Мемлекеттік қызметтегі жаңа модель

Сәрсенбі күні Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Әлихан Байменов бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерімен кездесу өткізді. Онда мемлекеттік қызмет персоналын басқаруды жетілдіру мақсатында «е-қызмет» жүйесін енгізу ісі жоспар­лан­ғаны сөз бо­лып, оның жаңа моделінің тұжырымдамасы жайлы әңгіме қозғалды. Дүниежүзілік банк 2000 жыл­дар­дың басында Қазақстанды ТМД және Шығыс Еуропа елдері ара­сын­да мемлекеттік қызмет сала­сын­дағы рефор­ма­лардың көш­бас­шысы деп таныған болатын. Бұ­рын­ғы кеңестік кеңістікте ал­ғаш рет мемлекеттік қызметке кон­курс­тық іріктеу енгізіліп, мем­лекеттік лауазымдар саяси және әкімшілік бо­лып екіге бөлініп, мемлекеттік қыз­мет­керлерді кә­сі­билендіру жө­нін­дегі шаралар іске асырылған еді. Ал бү­гін­гі күні мемлекеттік қыз­мет­тегі кон­курстық тестілеу мен іріктеу объек­тив­тілігінің және ашық­ты­ғының жеткіліксіздігі, лауазым­дық жоғарылату ке­зінде меритократия қағидатының сақ­т­алмауы, қызмет сапасын бағалау мен қыз­метке ақы төлеу деңгейінің өзара байланы­сы­ның болмауы, сыбай­лас жемқор­лық­қа қарсы іс-қимыл те­тік­терінің әлсіздігі бай­қалуда. Сон­дық­тан, бұл мәселе­лер­дің алдын алу үшін мемлекеттік қызметтің жаңа моделінің тұжырымдамасын қабыл­дау қажет­тігі туындап отыр. Тұжырымдаманы іске асыру­дың нысаналы индикаторларын­да жоға­ры­да аталған барлық мә­селелер қарас­тырылған. Со­ны­мен бірге, жа­ңа кор­пус­тық вертикальді қалып­тастыру жа­ң­а­лық­тары енгізіліпті. Және кон­курс­тық іріктеудің ашық­ты­ғы мен объек­тивтілігінің аса жоғары дең­гейін қам­тамасыз етуге бағыттал­ған бірқатар шаралар көзделіп отыр екен. Атап айтқанда, мемлекеттік органдардың кон­курс­тық комиссияларының құра­мына сырт­қы сарапшыларды қосу, комиссия мүшелерінің жауапкершіліктерін белгілеу, әңгімелесу рәсімінің ашық­тығын қамтамасыз етіп, БАҚ, қоғамдық бірлестіктер өкіл­дерін ша­қыру, аудио және бейне­бақылаулар кірістіру ісі ескерілген. Агенттік төрағасының ай­туын­ша, «е-қызмет» агенттікке, мүдделі мемлекеттік органдарға, кадр қыз­метші­лері­не онлайн-режімінде ор­та­лық жә­не өңірлік деңгейдегі мемлекеттік қыз­метші­лерге қатысты толық әрі өзек­ті ақпараттар алуға мүмкіндік береді. Жаңа модель бо­йынша мемлекеттік қызмет жүйе­сін­де ынта­лан­­ды­ру мен еңбекақы төлеу жү­йесі де жетілдірілетін бо­лады. Мемлекеттік қыз­метшілерді оқы­ту жүйесін жетілдіру, Президент жанындағы Мемлекеттік бас­қару академиясы, өңірлік мемлекеттік қызметшілерді қайта даяр­лау мен біліктілігін арттыру орталық­тары қызметінің сапасын арттыру жөнінде шаралар қабыл­данады. Одан өзге, мем­лекеттік қызметші­лер­дің қызмет­тік этика­сы нор­ма­лары және олардың ең­бегін ұйым­дастырудың сапасын арт­тыру жұ­мыс­тары тиімді ба­ғытта жұмыс істейтін болады. Бү­гінгі таңда мемлекеттік қыз­метке тағайындау­лардың 50-70 пайызы ауысу тәртібі­мен жүзеге асырылса, алдағы уақыт­та, таға­йындау барысында бұрынғы лауа­зымдағы жұмысын бағалау, жұ­мыс жасаған мекемеден ұсыным хат­тың болуын ескеру көзделеді. Кездесу барысында Ә.Байменов: «Азаматтық қоғам инсти­тут­тарымен, бұқаралық ақпарат құрал­дарымен ынтымақтас­тық­ты кеңей­ту, ашық­тық­ты және қо­ғам алдын­дағы есептілікті арт­тыру мемлекеттік қызметтің тиімділігін жоғарыла­ту шаралары­ның бірі болмақ», дей келе, қа­зіргі таңда қол­даныстағы заңна­ма шеңберінде кадр­лар­ды ірік­теу мен жоғарылатудың ашық­тығын арттыру жөнінде шаралар ұйым­дастырылып жатқанын атап өтті. Мәселен, тестілеу нәтиж­е­лерін беру үшін есептік бланкі енгізіліп, қызмет тізімінің нысаны жа­ңартыл­ған­дығы кеңінен сөз болды. Жұлдыз БАЙДІЛДА.