Мемлекет басшысы медициналық көмектің қолжетімді және сапалы болуы үшін барлық жағдайды жасады. Әсіресе кадрларға айрықша назар аударылды. Дәрігерлер әлемнің үздік клиникаларында оқуға, тағылымдамадан өтуге жіберіліп, шеберлік сабағына қатысты, сөйтіп, әлемдік деңгейде іс-тәжірибе жинақтау мүмкіндігіне ие болды. Қазақстанда әртүрлі мамандықты меңгерген дәрігерлердің қуатты кадрлық әлеуеті қалыптасты. Қазіргі заманауи жабдықтарды алуға қыруар қаржы қоры жұмсалды. Бүгінгі таңда ірі қалалардың клиникалары ғана емес, сондай-ақ, аудандық емханалар да ауқымды клиникалық-диагностикалық зерттеулер жүргізе алады.
Әр уақыттың өз талабы бар. Әрбір азамат мемлекеттік медицинаға деген тұтынушылық көзқарасын өзгертіп, денсаулығына жауапкершілікті өз міндетіне алуы қажет. Елбасы халыққа Жолдауында: «Саламатты өмір салты мен өз денсаулығымызға деген тұтас жауапкершілік – мемлекеттік саясаттың, денсаулық сақтау саласының, біздің халқымыздың күнделікті өміріндегі ең басты мәселе болуы шарт», деп атап көрсеткен.
Қазіргі кезеңде біз «Денсаулық 2016-2019» бағдарламасын орындауға кірістік. Бұл шара тұрғындарды толық қамту қағидасын сақтай отырып, денсаулық сақтау жүйесінің әлеуметтік қарқынды дамуына мүмкіндік көзін ашады. Бұрын тегін медициналық көмектің кепілді көлеміне жұмсалатын барлық қаржы республикалық және жергілікті бюджеттер есебінен қалыптасса, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) енгізілгеннен кейін қаржыландыру үш көзден іске асырылады, яғни мемлекеттік қаржы қоры, жұмыс берушілердің қаржы қоры, азаматтар тарапынан аударылған қаржы қоры. Бұл – жұмыс берушінің өз қызметкерлері үшін жауапкершілігін арттырып, әрбір адамның өз денсаулығына, туған-туысының саулығына жүрдім-бардым қарамауы қажеттігіне барынша ықпал етеді.
Тұрғындарды скринингтік (толық тексеру) қарау нәтижесі пациенттердің созылмалы ауруларын анықтады, олар мемлекет есебінен сауықтырылады (стационарлық және амбулаторлық емдеу, диспансерлік науқастар үшін тегін дәрі-дәрмектер беру). Бірақ «қалай ауырмау керек» деген мәселе әлі шешімін таппай тұр. Саламатты өмір сүру, зиянды әдеттерден бас тарту – ерік-күшті талап ететін ең қиын саты. Біз пациенттерді науқастанбай тұрып, аурудың алдын алу қажеттігіне тәрбиелеуіміз қажет.
МӘМС жүйесін енгізуде Үкімет тарапынан зор жауапкершілікті, ерекше ынта-ықыласты аңғарамыз. Оған МӘМС-тің негізгі қағидалары дәлел бола алады. Ең бірінші – ауызбірлік пен теңдік. Әрбір Қазақстан азаматына оның табысы мен енгізген жарнасына қарамастан біртұтас медициналық қызмет көрсетіледі. МӘМС табыс көлемі шектеулі мүдделі жандар үшін қаржы қорын жеткізе бөледі. Екінші – әділдік. Жарна көлемі МӘМС-ке қатысушының табысына қарай болады. Егер төлеу қабілеті жоқ болса, онда мемлекет төлейді. Үшінші – міндеттілік. Жүйе дұрыс жұмыс істеуі үшін МӘМС-ке барлық азамат бас тартусыз қатысуы шарт. Жалпы, МӘМС жүйесін кезеңдік іске асыру қаржы қорының жинақталуына мүмкіндік береді. Бұл үшін жұмыс берушілер міндетті шығынды белгілейді және МӘМС қорына қаржының пайыздық аударылымын есептеп шығарады.
Мемлекет тарапынан қаржыландырылатын тұлғалар тізімі айтарлықтай, олар: балалар, жұмыссыздар, зейнеткерлер, күндізгі оқу орындарының студенттері, 3 жасқа дейінгі бала күтушілер және 18 жасқа дейінгі мүгедек балаларды бағушылар. Зейнеткерлік төлемдерді алушылар, оның ішінде, мүгедектер және Ұлы Отан соғысының ардагерлері, сот шешімімен жазасын өтеушілер.
Біздер, дәрігерлер, өз кезегімізде тегін медициналық көмектің кепілді көлеміне кірмейтін қызмет көрсету аясын кеңейту мүмкіндігіне ие боламыз. МӘМС қаржы қоры есебінен жеңілдікпен ұсынылатын дәрі-дәрмектік препараттар тізімі ұлғаяды. Бұл – денсаулық сақтау жүйесін тұрақты қаржылық дамыту, барлық тұрғындардың сапалы медициналық көмек алуға мүмкіндігі және халықтың жаппай саулығы үшін біртұтас жауапкершілік болып табылады. Нәтижесінде міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға қатысушылардың барлығы көрсетілетін медициналық қызметке толық қанағаттанатын болады.
Болат САДЫҚОВ,
№5 қалалық клиникалық аурухананың бас дәрігері
