Соның ішінде дәрі-дәрмек жасауға пайдасы зор, Қазақстанда жабайы өсетін өсімдіктерді шетсіз-шексіз қазып алып, тонналап шетелдерге әкету фактілерінің орын алып отырғанына жанымыз күйзеледі. Әсіресе тамырымен жұлынған пайдалы өсімдіктердің енді қайтып орнына келмейтіндігін ойлағанда ішің ашиды. Осының бәрі табиғи ортаны қорғау, дәрілік шөптер мен табиғи техникалық өсімдіктердің өсуі мен өнуін бақылау, реттеу жөніндегі заңнаманың болмауынан орын алып отыр. Оларды қорғау мен бақылау заң бойынша тек айрықша күзетілетін және мемлекеттік орман қорының аумағында ғана жасалады.
Мемлекеттік кіріс органдарының соңғы төрт жылдағы мәліметтеріне қарағанда, біздің елімізден мия тамырының 85 мың тоннасы әкетілгені белгілі болып отыр. Ал республикалық Ботаника және фитоинтродукция институты тек 72 мың тонна тамырды жұлуға ғана ұсыныс жасаған. Демек, мияның тамырын жинаушылар тек белгілі, ресми ақпараттарға қарағанда 13 мың тоннаның тамырын артық алып, шетел асырған. Осының өзі қоршаған ортамызға тигізген зор зиянды көрсетеді емес пе?
Сонымен бірге мияның тамыры орнына қайта өсуге мүмкіндік беретін дәнін тастамай, түп орнымен қопару арқылы алынатынын айта кеткен жөн. Осыдан кейін ол жерге мия өсімдігі ешқашан қайта өспейді. Тағылықпен құрту деген осындай-ақ болар.
Ал енді мына қызыққа қараңыз. Сол миядан жасалынатын емдік шөптер мен дәрілік өскіндердің экспорты елімізде жыл сайын көбейе түсуде. Өзіміздің дәрілік шөптерімізді енді бәленбай есе қымбатқа қайта сатып алудамыз.
Емдік шөптерді жинауға Қазақстан азаматтары ғана емес, шетелдіктер де қатыстырылып жүргенін білеміз. Мысалы, 2017 жылдың қыркүйек айында Оңтүстік Қазақстан облыстық ішкі істер департаменті шығыс медицинасында қолданылатын емдік шөптер жинап жүрген Ауғанстанның 100-ден артық азаматын ұстаған.
Айта кететін жайт, бүгінге дейін мия өсімдігі сирек және жойылып бара жатқан түрлерге жатқызылмаған. Сондықтан оның тамырын қазып алушыларға қарсы қылмыстық түгілі әкімшілік жауапкершілік те біздің заңнамаларымызда қарастырылмаған.
Міне, осындай жағдайды түзететін заң жобасы әзірленгенше, біз Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаевтан емдік дәрілер жасайтын шөптерді Қазақстан аумағынан әкетуге уақытша тыйым салуды сұрадық.
Роман КИМ,
Мәжіліс депутаты
