Алматы қаласының әкімі халық алдында есеп берді

Алдымен әкім қаланың белсенді тұр­ғын­дарына алғыс білдірді. Өйткені қала тұрғындары әлеуметтік желі­лер, Опен Алматы порталы арқылы қала билігіне 120 мың өтініш білдірген. Әрине мұның әрқайсысының астарында маңызды мәселелер жатыр.

Бұл өтініштердің барлығы дерлік аудан әкімдіктерінің жиындарында тал­қы­ланады. Әсіресе Фейсбук желісінде «Жаяу жүргіншілерге арналған қала» тобында азаматтар белсенді болды. Игілік Қаңтарбаева, Алексей Щеглов, Асқар Төлеев заңсыз салынған ғима­рат­тар, ағашты заңсыз отау мәселелерін, люк­тер­дің жоқтығын хабарлап отырды. Думан Қапасов есімді азаматтың көмегімен Бру­силовский көшесіндегі жазғы дәмхана сүрілді. Елена Лысенконың арқасында жерасты жолдарындағы жарықтандыру қалпына келтірілді. Сәкен Жүсіпбеков деген азамат 30 мәселенің шешілуіне көмек берді. Мүмкін кейбір жұмысын атқара алмайтын органдардағы адамдардың орнына Сәкен Жүсіпбековті жұмысқа қабылдау керек шығар? Оның жұмысы нәтижелі екені көрініп тұр, деді әкім.

Қала әкімі экономикалық-әлеуметтік даму көрсеткіштерін тілге тиек ете отырып, тәуелсіздік бедерінде Алматыда эко­номика 100 есе, тұрғын үй қоры 2 есе, жеке көліктер 10 есе артты деді. Бүгін­де бір Алматының экономикасы ел эконо­ми­ка­сының ¼ бөлігін құрайды.

Үш сағатқа созылған есепті жиында қала әкімі әрбір сала бойынша атқа­рыл­ған жұмыстар мен жұмсалған қаражатқа жеке-жеке тоқталып өтті. Де­ген­­мен қала халқы үшін өзекті жайт­тарға тоқталсақ, қоғамдық көліктердің жол­ақысы көтеріле­ді деген қауесетке қатысты нүк­те қойып кетті.

Б.Байбектің айтуынша, биыл жаңа автобус алған тасымалдаушыларға 15 млрд теңге көлемінде демеу қаржы бөлін­бек. Бұл қаржы 255 мың адамның жеңіл­дікпен жүруін қамтамасыз етеді.

«Қазір Алматыда автобус паркі 30 пайызға жаңарған. Бірақ кейбір тасы­малдаушылар 80 теңгені аз көріп, 150 тең­геге көтеру керек деп жатыр. Олар жол­ақыны көтермекші, бірақ тасымалдау сапасын арттыруға ниетті емес. Он­дай тасы­малдаушылармен жеке жұмыс жа­сай­­мыз. Сапаны көтермейінше, жолақы қым­баттамайды», деді Б.Байбек.

Қала әкімі «шығынға батып жатырмыз» деген тасымалдаушылар керісінше ақшаны күреп тауып келді дей келе, «Сонда сіздердің қызметкерлеріңіз 5 жыл бойы шығынға жұмыс жасап келген бе? Ақылға сыймайды. Нарықтың көлемі 20 млрд теңге екенін білдік. Енді кез келген тасымалдаушы несие ала алады. Жол жүру ақысы қазір Алматыда метро үшін 71,3 теңге, ал автобустарда 80 теңге. Қал­ған айырманы 4 млрд теңге көлемінде демеу­­ қаржы жабады», деді.

Әкім коммуналдық төлемдер бағасына қатысты мәселені түсіндіріп өтті. «Соңғы 5 жылда жылу берушілер тарифті көтеру туралы монополияға қарсы комитетке 8 рет өтініш берген. Тек соның 3 өтіні­шін­де ғана бағаны көтеруге рұқсат алды. Ал қалған баға айырмашылығын әкім­дік демеу қаржымен жауып келеді. 2015 жылдан бері тарифті тұрақты ұстап тұру үшін қала бюджетінен 3 млрд теңге бөлінді. Ал жылу жүйелерін жаңғыртуға 100 млрд теңге берілді. Былтыр Алматы мен Алма­ты облысы тұрғындарына қа­тыс­ты газ тари­фы бойынша мәселе қарас­ты­рыл­ды. Алматы мұны қолдамады. Әйт­песе баға алматылықтар үшін 16 пайызға қым­баттап кетер еді. 1,5миллионға жуық адам қазір біз ұстап тұрған баға бойынша ком­­мун­алдық төлемдерді төлеп отыр. Ал бұл ал­ма­тылықтардың 80 пайызы. Егер әкім­дік сол демеу қаржыны бермеген­де тұр­ғындар жылу жүйесі үшін қазір­гі­ден 35 пайыз қымбат төлер еді», деді Б.Байбек.

Әкімнің айтуынша, бүгінгі таңда 40 пайыз үйлерде жалпы есеп құрылғысы орнатылмаған. Сондықтан олар есепте­гіші барлармен салыстырғанда 36 па­йыз қымбат төлейді. Алматы әкімі ком­му­налдық төлемдер жеке адамның жалпы табысынан 10 пайыз жоғары болса, жергілікті бюджеттен көмек берілетінін айтты. Ол үшін Халыққа қызмет көрсету орталығына жеке куәлік, мекенжай анықтамасы, ком­му­налдық қызметке төлемінің түбіртегі мен жұмыс орнынан анықтама тапсыру қажет.

Енді Алматыда қарт адамдарды қол­дауға бағытталған карта қабылданбақ. Қазір қала тұрғындарының 12 пайызы 60-тан асып тұр. Егде жастағыларды қол­дауға бағытталған бағдарлама негізі­нен денсаулық, өмір сапасын арттыру, барлық қызметтердің қолжетімділігін қамтиды. Бүгінде алматылықтардың орташа өмір сүру ұзақтығы республика бойынша бірінші орында – 74,3 жас.

Есептік кездесуде Б.Байбек Елбасының тапсырмасына сәйкес қала жастарын қолдау бағытында 2020 жылға дейінгі жол картасы қабылданғанын айтты. Был­тыр­дың өзінде осы бағытта 4 млрд теңге жұмсалған. 

«Қазір Алматы тұрғындарының шамамен жартысы – жастар. Олардың орта жасы 33,5 жас. 200 мыңға жуық студент білім алады. Мұның артықшылығымен қатар қиыншылықтары да бар. Республика бойынша жастар жұмыссыздығының ең жоғары көрсеткіші – 6,5 пайыз. Бұл көрсеткіш Алматыға тиесілі. «Алматы жастарын қолдау-2020» жол картасы қабылданды. Былтыр 4 млрд теңге бөлін­ді. «Алматы жастары» бағдарламасы аясында алдын ала үй құнының 5 пайызын ғана төлеп, несие алу мүмкіндігіне ие болды. 6 мың адам өтініш білдірді. Балдық жүйемен 100 өтініш қабылданды. Сұраныстың көптігіне байланысты биыл да бұл бағдарлама өз жалғасын табады. Былтыр 1 млрд теңге бөлінсе, биыл 2 млрд теңге қарастырылған», деді қала әкімі.

Сол сияқты қала басшысы бұрынғыдай тегін баспана беру болмайды деді. «Егер сізге пәтер керек болса, кезекке тұры­ңыз, төмен жалақы алатыныңызды немесе мүгедектігіңізді дәлелдейтін құжат көр­сетіңіз. Мәселен, «Нұрлы жер» бағдар­лама­сы арқылы 15 жылға пайызсыз несиемен былтыр 5 мың отбасы пәтер алды, 175 жетімге пәтер берілді», деді.

Қала басшысы ескі үйлерін бұлдап, мем­­ле­кетке қазіргі бағаммен беруге келіс­пей отырған үй иелерін де тілге тиек етті.

Әкім баядамасынан кейін есепті кездесуге қатысқан Ақпарат және коммуни­кациялар министрі Дәурен Абаев Елбасы Жолдауындағы басым бағыттарға тоқта­лып өтті. Мемлекет басшысының тікелей тапсырмаларынан тұратын Жол­дау жолдары алматылықтардың да өмірін айналып өтпейді.

Д.Абаевтың айтуынша, қазір Алматыда Жолдаудың «Құрылыс пен коммуналды секторға заманауи технологияларды енгізу» атты 5-тармағы жүзеге асырылып келеді. «Алматы әкімі өз есебінде құрылыс саласына толық тоқталды. Сонымен қатар қалада smart-city жобасы жүзеге асырылып келеді. Қала құрылысына қажетті заманауи элементтер пайдаланылып жатыр. Құрылысы басталған немесе бұрын­н­ан бар инфрақұрылымдар интеллектуа­лды басқару тетігімен басқарылып оты­ра­­ды. Бұл қаланың жайлылығын арт­ты­­­рып, электр энергиясын, су, жылу ре­сурс­­тарын тұтынуды қысқартуға бағытталған.

Бүгінде Елбасы тапсырмасымен біздің министрлік smart-city тұжырым­дама­сы­ның стандартын жасаумен айналысуда. Осыған байланысты 1,5 жыл бұрын ақпараттың қолжетімділігі туралы заң қабылданған еді. Осы заңға сәйкес барлық мемлекеттік органдар «Ашық үкімет» порталында мәліметтерді бүкпесіз жариялауы тиіс. Бұл өз кезегінде smart-city бойынша көбірек технология енгізуге мүмкіндік береді. Алматы билігі көлік жүйесі бойынша автобустардың маршруттары туралы ақпаратты да жариялап отыр. Арнайы қосымшалар жасалды. Адамдар қай автобус қай уақытта келеті­нін, қай автобуста адам аз екенін алдын ала біліп отырады», деді министр.

Д.Абаев Елбасының денсаулық сақ­тау саласындағы стационарлық емдеуден профилактикаға көшу туралы, саламатты өмір салтын насихаттау туралы міндеттерін де тілге тиек етті.

Кездесу соңы тұрғындардың сауалдарына ұласты. Сұрақтардың көпші­лігі Алматыға Алматы облысынан ауыс­қан Наурызбай ауданынан түсті. Қала орта­лы­ғында тұратындар көбінесе таза­лық, аулаларды абаттандыру, түнгі клубтар, интернет клубтар, ПИК-тердің қызметі, жүрісін тоқ­тат­қан трамвай, авто­пар­кингтер мен пар­ко­маттарға қатыс­ты түйткілдерді ортаға салса, қала шетін­дегілер жарықтандыру, газ тарту, балалардың бос уақытында баратын секциялары өте алыс болғандықтан сандалып жүретінін алға тартып, әкімнен осы мәселелерді шешіп беруін сұрады.

Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан»

АЛМАТЫ