсетеді ғой, бірақ Рохерді алмастыра алмайды. Максимович жазда «Валенсияға» кетеді. Қазірдің өзінде қиялымен «Местальяны» шарлап жүрген жігітті ойынға жұмсау қисынсыз. Ақылды Станимир оны анық біледі. Сол себепті Неманьяның одан әрі қиялдауына бөгет болмауы тиіс.
Серікжан Мужиковтің бабын тапқан да Станимир. Стойловтың тәлімінен кейін түлеп сала берді. Әрине, кейде техникалық білімнің кемшілігі, кейде қара күштің аздығы тұсау болады. Бірақ, ерік-жігер Серікжанға қосымша қуат беретін секілді. Оның үстіне білікті маманның тапсырмасын анық ұғып, соны орындап шығудан оңай нәрсе бар ма.
Асқат Тағыберген. Талант. Өз ісіне мығым. Кейде футболды өнер деп қабылдайтыны алаңдағы қимыл-қозғалысына қанат бітіреді. Ол не артықшылық, немесе кемшілік. Оны Станимирдің өзі жорысын. Патрик Твумаси. Сирек ойыншылар санатында. Тез ойлайды, жылдам қимылдайды. Мінезі ұшқалақ дейтіндер бар. Бәрін біледі. Білгенін алаңда жүзеге асыра алады. «Астана» сапындағы сапалы ойыншының бірі. Мүмкін бірегейі. Жас лектен Абай Жүнісов ұнады. Өзіне сенімді. Футболыңызды кәдімгідей меңгере бастады. Болашағынан үміт күттіретін ойыншы.
Аздрен Лулаку. Біржақты пікір айту қиын. Төрт-бес ойынын көрдік. Бәлендей әсер етпеді. Мүмкін, кейін түсінерміз, кім екенін. Кеткендердің орнын толтыра ала ма? Джуниор Кабананга. Адамға бақтың қонуы да оңай ғой. Қара құрлықтағы жарысқа зорға ілінді де, зорайып шыға келді. Өз құрамасының бас мергеніне айналды. Оқу-жаттығу жиынына келген бетте іске кірісіп, әлгі биігінде қалықтап тұрып қалды. Төмен түсе ме, биікке самғай ма? Алдағы маусым жауабын берсін. Джуниор да түсінде Еуропаны көре бастаған секілді.
«Астанаға» тағы бір шабуылшы керек. Кімді алады, қашан алады? Роман Мұртазаев бар дедіңіз бе? Мүмкін, ойнап кетер. Мужиковтер секілді. Несі бар, Станимир талайдың шырағын жаққан. Құлағын бапкерге жақын ұстаса болғаны, ұғарын санасы біледі. Мұғалім бар ғой.
Амангелді СЕЙІТХАНОВ,
журналист
АСТАНА