Жиынды ашқан Төрағаның орынбасары талқыланып отырған мәселе соңғы жылдары елімізде ғана емес, көптеген мемлекеттер үшін күн тәртібінен түспейтін маңызды мәселенің біріне айналғанын атап өтті. Сондықтан да өткен жылдың қыркүйек айында Мемлекет басшысының арнайы Жарлығы негізінде Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі құрылып, қызметке кіріскен еді.
«Ал Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» деген атаумен жарияланған бағдарламалық мақаласында қоғамдық сананы жаңғырту ісі саяси-экономикалық жаңғырумен қатар жүргізіліп, тіпті оның өзегіне айналуы тиіс екендігі атап көрсетілді. Бүгінгі басқосуымызда біз осы бағыттағы жоспар-жұмысымызды айқындап, пысықтай түсеміз», деді В.Божко.
Содан кейінгі сөз Дін істері және азаматтық қоғам министрі Нұрлан Ермекбаевқа берілді. Министр өз сөзінде дін мен азаматтық қоғам және жастар саясаты салаларындағы мемлекеттік мүдденің қорғалып, жүзеге асуына қатысты жұмыстардың жай-күйінен хабардар етті.
«Соңғы жылдары біздің діни аудиториямызға сыртқы теріс ықпалдар күшейді. Оған ақпараттық кеңістіктің ашықтығы мен жаһандану үдерістері ықпал етуде. Интернет, әлеуметтік желілер сияқты өзге де коммуникациялық құралдар тұрғындар санасына жаппай идеологиялық әсер етуге мейлінше бейімделді», деді Н.Ермекбаев.
Оның сөзіне қарағанда, қазір азаматтардың 10 пайызы өздерін атеист немесе агностик деп санайды. Ал 75 пайызы өздерін Құдайға сенушілер деп есептейді. Бірақ діни жоралғыларды тұрақты ұстанбайды. Сондай-ақ діндарлардың 16 пайызға жуығы барлық діни жоралғыларды орындайды. Сол себептен де діншілдік деңгейінің өсуі радикалды идеологияға ықпал етуге көп мүмкіндік береді. Қандай ағым мен конфессия болсын діни фанатизм арқылы қауіп-қатер төндіруі мүмкін. Бұл жердегі мәселе тек діни сауаттылықта емес. Діни білім тиісті тәрбие мен саяси сауаттылықпен байланыста болуы керек», деді министр.
Сондықтан да салалық ведомство тарапынан еліміздегі мешіттерде тәртіптің бірыңғай ережесін бекіту жоспарланып жатқан көрінеді.
«Бүгінде Қазақстандағы мешіттерде тәртіптің бірыңғай ережесі әзірленді. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасына біздің ұсыныс бойынша тәртіптің бірыңғай ережесі даярланып, енгізілді. Өйткені соңғы кездері бір жоралғыны өңірлердегі имамдардың әртүрлі орындауына байланысты қоғам тарапынан шағымдар жиілеп кеткен. Сондықтан да ҚМДБ-ға жоралғылардың бөлігін біріздендіру жайында ұсыныс жасадық. Қазір бұл үдеріс қызу жүргізіліп жатыр», деді ведомство басшысы.
Н.Ермекбаевтың айтуынша, имамдар жұмысының пішімін өзгерту бойынша да тиісті шаралар қабылданған. Кеңейтілген түсіндіру жұмыстары негізінен діндарлар арасында және діни ғимараттарда да жүзеге асырылуда. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы басшылығымен бірлесе отырып, білікті имамдардың пулы құрылып, олар деструктивті ағымдардың өкілдерімен белгілі бағыттар бойынша жұмыстар атқаруда.
Алқалы кеңесте министрден кейін қосымша баяндама жасаған Мәжiлiстің Халықаралық iстер, қорғаныс және қауiпсiздiк комитетiнiң төрағасы Мәулен Әшiмбаев балаларды күмәндi дiни ұйымдарға тартқаны үшiн жауапкершiлiктi күшейту керектiгiн қадап айтты. Оның дерегіне сүйенсек, Қазақстанда жыл сайын 30 мың бала күмәндi дiни ұйымдарда бiлiм алатын көрінеді.
«Қазiргi таңда балаларға дiни бiлiм беретiн ұйымдардың жұмысына қатысты көптеген сұрақтар туындайды. Елiмiзде жыл сайын 30 мыңға жуық баланың дiни сауатын ашатын 1 мыңға жуық бiлiм беру мекемесi жұмыс iстейдi. Өз кезегiнде олар бiлiм беру орталығы, интернат, қор, курс және жазғы лагерь деген сияқты атауларға ие. Бiздiң тексеруiмiз бойынша, өкiлеттi органдар бұл ұйымдардың көбiнiң нақты немен айналысатынын бiлмейдi. Ал Бас прокуратураның мәлiметiнше, олардың қатарында күмәндi ұйымдар да жоқ емес. Осылайша, балалар дiн жолына түседi. Бұл жердегі басты қауіп – балалардың деструктивтi дiни ағымдардың ықпалында кету мүмкiндiгiнде болып тұр. Ендеше балаларды күмәндi дiни құрылым жұмысына тартқаны үшiн белгілі бір деңгейде жауапкершiлiктi күшейту қажет шығар», дедi М.Әшiмбаев.
Жалпы, сала мамандарының айтуынша, елдегі дiни материалдарды тарату каналдарына ұдайы мониторинг жүргiзiлiп тұрады. Нәтижесінде интернетте заңға қайшы әрекет ететiн контенттер ашылып, анықталып, олардың жұмысы тоқтатылып жатыр. Мәселен, биылдың өзінде министрлік мамандары 3 мыңға жуық сайтты талдап, олардың 1500-ге жуығы заңсыз әрі терiс бағыттағы материалдар жариялаумен айналысқаны әшкереленген. Сол сияқты, 1 тамыздан бастап Бас прокуратура мен Ақпарат және коммуникациялар министрлiгi тарапы бiрлесiп, «Кибербақылау» жобасы жүзеге асырылуда.
Мәжіліс Төрағасының орынбасары отырысты қорытындылай келе, нәтижелі жұмысқа қол жеткізу үшін мүдделі мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес ұйымдардың және жастар мен ардагерлердің арасындағы өзара байланыс пен терең ынтымақтастық орнатуға көңіл бөлу керектігін атап өтті.
Нұрлыбек ДОСЫБАЙ,
«Егемен Қазақстан»
