Аз қамтылғандарға – әлеуметтік көмек
Мысалы, өткен жылы аймақтағы 375 отбасындағы 1786 азаматқа 39,9 млн теңге көлемінде атаулы әлеуметтік көмек тағайындалып, төленді. Салыстыру үшін келтірсек, алдыңғы жылы мұндай көмекті 497 отбасындағы 2450 адам алған. Бір жыл ішінде көрсеткіш 27,1 пайызға азайды. Бұл – әлеумет әлеуетінің артып келе жатқанының айғағы.
Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы басшысының міндетін атқарушы Көңілқос Керейұлының айтуынша, аз қамтылған отбасылардың коммуналдық қызметтерге жұмсаған шығындарын өтеу мақсатында былтыр 750 отбасына 25,4 млн теңге көлемінде тұрғын үй көмегі тағайындалған. Ал жан басына шаққандағы табысы азық-түлік себетінің құнынан төмен 4000 отбасындағы 12 376 балаға жәрдемақы төленеді. Тұрғын үй көмегін, мемлекеттік балалар жәрдемақысын алушылардың да саны жылдан жылға азайып келеді.
«Елбасы Жолдауында атап көрсетілген мүгедектерге қолдау көрсету арқылы кедергісіз келешек қалыптастырып, қоғам өміріне араласуына ықпал ету мақсатында 366 балаға жергілікті бюджеттен 9,8 млн теңге көлемінде әлеуметтік көмек жасалды. Жеңіс күні мерекесіне орай соғыс ардагерлеріне, Жеңіске үлес қосқан басқа да санаттағы 133 адамға 100 мың теңгеден біржолғы әлеуметтік көмек көрсетілді. Қазір облыста 43 соғыс ардагері бар. Олардың коммуналдық қызметтерге жұмсалатын шығындарын өтеуге де арнайы қаржы бөлінеді. Мұндай қолдаулар Ауғанстандағы ұрыс қимылдарына, Чернобыль атом электр стансасындағы апат зардаптарын жоюға қатысқандарға да көрсетіледі. Мемлекет қолдауынан туберкулез дертіне шалдыққандар да тыс қалмай отыр. Амбулаториялық деңгейде ем алып жүрген 921 адамға әлеуметтік көмек жасалды», дейді К.Орысбаев.
Бірлік бар жерде тірлік бар
«Мемлекет пен бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін қалыптастыру – тұрақты даму шарттарының бірі», деген Елбасы сөзі іс жүзінде жүзеге асуда. Аз қамтылған, қолдауға мұқтаж азаматтарға кәсіпкерлер тарапынан да жәрдем болуы қоғамымыздың біртұтас дамып келе жатқанын көрсетеді. Бұған мысал аз емес. Халықты әлеуметтік қорғау органдарының ұйымдастыруымен 2017 жылы облыс кәсіпкерлері 133 сауда нүктесі арқылы 1544 адамнан тұратын 349 аз қамтылған отбасын арзандатылған бағамен 1,2 млн теңгенің азық-түлік тауарларымен қамтамасыз еткен. Облыстық әкімдіктің бастамасымен коммуналдық қызметтер көрсететін «Атырауэнергосату» ЖШС, «Атырау жылу электр орталығы» АҚ, «Атырау су арнасы» КМК, «Атырау газ инвест» ЖШС сынды жергілікті монополист кәсіпорындармен меморандумдар жасалып, аймақтағы аз қамтылған 816 отбасына 3,2 млн теңге мөлшеріндегі жеңілдіктермен коммуналдық қызметтер көрсетілді.
Мемлекеттің әлеуметтік көмек көрсетіп қана қоймай, аз қамтылған отбасыларды қиын жағдайдан алып шығу тетіктерін іске қосқанының арқасында облыста 309 адам тұрақты жұмысқа орналасты. 735 адам ақылы қоғамдық жұмысқа, 51 адам әлеуметтік жұмысқа тартылып, 121 адам кәсіби оқу курстарына жіберілген.
«Өрлеудің» өрісі кең
2015 жылы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің бастамасымен «Өрлеу» шартты ақшалай көмек жобасы бастау алған еді. Өткен жылы бұл жобаға 1743 адамнан тұратын 301 аз қамтылған отбасы тартылған. Облыстық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламаларды үйлестіру басқармасының бөлім басшысы Жанар Қайседенова әлеуметтік келісімшарт жасалғанға дейін жобаға қатысушылардың жан басына шаққандағы орташа табысы 6423 теңге болса, 2017 жылдың 1 қазанында бұл сан 21322 теңгеге дейін өскенін айтады. «Өрлеудің» арқасында шартты ақшалай көмек алып, бизнес бастағандар да бар. Мысалы, Махамбет ауданының тұрғыны Қайрат Сәрсенов 332700 теңге алып, оған 200 түп алма ағашын отырғызған. Ал Айгүл Рақымғалиева есімді осы ауданның тағы бір тұрғыны «302 мың теңгеге тігін машиналарын сатып алып, цех аштым», дейді. Қазір ол ұлттық ою-өрнекпен көмкерілген көрпе-төсектер мен жамылғылар тігіп, халыққа ұсынуда. Сұраныс та көп. Міне, масылдық пиғылдан арылып, кішкене болса да кәсіп бастап, нәсібін тапқысы келетіндерге мүмкіндік бары осындай мысалдардан көрінеді.
«100 нақты қадам» Ұлт жоспарының 84-ші қадамында: «Әлеуметтік көмекті оның атаулылығын күшейте отырып оңтайландыру» мәселесі айтылған. 2015 жылы қабылданған «ҚР кейбір заңнамалық актілеріне халықты әлеуметтік қорғау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң енді қолданысқа енгізіледі, соның нәтижесінде жаңа нұсқадағы атаулы әлеуметтік көмек көрсетіле бастайды. Мұның бәрі халықтың әл-ауқатын көтеру мемлекеттің басты назарындағы мәселе екенінің айғағы іспетті.
Бақытгүл БАБАШ,
«Егемен Қазақстан»
Атырау облысы
