Біздің сыбайлас жемқорлықпен күресіміздің өзі бір есептен алғанда осы «қара құрдымды» еске салатындай. Күрес ондаған жылдан бері аяусыз жүргізіліп жатыр. Бірақ жемқорлықтың тыйлатын түрі жоқ. Неге? Өйткені, күрес күшейгенімен, жемқорлықтың өзі де жыл өткен сайын дамып, жаңағы «қара құрдым» секілді күрес нәтижелерін жалмап жұтып жатқан секілді. Сонымен, құдіретті «қара құрдымның» алдында ештеменің баянсыз болып шығатындығын айтып, физиктер дәрменсіздік танытса, терең тамыр жайып алған сыбайлас жемқорлықпен күресте біздің құқық қорғау органдары да пұшайман күй танытатын секілді. Өйткені, сыбайлас жемқорлықтың құрбандықтары бар, бірақ оның нәтижелері байқала бермейді. Бәлкім, мынанша қылмыскерді ұстадық, мынанша миллион теңгені мемлекетке қайтардық деген цифрлар бар болар. Бірақ оның адам санасына әсер ететіндей, сананы сілкіндіріп, арды тазалайтындай нәтижелері болмай отырғаны шындық.
Біздің ойымызша, сыбайлас жемқорлықпен күресте біз кешегі кеңестік идеологияның озық тәсілдерін пайдалануымыз керек. Қоғамға қатысы бар белгілі бір ауқымды саяси науқанды ұйымдастырғанда кеңес идеологтары қайтушы еді? Алдымен жақсы адамды, жақсы образды іздеп тауып, соны қоғамға үлгі ететін. Жамандықты жақсылыққа қарай бұруға тырысатын. Осыдан барып жақсылық пен жамандықтың, адалдық пен арамдықтың арасы алшақтап, адамдар осы екеуінің біреуін таңдауға мәжбүр болатын.
Ендеше бізге де сыбайлас жемқорлықпен күресті идеологиялық тұрғыдан алғанда адалдық пен арамдықтың күресі ретінде құру керек. Ол үшін қоғамдағы адал адамдарды тауып,
соларды насихаттауымыз керек. Мұнымен де тынбай, адал адамдарға саяси тұрғыдан да, идеологиялық тұрғыдан да, экономикалық тұрғыдан да артықшылықтар беруге ұмтылуымыз керек. Еліміздің кадр саясатында адалдық ең бірінші өлшемге айналуы тиіс. Қызмет бабында адал адамдар өссін. Ол адал адамдар айналасына адал жастарды шоғырландырып, қоғамға мемлекеттік қызметке берілгендіктің таза үлгісін ұсынатын болады. Ал адалдықтың туы жоғары көтерілген кезде арамдықтың құты өзінен өзі қашатындығы түсінікті. Міне, сыбайлас жемқорлықты біз осылай ғана жеңе аламыз.
Егер шын ниет болса, негізінде адал адамдары іздеп табу қиын емес. Олар сөйлеген сөзімен, іс-әрекетімен өзінен өзі көрініп тұрады. Онан кейін оның айналасындағы қоғамдық пікірге құлақ түрсеңіз болды. Сізге кімнің кім екендігін ашып береді. Жалпы, философтардың сөзіне қарағанда, халық дегеніміз – ұйымдаспаған көпшілік. Осы ұйымдаспауының салдарынан ол тобырлық деңгейге дейін түсіп кетуі мүмкін. Яғни, арасынан мықты бір көшбасшы шықпаса, халық бір іске жұмыла алмауы немесе жиі қателіктерге ұрынуы мүмкін. Бірақ, тағы да сол философтардың айтуы бойынша, ұйымдаспаған халық көп жағдайда бір нәрседен – тарихи жеке тұлғаға баға беруден қателеспейді екен. Міне, сондықтан да аумалы-төкпелі тарихтың қай кезеңінде болмасын жеке тұлғаға қатысты сарапшының да, тарихшының да емес, философтың да, ақын мен жазушының да емес, тек халықтың берген бағасы ғана түпкілікті баға болып есептеледі.
Ендеше, сыбайлас жемқорлықпен күресте адал адамдарды іздестіргенімізде, біз ол адамдар туралы халықтың берген бағасымен санасып отыруға тиістіміз. Сонда көп қателеспейтін боламыз.
Сұңғат ӘЛІПБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
