Сөз жоқ, Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенінің болашағы зор. Елбасы Жолдауында: «Көптеген позициялар бойынша біз әлемде ірі аграрлық экспорттық өнім өндірушілердің бірі бола аламыз. Бұл, әсіресе, экологиялық таза тағамдарға қатысты. «Made in Kazakhstan» бренді сондай өнімдердің эталоны болуға тиіс», деген еді. Бұл енді дер кезінде берілген нақты тапсырма деп есептеймін. Өйткені, қазір әлемде экологиялық таза тағамдарға деген сұраныс арта түсіп отыр. Кезінде химиялық қоспалармен шығарылған тағам түрлерін шектеусіз қолданған әлем жұртшылығының денсаулығы бүгінде сыр бере бастады. Бұған қоса, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы аурудың 80 пайызы түрлі қоспалардан жасалған зиянды азық-түліктерді тұтыну салдарынан екенін ресми түрде мәлімдеген еді. Яғни, жер бетіндегі адамзаттың ағзасы тағамның ұзақ мерзімге сақталуы үшін қосқан түрлі химикаттардан уланып болды.
Ал адамның уланған жасушаларын қалай қалпына келтіруге болады? Әлемнің білікті ғалымдары бұл сұрақтың да жауабын тапты. Табиғи таза өнімдер ғана өлген жасушаларды тірілтіп, сауықтыра алады екен. Осы маңызды деректерге баса мән бере бастаған елдер қазір табиғи таза өнімдер өндіруге, соларды көптеп сатып алуға бет бұра бастады. Бұл – еліміздің агроөнеркәсіп кешені үшін үлкен мүмкіндік. Елбасы бізге осы мүмкіндікті дер кезінде пайдалануға кеңес берді, нақты бағыт-бағдарын көрсетті. Ендігі біздің міндетіміз – осы мақсаттарды жүзеге асыру жолында өзіміздің ой-өрісімізді қосып жұмыс істеу.
Мәселеге орай, мен мынадай ойларымды ортаға салғым келеді. Мысалы, еліміздің табиғи таза өнімдерімен соның ішінде ешкі, бие, түйе сүтімен әлемдегі көшбасшы елге айналуына мүмкіндігі толық жетеді. Осы түліктердің сүтінің табиғи құнарлылығы өте жоғары екені белгілі. Адам ағзасын қалпына келтіретін, күш-қуатпен толықтыратын, жүрек, бүйрек, асқазан, өкпе, бауыр сияқты адам ағзасындағы маңызды органдардың қызметін жақсартатын, сауықтыратын қасиетке ие. Ешкі сүті ана сүтімен 80 пайызға сәйкес келетіні ғылыми тұрғыдан дәлелденген. Осындай теңдессіз табиғи өнімді әлемде Қазақстанда ғана кең көлемде және табиғи түрде өндіруге мүмкіндік бар екен.
Әйтсе де біз осы мүмкіндікті бағалап, қадіріне жете алмай отырмыз. Аталған түліктердің сүт өнімін сыртқа шығармақ түгілі, елдің ішінде кең көлемде тұтынылуына жол аша алмауымыздың өзі мамандардың жанына бататын жайт. Біз сөремізде осындай табиғи таза өнімдер тұрғанның өзінде, оны былай сырып тастап, балаларымызға «Пепси-кола», «Кока-кола» сияқты химиялық қоспалардан жасалған сусындарды алып береміз. Неге? Себебі, елімізде ұлттық сусындарға насихат жасалмайды, оны тұтыну жолдарын дамыту ойластырылмаған. Бұған мемлекеттік тұрғыда назар аударып, арнайы бағдарлама жасаса, өте дұрыс болар еді.
Мәселен, еліміздегі балабақшаларда, мектептердегі ас мәзіріне ешкі сүтін, бие мен түйе сүтін енгізудің нақты жобасы жасалса деймін. Бұл, біріншіден, балалардың денсаулығын нығайтады. Ешкі сүтін жас кезінен ішкен балалардың сүйек тіні анағұрлым мығым болады, ағзаның зат алмасу процесі жақсарады, сол себепті көптеген ауруларға қарсы иммунитеттің көтерілуін қалыптастырады. Қазір мектептегі балалардың тең жартысында асқазан, бүйрек және басқа іш құрылыстары ауруы көп таралғаны жасырын емес. Жоғарыда аталған түліктердің сүтін тұтыну осы олқылықтардың орнын толтырар еді. Дені сау ұрпақ қана еліміздің келешегін берік қалыптастыратынын естен шығармағанымыз абзал.
Екіншіден, бұл экономикалық жағынан да өте тиімді. Ел ішінде осындай өнімдерді нақты тұтынатын нүктелер болғаннан кейін, оны өндіруші арнайы фермалардың да саны арта түседі. Бұл, айналып келгенде, Елбасымыздың биылғы Жолдауында айтқан жеке үй шаруашылықтары мен шағын фермерлерді кооперативтерге біріктіру міндетін орындауға жол ашады. Елбасы Жолдауында бес жыл ішінде 500 мыңнан астам жеке үй шаруашылықтары мен шағын фермерлерді кооперативтерге тартуға мүмкіндік беретін жағдай жасау керектігін баса айтқаны белгілі. Ал осындай міндеттерді сәтімен жүзеге асыру үшін алдымен ел ішінде олардың өнімдерін тұрақты және кең көлемде тұтынатын нүктелерді көбейткен дұрыс болар еді. Бірінші балабақшалар мен мектептердегі ас мәзіріне табиғи өнімдер қосыла бастаса, кейін басқа да тамақтандыру ұйымдарын да ешкі, бие, түйе сүтін пайдалануға көшіруге болады. Сөйтіп, табиғи таза өнімдер үкіметтік деңгейдегі қолдаудың арқасында ел ішінде кең көлемде тұтыныла бастар еді.
Содан кейін ішкі нарықта өзін мойындатқан ірі кооператив немесе фермалар өз өнімдерін шет елдерге экспорттайды. Бүгінде шет елдерде, жоғарыдай айтып өткеніміздей, табиғи экологиялық таза өнімдерге сұраныс артып келеді. Тек біз оларға өз өнімдерімізді лайықты ұсына білуіміз керек.
Күні ертең Астанада халықаралық ЭКСПО-2017 көрмесі келушілерге есігін айқара ашады. Осы көрмеде біз ұлттық табиғи таза өнімдер орталығын құрып, Қазақ елінің бренді бола алатын, әлемді мойындататын құндылықтарымызды шетелдіктерге неге көрсетпеске?! Егер осылай жасай алсақ, көп нәрсе ұтар едік.
Амангелді ДӘУРЕНБАЕВ,
Мәжіліс депутаты
