Жаппай орта білім беру бізде міндет болып есептеледі. Негізі бұл міндет оқушы мен мұғалімге ортақ. Бірақ жауапкершілік біртіндеп мұғалімге қарай ығысып, «оқығысы келсе де оқытасың, оқығысы келмесе де оқытасың», талабы күшейеді. Мұғалім білім беруге арналған біраз уақытын, күшін баланың неліктен сабаққа келмейтінін анықтауға, ата-аналарды іздеуге т.с.с. жұмыстарға сарп етеді. Ата-аналар да әртүрлі. Бірі түсіністікпен әрекет етсе, екіншісі «болса болсын, болмаса бордай тозсын» қағидасын ұстанады. Оқығысы келмейтін баланы мұғалім «сүйрелеп» жүріп оқытып (оқытқан болып), әйтеуір бір «үштік» бағасын қоюға мәжбүр болады. Мектептің оқыту көрсеткішін төмендетпеу үшін «екілік» қоя алмайды. Сөйтіп, мұғалім зерек балалардың талантын аша түсуге арналған күш-қуатын осындай «кертартпа» жағдайлармен күресуге жұмсайды. Бұл – бір.
Екінші мәселе – оқу барысында берілетін артық ақпарат (информация). Оқу үрдісінің мақсаты ақпаратты үйіп-төгіп беру емес, мейлінше керек ақпаратты оқушы өзі ізденіп таба алатындай жүйеге, әдіске, логикаға үйрету. Және де оқушылардың бәрі ғылым қуып, жоғары оқу жолына түсіп кетпейді, біразы жұмысшы кәсібін (балташы, аспазшы, жүргізуші, тас қалаушы, т.б.) қалайды. Соңғыларына жоғарғы сыныптарда интеграл, физика мен химияның күрделі заңдылықтары сияқты ілімді оқыту бос әурешілік. Артық ақпаратты тықпыштап, оны жаттата беру оқушыларды да жалықтырады. Осыдан келіп, «ғылым – түсініксіз, білім – жаттап алу екен» деген түсінік қалыптасады.
Орта білім беру 10 жылдықтан 11 жылдыққа ауысқанда осы өзекті мәселелердің де «сақалы» бір жылға ұзарды. Енді орта білім беру 12 жылдыққа ұзартылмақ.
Осыған орай, айтайын дегеніміз мынау. Біздің ойымызша, жалпы білім беру екі сатыға бөлінуі керек: сегіз жылдық базалық білім беру болса, екінші сатыда орта білім беру (қазіргі жүйе бойынша 11 жылдық) бұған оқуды жалғастыруға қабілеті барлар қалдырылғаны жөн.
Жанбай ӨЗДЕНБАЕВ.
Соңғы жаңалықтар
Жазадан қашқан 15 қылмыскер шетелде ұсталды
Заң • Кеше
Семейде көлік жүргізушісі ана мен баланы қағып кетті
Аймақтар • Кеше
Желіде біреуге жала жапқан әйел айыппұл арқалады
Қоғам • Кеше
Табиғат • Кеше
Қостанайда жоғалып кеткен ер адам өлі күйінде табылды
Аймақтар • Кеше
ШҚО экология департаменті басшысының орынбасары 7 жылға сотталды
Жемқорлық • 11 Қаңтар, 2025
Балағаттаған: Атырауда мұғалім өзіне қол жұмсамақ болған
Білім • 11 Қаңтар, 2025
Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қытайға алғашқы сапарларының бірінен фото жарияланды
Президент • 11 Қаңтар, 2025
Ұлтаралық алауыздықты қоздырған Ақмола тұрғыны сотталды
Заң • 11 Қаңтар, 2025
«Қазақстан» спорт кешенінің құрылысы Мәжіліс депутаттарының назарында
Құрылыс • 11 Қаңтар, 2025
Президент Мекемтас Мырзахметұлының жақындарына көңіл айтты
Президент • 11 Қаңтар, 2025
Ержан Максим әлемдік ән байқауының бас жүлдесін жеңіп алды
Өнер • 11 Қаңтар, 2025
Маңғыстауда колледж бухгалтері 243 млн теңгені жымқырған
Жемқорлық • 11 Қаңтар, 2025
Абайтанушы Мекемтас Мырзахметұлы дүниеден өтті
Тұлға • 11 Қаңтар, 2025
Қоғам • 11 Қаңтар, 2025
Судың иесі де, киесі де болуы керек
Пікір • 11 Қаңтар, 2025
Жануарлар • 11 Қаңтар, 2025
Талбесік • 11 Қаңтар, 2025
Дінмұхаммед – тұңғыш әлем чемпионы
Спорт • 11 Қаңтар, 2025
Іріктеу турнирінің жеребесі тартылды
Футбол • 11 Қаңтар, 2025
Аймақтар • 11 Қаңтар, 2025
Қоғам • 11 Қаңтар, 2025
Өнер • 11 Қаңтар, 2025
Театр • 11 Қаңтар, 2025
Тұлға • 11 Қаңтар, 2025
Әскер беделі сарбаздар сапынан көрінеді
Әскер • 11 Қаңтар, 2025
Заң мен тәртіптің алдыңғы шебіндегі Ұлттық ұлан
Сұхбат • 11 Қаңтар, 2025
Білім • 11 Қаңтар, 2025
Бәсекелестікті күшейтетін бастама
Шымкент • 11 Қаңтар, 2025
Аймақтар • 11 Қаңтар, 2025
Құқық • 11 Қаңтар, 2025
«Ақылды қалаға» апарар жол ұзақ
Алматы • 11 Қаңтар, 2025
Банктерге қойылатын талап қалай өзгермек?
Банк • 11 Қаңтар, 2025
Тариф түзілімінің жаңа қағидасы
Сараптама • 11 Қаңтар, 2025
Еңбек • 11 Қаңтар, 2025
Пікір • 11 Қаңтар, 2025
Пікір • 11 Қаңтар, 2025
Пікір • 11 Қаңтар, 2025
Саясат • 11 Қаңтар, 2025
