Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі ұйымдастырып отырған форумның мақсаты экономика саласындағы мәселелерді шешу үшін ғарыш қызметіндегі нәтижелерді қолдану бойынша тәжірибе алмасу, соңғы он жылдағы ғарыш қызметінің қорытындысын қарастыру, сондай-ақ әлемдік тәжірибеге сүйене отырып, еліміздің ғарыш саласын дамыту жоспарларын талқылау болып табылады.
Форумды ашқан Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бейбіт Атамқұлов Қазақстан ғарыш саласын дамыту бойынша Мемлекет басшысы алға қойған міндеттердің маңыздылығын айта келіп, осы бағытта атқарылып жатқан жұмыстарды атап көрсетті.
«Бүгінде «Байқоңыр» бүкіл адамзаттың игілігіне айналып отыр. Осынау бірегей кешен бұрынғы Кеңес Одағындағы ғана емес, сонымен қатар бүкіл әлемдегі көптеген технологияның даму бастауында тұр. Қазіргі уақытта ресейлік әріптестермен кешенді одан әрі дамыту тұжырымдамасы қабылданды. Онда ғарыш айлағының қолданыстағы нысандарының базасында ғарыш жобаларын жүзеге асыруға қатысты біздің байланыстарымызды жалғастыру шарттары көзделген», деді министр. Сондай-ақ ол экологиялық тұрғыда қауіпсіз жаңа ғарыштық зымыран кешенін әзірлеу жөніндегі «Бәйтерек» жобасы маңызды саналатындығын атап өтті. «Бұл жоба биыл басталды. Біз жаңа кешенді 2022 жылы алғаш рет ұшыруды жоспарлаудамыз. Қазақстан тарапы жер үсті кешендері мен инфрақұрылымына қатысты жұмыстарды жүргізсе, ресейлік тарап зымыран дайындаумен айналысатын болады», деді Б.Атамқұлов.
Бұдан кейін Халық қаһарманы, ұшқыш-ғарышкер, Парламент Сенатының депутаты Талғат Мұсабаев пен «Роскосмос» мемлекеттік корпорациясы бас директорының ғарыш қызметі бойынша орынбасары Сергей Савельев құттықтау сөздерін жеткізді.
Пленарлық отырыста отандық ғарыш саласын дамыту туралы негізгі баяндаманы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министрі Марат Нұрғожин жасады. Вице-министр өзінің баяндамасында министрліктің жұмысы негізгі төрт бағыт бойынша жүргізілетініне тоқталды. Олар Қазақстан Республикасы ғарыш аппараттарының орбиталық топтастырылуын қолдануды дамыту және кеңейту, ғарыш аппараттарын құрастыру-сынау кешенін құру жобасын жүзеге асыру, ғылыми зерттеуді дамыту және олардың нәтижесін тәжірибеде пайдалану, «Байқоңыр» айлағын дамыту аясында «Бәйтерек» жобасын жүзеге асыру және кадрлық потенциалды арттыру.
Сондай-ақ Еуразиялық экономикалық комиссияның, франциялық «Airbus Defence and Space» және «Thales Alenia Space», академик М.Ф. Решетнев атындағы ресейлік «Ақпараттық спутниктік жүйе», оңтүстіккореялық «Satrec Initiative» компанияларының өкілдері баяндама жасады.
Форумның бұл алғашқы күні «Ғарыштық және геоақпараттық технологиялар» атты Еуразиялық технологиялық платформасының жалпы жиыны отырысымен аяқталды. Алқалы басқосудың қорытынды шаралары бүгін өтеді.
Айта кетейік, 2013 жылдан бері «Қазақстандағы ғарыш күндері» тақырыбымен семинар ретінде жыл сайын өткізіліп келе жатқан бұл жиын биыл өзінің әсер ету аумағы мен шекарасын кеңейте түсті. Яғни аталған басқосу халықаралық семинардан халықаралық форумға айналып отыр. Форум ғарыш қызметіндегі маңызды сауалдар талқыланатын алаң ретінде жұмысын жалғастыра бермек.
Форумда қатысушыларға Жерді қашықтықтан зондтау ғарыштық тобы құрылымының соңғы үлгілерімен және жаңа технологияларымен, навигациялық жүйесімен, ғарыш аппараттарының тиімді жүктемесін өндіру саласымен танысуға мүмкіндік беріледі.
Жолдыбай БАЗАР,
«Егемен Қазақстан»
