Салтанатты шарада Қазақстан тарапынан Қаржы вице-министрі Қанат Байеділов сөз сөйлеп, Оңтүстік Африка өкілдерін ұлттық күнімен құттықтады. Сонымен қатар, «Болашақтың энергиясы» тақырыбы әлем үшін өзекті екенін алға тартып, еліміздің ОАР-мен сауда-экономикалық байланыстарды тереңдетуге және дамытуға мүдделі екенін жеткізді. «Оңтүстік Африка Республикасының ЭКСПО-2017 көрмесіне қатысуы екі ел арасындағы сенім мен өзара тиімді қарым-қатынастардың жоғары деңгейін тағы да растап отыр. Биыл қос тарап дипломатиялық қарым-қатынастардың 25 жылдығын атап өтуде. Біз ширек ғасырда өзара сенім мен серіктестікке негізделген жылы достық қарым-қатынас орнаттық. Мұны екі ел арасындағы барыс-келіс сапарлары, экономиканың түрлі салаларындағы жемісті ынтымақтастық айғақтайды», деді ол.
Басқосуда Оңтүстік Африка Республикасы Халықаралық қатынастар және ынтымақтастық министрінің орынбасары Номаиндия Мфекето 18 шілденің әлем халқы үшін ерекше мейрам екенін еске салды. «Бүгін – барлық оңтүстікафрикалық азаматтар үшін және әлемнің көптеген тұрғындары үшін ерекше күн. Себебі, бүгін ұлтымыздың әкелерінің бірі – Нельсон Манделаның туған күнін тойлаймыз. Ол өмірінің 67 жылын халқына қызмет етуге арнады, шындығында бүкіл адамзатқа қызмет етті. 2009 жылдың қараша айында БҰҰ Бас ассамблеясы Манделаның халықаралық бейбітшілік пен еркіндік мәдениетіне қосқан үлесін ескеріп, 18 шілдені Халықаралық Нельсон Мандела күні деп жариялады. Бұл күні әрбір адамзатты жақсылық жасауға, ізгілікпен айналысуға шақырамыз», деді Н.Мфекето.
ОАР өкілі екі елдің тарихы ұқсас екенін, сол ұқсастықтар жылы қарым-қатынас орнатуға септігін тигізгенін әңгімеледі. «Оңтүстік Африка Қазақстанға БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің реформаларына қатысты принциптік позициясы үшін ризашылығын білдіреді. Атап айтқанда, Қауіпсіздік Кеңесі құрамында Африка құрлығына қатысты тарихи әділетсіздікті шешуде қолдау көрсеткені үшін алғыс айтамыз», деді ол. Номаиндия Мфекетоның айтуынша, адамды нәсіліне қарап жіктейтін апартеид саясаты Оңтүстік Африкада 1948 жылдан 1990 жылдарға дейін жалғасқан. Бұл жылдары ақ нәсілділер қара нәсілді тұрғындардың жүріс-тұрысын шектеген, сайлау құқығын бермеген және арнайы аймақтарға оқшаулаған. Сол тұста адам құқықтары үшін күрескен Нельсон Мандела өмірінің 27 жылын абақтыда өткізіпті. 1993 жылы апартеидті жоюға, нәсілдік емес демократияға ауысуға ұмтылғаны үшін Мандела Нобель сыйлығын иеленеді. 1994 жылы 27 сәуірде Оңтүстік Африка Республикасында алғаш рет демократиялық сайлау өтіп, 10 мамыр күні Нельсон Мандела мемлекеттің сегізінші және тұңғыш қара нәсілді президенті атанады.
Айта кетейік, ОАР көрмеге қазба байлықтары жайында ақпарат ала келген. Өйткені, онда алтын, платина, хром, алмаз сынды байлықтар көп. Олар алмаз өндіруден дүние жүзі бойынша бірінші орында тұр. Ал уран өндіруде екінші орында. Сондай-ақ, индустриалды-аграрлы ел саналады. Халқының 85 пайызы ауыл шаруашылығы саласында жұмыс істейді. Тау-кен өндірісі – елдің жетекші саласы. Оңтүстік-батыс бөлігінде мұнай өндіріледі. Сондықтан көптеген алпауыт мемлекеттермен сауда серіктестігін орнатқан.
Асхат РАЙҚҰЛ,
суреттерді түсіргендер Орынбай Балмұрат, Ерлан ОМАР, «Егемен Қазақстан»
