Сонау қиыншылыққа толы 90-шы жылдардың екінші жартысында Елбасының бастамасымен елімізді дамытудың 2030 жылға дейінгі ауқымды бағдарламасы қабылданған болатын. Міне, енді сол бағдарламаның алғашқы он жылдығын қорытындылап отырған жайымыз бар.
БАСТАП БІЗДІ БИІКТЕРГЕ
Бұл Жолдау – басқалардан бөлек екен.
Ел үшін ескергені ерек екен.
Халықтың қамын ойлап,
Көмек берер
Азамат қай кезде де керек екен.
Бұл Жолдау жалпақ елді демегендей,
Өзгеге үлгі болар өнегемдей.
Үстіне ауыр жүкті тиеп алып,
Тайпалған – беті қайтпас кемелердей.
Болса да жарып өтіп толқын қандай,
Кездескен кемістікті толтырғандай.
Оны да ескереді, қош көреді,
Келтіріп ретіне – олқың қандай?!
Бұл Жолдау—жарқыраған жаңалығы,
Оятқан одан әрі саналыны.
Бұл өзі өркен жайған мемлекет.
Меңгерген – Елбасының даналығы.
Қазақстан гүлденді дараланып,
Жан-жағына қырандай қарап алып.
Еліміздің еңсесін көтергендей,
ЕҚЫҰ-ға еткені төрағалық.
Осы ғой, Еліміздің өскендігі,
Осы ғой, бастан бұлттың көшкендігі.
Бәрі де Елбасының білгірлігі,
Ешқашан шығармаймыз естен мұны.
Бәрі де Елбасының алғырлығы,
Сайрайды “Нұр-Отан” деп ән бұлбұлы.
Желпініп Сарыарқаның самалымен,
Көңілде тербелгендей жанның гүлі.
Қолдаған ардақ тұтып аталарды,
Қолдаған болашағым – Аналарды,
Тек қана қолдап қоймай, қамқорлыққа
Елбасы алып отыр балаларды.
Жолдаудың осы жолғы жөні бөлек,
Қолдайтын ел-жұртымда сенім ерек.
Бастайтын биіктерге туған елді,
Дананың дара салған жолы керек.
Беріспей дауылға да, жауынға да,
Көркейді күннен күнге ауыл-дала.
Тартамыз дос көңілмен, туыстықпен,
Баласын барлық ұлттың бауырға да.
Бұл Жолдау бастап бізді биіктерге,
Ұнап тұр ұлағаты сүйікті елге.
Халықтың ақыл, білім, парасаты,
Тұрғандай тыныштық боп ұйып төрде.
Бұл Жолдау оқығанда жанға жақын,
Қаққандай қия-шыңға ән қанатын.
Астана ертегідей алып қала,
Елімнің ерлігіне таңданатын.
“Нұр Отан” ел-жұртыма бағыт берер,
Бұл Жолдау оқығанда шабыт берер.
Он жылдық жоспарыма – іске сәттік,
Дүние Қазақ елін танып, көрер!
Елбасы атын бүгін әлем білген,
Таппадым өр Тұлғаны теңер кіммен?
Қуанып елмен бірге,
Шын жүректен
Жолдадым ойларымды өлең-жырмен!
Тоқтарбай ҚАДАМБАЙҰЛЫ, Парламент Мәжілісінің депутаты.
ЕСКІ СҮРЛЕУДЕН КЕТІП, ЖАҢА ЖОЛ ТАБУЫМЫЗ КЕРЕК
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың “Жаңа онжылдық–жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері” атты биылғы Жолдауын тапжылмай отырып тыңдадық, одан кейін баспасөзден тағы да мұқият оқып алдық. Біздің әл-ауқатымыз, тұрмысымыз қазір жаман емес. Егін де, мал да бар. Бірақ ескі сүрлеумен жүре берсек, ол жол бізді алысқа апармайды.
Ауыл шаруашылығының табысы өспей ауыл қайдан көркейсін?.. Енді ауыл шаруашылығына мойны озық елдердегі жаңа, өнімді технологияларды әкелмей, олардан үйренбей біздің еңбегіміздің қайтарымы болмайды. Нұрсұлтан Әбішұлы мұны бұрын да айтып, ескертіп келеді. Мен шаруашылық басшысы ретінде мұны өз тәжірибемнен де көріп отырмын. Сондықтан соңғы жылдары астық державаларының бірі Канада еліне барып, олардың өнімді технологиясын көзбен көріп қайттым. Жаңа технологияға лайық техника да жаңаруы керек. Біздің шаруашылықта бұл мәселені де ойластырдық. Қазір жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің істі техника паркі түгелдей жаңарды, оларда Германиядан, Канададан әкелінген техникалар тұр. Олардың әрқайсысы бұрынғы үш “Енисей” комбайнын алмастыра алады.
Сонымен қатар, ылғал жабу технологиясын үйрендік. Кейінгі жылдары Қостанай өңірінде құрғақшылық болғанмен де жаңа технологияның арқасында көздеген табысқа қол жеткіздік.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев биылғы Жолдауында ішкі рыноктағы азық-түліктің 80 пайызы елімізде өндірілуі қажеттігін мақсат етіп қойды. Егер талпынсақ бұл қол жетпейтін шаруа ма? Бізде жер де, дән де, мал да бар. Тек соны ұқсату қажет. Біздің шаруашылық тек астық өсірумен айналысып келген еді. Енді, қара мал өсіруді қолға алудамыз. Ет бағытындағы мал басын белгілі деңгейге дейін көбейткен соң, ауылда ет бұқтыру фабрикасын ашу ойымызда бар. Сонда дүкендеріміздің сөрелерінде Ресейден немесе басқа елдерден шыққан бұқтырылған ет консервілері бүгінгідей сықап тұрмайды. Оның орнын өзіміз шығарған өнімдер алмастыратын болады.
Астық жөнінде де осыны айтар едім. Сапалы дәнді шетелге астық қалпымен емес, ұндай жіберсек ұтарымыз анық. Облыста жаңа техникамен жабдықталған қуатты диірмендердің қатары көбейіп келеді. Осы жұмыстардың барлығы да өніммен бірге адамдарға жұмыс та береді. Ал жұмыс істейтіндердің қатары көбейсе өнім де, табыс та молаяды.
Сайран БҰҚАНОВ, “Каркен” ЖШС директоры, Қазақстанның Еңбек Ері. Қостанай облысы,
Меңдіғара ауданы.
САЛИҚАЛЫ ІСТЕР САБАҚТАСТЫҒЫ
Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына биылғы Жолдауының ерекшелігі еліміздің алдағы онжылдыққа арналған әлеуметтік-экономикалық дамуының басымдықтары саралап көрсетілуінде дер едік. Барлық мәселелер мен міндеттер 2020 жылдар еншісіндегі асқаралы мақсаттармен байланыстырылып отыр.
Біздің Президентіміз әрқашан алдағыны анық болжай білетіндігімен тәнті қалдырады. Сондықтан да ел алдына нақты, міндетті түрде орындалатын мәселелерді қоя біледі. Нұрсұлтан Әбішұлы бүгінгі дамуымыздың мықты, сонымен бір мезетте, осал тұстарын атап көрсетіп, біздің бәріміздің алға жылжуымыздың бағыттарын айқындап берді. Агроөнеркәсіп кешеніндегі, ғылымдағы, әлеуметтік қорғау, білім мен медицина саласындағы қарышты қадамдар, кәсіпкерлікті қолдау мен аймақтардың дамуына қатысты мемлекеттік жоспарлы шаралар біздің болашаққа деген сенімімізді қалыптастырады.
Жолдаудың идеологиялық қуаты 2020 жылдарға арналған қазақстандық қарқынды құрылысты қамтитын және біздің үнемі сүйенішімізге айналуға тиісті ұлттық стратегиямызды біріктіретін 4 қағидаттан өзек алмақ. Мұның темірқазық мазмұны барша қазақстандықтар үшін Отанымыздың асқақ беделі мен мүддесі мақтаныш сезіміне бөлейтін құндылық екенін және баршамыздың қоғамның тұрақтылығы мен жарқын қадамдарына жауапты екендігімізді білдіреді.
Менің жеке басым үшін Президентіміздің елімізді индустрияландырудың жаңа табыстары әрбір қазақстандықтың, ол кәсіпорын басшысы немесе қарапайым шаруа екендігіне қарамастан, ортақ күш-жігерінің арқасында жүзеге асатындығы жөніндегі сөздері айрықша маңызды деп білемін. Өйткені, бұл – біздің тәуелсіз еліміздің болашағына қатысты мәселе. Шындығында, әрқайсымыз өз орнымызда ерік-жігер танытсақ қана ортақ табыс қамтамасыз етіледі.
Мемлекет басшысы біздің алдымызға – партия активінің алдына бүкіл қоғамды, партияның барлық мүшелерін алдағы онжылдықтың міндеттерін түсіндіруге және орындауға бағытталған нақты тапсырма берумен қатар, бұл істі шынайы түрде басқаруды және өз бағдарламасы етіп алуды жүктеді. Президент тапсырмасы абыроймен орындалатындығына сенімдімін.
Ғалым ШОЙКИН, “Нұр Отан” ХДП Ақмола облыстық филиалы төрағасының бірінші орынбасары.
Ақмола облысы.
САТЫП АЛУШЫ ЕМЕС, САТУШЫҒА АЙНАЛУ ҮРДІСТЕРІ
Елдің болашағының бағытын айқындайтын Елбасының жолдауларын халқымыз жыл сайын асыға күтеді. Он саусақ бірдей емес. Қазақстанның қуатты, табысты мемлекетке айналу жолында Үкіметке қандай тапсырмалар беріліп, міндеттер жүктеді соны ой елегінен өткізіп таразылау емес, әр Жолдаудан тек материалдық игіліктер күтіп үйреніп қалған жұрт та бар. Сондықтан Жолдаудың мәні мен мақсатын халыққа ұғындыруда, ондағы берілген тапсырмалар негізінде жұмыс жасауда ең алдымен мемлекеттік қызметкерлер жауапкершілікте болмақ.
Облыс әкімдігінде өткен активті облыс әкімінің бірінші орынбасары Берік Оспанов жүргізіп отырды. Жиналыстың күн тәртібімен таныстырғаннан кейін облыс әкімі Асқар Мырзахметовке сөз берді.
“Елбасының әр жылғы жолдаулары “Қазақстан-2030” Стратегиясын кезең-кезеңмен жүзеге асыруда мемлекет алдындағы міндеттерді анықтап, оларды орындаудағы нақтылығымен, өміршеңдігімен ерекшеленіп, халықтың тұрмыс-тіршілігін жақсартуға бағытталып, көпшіліктің көңілінен шығып, қолдауына ие болумен келеді”, — деп бастады облыс басшысы баяндамасын.
Асқар Исабекұлы Елбасының 2020 жылға дейінгі Даму стратегиясының бес бағытын атап айтып, әрқайсысы бойынша облыста атқарылып жатқан жұмыстарды таразылады. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Үкімет үдемелі индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасын және елді индустрияландыру картасын жасады. Облыста республикалық және аймақтық индустрияландыру картасы аумағында биылғы жылы 8 жоба жүзеге асырылатын болады. Осы жобаларды жүзеге асыру барысында жалпы құны 55,3 млрд.теңгені құрайтын құрылыс жұмыстары жүргізіледі. Осы құрылыс жұмыстарына бүгінгі күні 1975 адам тартылып отыр. Кәсіпорындар толық іске қосылғанда 2 200 жуық адам тұрақты жаңа жұмыс орнымен қамтамасыз етілетін болады.
Аталған инвестициялық жобалардың уақтылы іске қосылуын бақылау мақсатында облыс әкімі басшылығымен штаб құрылып, туындаған өзекті мәселелер тізбегі жасалып, оларды шешу бойынша нақты тапсырма берілді. Индустрия және кәсіпкерлік басқармасы аудан және қала әкімдерімен бірлесіп, облыс көлемінде алдағы бес жылда іске асырылатын инвестициялық жобаларды нақтылауы тиіс.
Сонымен қатар, 2010-2014 жылдарға арналған үдемелі индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде іске асырылатын инвестициялық жобалармен тиянақты жұмыс жасауымыз қажет. Ол үшін әр жоба бойынша нақты іс-шаралар қабылданатын болады, – деп сөзін сабақтады әкім.
Облыста “Оңтүстік” арнаулы экономикалық аймағы бар. Атағы дардай болғанымен, аты бар да заты жоқтың қасы. Облыс басшысы бұрынғы бағыттағы жұмыстарды күшейтуді жалғастырып, жаңа заң жобасына тек тоқыма саласын ғана емес, жалпы ауыл шаруашылығын, шағын және орта бизнесті дамытатындай ұсыныстар беруді көздейтіндігін айтты. Бұл, әрине, арнаулы аймақтың жұмысын жандандырып, әртараптандыруға қызмет етер еді. Бұдан әрі облыс басшысы экономиканың қозғаушы күші кәсіпкерлікті әртараптандыру, бірыңғай кедендік тарифтер, агроөнеркәсіп кешенін дамыту жөніндегі жұмыстарды жіліктеп берді.
Байлықтың үлкені – халық. Халықтың денсаулығы, білім алуы және әлеуметтік қолдауларға ие болуы Елбасы жолдауларының негізгі тіні. Облыста 2009 жылдың соңында мектепке дейінгі ұйымдардың саны 244-ке жетіп, оған 28589 бала қамтылды. 2010 жылы 7 мыңдай орынға 118 мектепке дейінгі білім ұйымдарын іске қосу жоспарланып, балабақшамен қамту 18% құрамақ.
– Бұл көрсеткіш бізді қанағаттандырмайтыны белгілі, – деді облыс басшысы. Себебі, әлі 35416 бала балабақша кезегінде тұр. Оңтүстіктегі бала туылымы көрсеткіштерінің жылдан-жылға өсуі бұл бағыттағы жұмыстарымызды ширата түсуді талап етеді.
Облыстық білім басқармасы, аудан, қала әкімдерімен бірлесіп, тиянақты зерттеу жұмыстарын жүргізіп, облыстық “Балапан” бағдарламасын 1 ай көлемінде облыс әкімдігінің бекітуіне ұсыну жөнінде тиісті тапсырма алды. Соған сәйкес қала, аудан әкімдері өздерінің аймақтық бағдарламасын жасап, іске асырулары қажет.
Баяндамасында Жолдауға байланысты тапсырмаларды сала-саласымен жіліктеген облыс басшысы “Президентіміз айтқандай, біздің ең басты құндылығымыз – Тәуелсіз Қазақстан! Осы сөздердің мағынасына жете түсінген әрбір қазақстандық азамат қоғамдағы өз орнын, жауапкершілігін толыққанды сезіне білуі, соған сәйкес жалпы халық, мемлекет мүддесі үшін еңбек етуі тиіс деп есептейміз”, – деп сөзін аяқтады.
Баяндамадан кейін сөз алған “Нұр Отан” ХДП ОҚО филиалы төрағасының бірінші орынбасары Ұласбек Сәдібеков облыстағы саяси партиялар мен қоғамдық бірлестіктердің ел мүддесі жолында бір тудың астында табылуы қажеттігі жөнінде ой толғады. Бұл ретте партияның облыстағы филиалы жанды жұмыс жасап отырғандығын, барлық саладағы белсенділігін атап айтты. Оңтүстік Қазақстан облысының прокуроры Берік Құлтаев құқық қорғау органдарының жұмысын үйлестірудегі ойларын алқаға салды. Қылмыстық іс жүргізу қызметін жетілдірудегі жақсы нәтиже берген құрылымдардың жұмысын тізді. Алайда, кәсіпкерлер өз құқығын заңмен қорғау жағына әлі де сенбестікпен қарайтындай. “Сенім телефонына” екі рет қана қоңырау шалынғандығы соның айғағы дейді ол. Қала, аудан прокурорларын конкурстық негізде қоюды жақтаған облыс бас прокуроры басқа құрылымдар демократиялық үрдіс пен қызметке адалдықты бізден үйренсін, біз сондай қызметке лайық боламыз деген сыңайда сөзін аяқтады.
Облыстық аурухананың бас дәрігері, облыстық мәслихаттың депутаты Мұқан Егізбаев үшінші мәрте депутат мандатына ие болған халық қалаулысы. “Мен 1998 жылы облыстық мәслихаттың депутаттығына сайлағанда облыстың бюджеті 24 млрд. теңге ғана еді, қазір 200 млрд. теңгеден асты. Бұл – мемлекетіміздің әлеуетінің қаншалықты артқандығының көрінісі” – деді ол. Ауруханалар салынып жатыр, ескілері күрделі жөндеуден өтуде. Жаңа клиникалар пайдалануға берілуде. Ал, жаңа кардиоорталықтың заманауи жаңа қондырғылары көрші мемлекеттердің ешбірінде жоқ. Денсаулық саласына айрықша назар аударғаны үшін дәрігерлер қауымы атынан Елбасыға ерекше рахмет айтамыз деп сөзін қорытындылады.
М.Әуезов атындағы ОҚМУ-дің проректоры А.Протапов университеттің шәкірттерге білім беруде халықаралық стандартқа әлдеқашан көшкенін айтты. Белгілі бір салалар бойынша магистрлар ОҚМУ және Германиядағы Гамбург унверситетінің дипломын қоса алады. Өндіріс орындарымен келісім-шарт түзілген, бұл кадр дайындауда үлкен көмек. Университеттегі технопарк кәсіпкерлердің жұмысын өрістетуге және жаңа бизнес көзін табуына жәрдемдеседі. Ауыл шаруашылығы саласында да алдындағы арық-тұрық малға мәз болмай, жаңа технологиялар арқылы асылдандырудың жөнін айтты.
Жастар атынан шыққан студент Гүлнұр Ақанованың ұсынысы көптің көкейінде жүрген ой еді. Облыс жастарының құмырсқа илеуіндей болған “Жастар сарайы” кезінде опера және балет театрына айналып кеткен болатын.
Жиналысты қорытындылаған облыс басшысы жастарды мазалап жүрген жәйтті шешуді өзінің де көптен ойластырып жүргендігін айтты. Биыл облыста талантты жастарды қолдау мақсатында “Жастар орталығы” ашылады.
Уәде берсе үдесінен шығатын әкімнің өз жағдайларын ойлап жүргеніне жастар жағы қуанысып қалды. Елбасы Қазақстанның болашағы білімді ұрпақтың қолында екендігін жиі айтады. Жастарды қолдау – елдің болашағын кемел ету. Жолдаудағы тапсырмалар мен міндеттерді орындау барысы осындай жақсылықтардан бастау алып жатыр.
Бақтияр ТАЙЖАН, Шымкент.
ШИКІЗАТТАН — ЭКСПОРТТЫҚ ӘЛЕУЕТІ БАР ӨНІМГЕ
Елбасының “Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері” атты Қазақстан халқына Жолдауына арналған облыс активі болып өтті. Оны облыс әкімі Қанат Бозымбаев жүргізді. Алғашқы сөз кезегін өзі алды.
Еліміз, оның ішінде Жамбыл облысы Президент қойған міндеттерді орындауда үнемі белсенділік танытып келеді. Соның арқасында дағдарыстан даму жолына түскен өңір көптеген табыстарға қол жеткізіп отыр. Бұл ең алдымен мемлекетіміздегі саяси тұрақтылықты қалың елдің қолдауының арқасы екені белгілі.
Облыс әкімінің айтуынша, өңірдегі “Жол картасы” бағдарламасы аясында 276 инвестициялық жобалар іске асырылды, 13 мыңнан астам жұмыс орны ашылып, 12 мың 746 адам жұмысқа орналасты. Бұл жұмыстар биыл да жалғасады. Биыл “Жол картасы” бағдарламасы аясында 207 инвестициялық жобаны іске асыруға 8 млрд. 598,1 млн. теңге бөлінеді. Инвестициялық бағыттар бойынша 8 мың 489 жұмыс орнын ашу жоспарланып отыр.
– Елбасы биылғы Жолдауында алдағы 10 жылдағы экономикалық дамудың мақсатын және осы бағытта атқаратын ісімізді айқындап берді. Онжылдықта еліміздің дамуы ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру есебінен қамтамасыз етілетін болады. Яғни, Президент еңбек өнімділігін арттырып, инновацияларды енгізуді міндеттеп отыр, – деді Қанат Бозымбаев.
Облыста индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы аясында құны 50 млн. АҚШ долларынан асатын облыстың 7 инвестициялық жобасы республикалық индустрияландыру картасына енгізуге ұсынылды. Олардың арасында “Тараз металлургиялық зауыты”, “Мыңарал Тас компани”, “ЕвроХим – удобрение”, “TENІR-LOGІSTІK”, “Хантау цемент зауыты”, “Казфосфат”-2 сияқты жобалар бар. Ал аймақтық картаға енгізу үшін 12 инвестициялық жоба әзір болыпты. Облыста жалпы құны 807 млрд. теңгеге 19 инвестициялық жобадан пакет құрылған.
Елбасы Жолдауында Үкіметке биылғы жылдан бастап өңірлерде кәсіпкерлікті дамыту жөнінде бірыңғай бюджеттік бағдарлама енгізілетіні айтылған. Оны “Бизнестің жол картасы-2020” деп атауды ұсынғаны да белгілі. Осы орайда өткен жылы облыстағы шағын және орта кәсіпкерліктің белсенді субъектілерінің саны 5,7 пайызға, оларда қызмет жасайтын адам саны 2,3 пайызға өсіп, 110 млрд. теңгенің өнімі өндірілгенін де айта кеткен жөн.
Облыс әкімінің айтуынша, агроөнеркәсіп саласына қолдау көрсету үшін нақты бағдарламаларды қолға алу, іс-шаралар қабылдау, ол үшін шетелдік және жеке инвестициялар тарту қажет. Өңірді дамыту үшін реформалар жасау, оның негізгі тірегі химия өнеркәсібі, металл өнеркәсібі кешені, аграрлық және құрылыс материалдары индустриясы да назардан тыс қалмағаны жөн. Әсіресе, алдағы уақытта шикізатқа емес, түрлі өнімдер өндірумен, оның экспорттық әлеуетін арттыруға қол жеткізумен, сөйтіп жоғары сапалы өнімдер шығаратын кәсіпорындар құрумен айналысқан тиімді болмақ.
– Жамбылдық бизнесмендерге бидай, мал, ет және шикі сүт емес, одан жасалатын сан алуан өнімдер шығару арқылы пайда табуға көшу керек. Мұның бәрі Жолдауда айтылған. Ендеше, ондағы міндеттерді орындау сіздер мен біздердің міндетіміз. Жолдаудағы негізгі мәселелер облысымызда кең көлемде насихатталып, сонымен бірге, іске асырылуы қажет. Біз облыстың экономикасын өркендету үшін аянбай қызмет етуге тиіспіз. Бізге нәтиже керек. Ол халыққа күш-қуат беруі керек, – деді облыс әкімі.
Аймақтың кәсіпкерлерімен бизнес-форум өткізіп, оларға белгілі бір тиімді шарттарды ұсыну, жағдай жасау және ең бастысы – бизнестің дамуына кедергі жасамау, қайта көмек қолын созу да айтылды. Сонымен бірге, облыста алдағы уақытта қуатты кәсіпкерлік кластер құру көзделсе, бұған облыс әкімдігі терезесі тең әріптес ретінде көмек қолын созып, мемлекеттік-жеке әріптестіктің механизмін іске асырмақшы.
Активте мінбеге шыққан ардагер Әлмұқан Исақтың сөзі мен пікірі көпшіліктің көкейінен шықты. Ол өткен жылғы Жолдау мен биылғы Жолдаудың өзара сабақтастығын, бір-бірінің заңды жалғасы екені айта келіп, жер көлемі жөнінен әлемде 9-орынды алатын, табиғи байлығы өте мол, бірақ халқының саны небары 16 миллионның төңірегінде ғана болатын елдің дамуы үшін оның тәуелсіздігіне сызат түсірмеу басты парыз екенін еске салды.
“Нұр Отан” ХДП облыстық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Масат Берік Жолдаудың ел тағдырындағы алар орнын ашып көрсету туралы ой-пікірлерін ортаға салды.
Облыс активінде, сондай-ақ, қалалық, сол секілді ауылдық жерлердегі балаларды мектеп жасына дейінгі тәрбие және оқытумен қамтамасыз ету, “Балапан” арнайы бағдарламасын әзірлеп, іске асыруға кірісу, жастарға қамқорлық жасау, соғыс ардагерлеріне жәрдемдесу, сондай-ақ денсаулық сақтау, саламатты өмір салты мен бұқаралық спортты дамыту үшін арнайы іс-шараларды жүзеге асыру жайы да ұмыт қалған жоқ.
Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ, Жамбыл облысы.
Жолдау жолдарын жұртшылыққа жеткізу
БАҒЫТ АЙҚЫН, БАСТАМА БАЯНДЫ
Кеше Ақтөбе қаласындағы мұнай қондырғылары зауытында “Нұр Отан” ХДП-ның Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың “Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері” атты Қазақстан халқына Жолдауын қолдау мен кең ауқымда насихаттауға арналған форумы өткізілді.
Форумға қатысушылар арасында өндірістік кәсіпорындар жұмысшылары, денсаулық сақтау және білім беру салаларының қызметкерлері, зиялы қауым, барлық деңгейдегі мәслихат депутаттары, үкіметтік емес ұйымдар, “Жас Отан” жастар қанатының өкілдері, студенттер, соғыс және еңбек ардагерлері болды. Ұрандар мен транспаранттар көтерген акцияға қатысушылар “Нұр Отан”ХДП Төрағасының бірінші орынбасары Нұрлан Нығматулин мен облыс әкімі Елеусін Сағындықов бастаған қонақтарды салтанатты жағдайда қарсы алды. Акцияда сөз алған Нұрлан Нығматулин Елбасының Қазақстан халқына биылғы Жолдауын тарихи маңызы зор құжат деп бағалады. Бұл Жолдаудың бұдан бұрынғы жолдаулардан ерекшелігіне тоқталды. Бұған дейінгі жолдаулар бір жылдың аясында атқарылар шаруаларды қарастырып келсе, енді таяудағы он жылға бағдар ұсталғанын, сондай-ақ оларды жүзеге асырудың нақты жолдарын айқындап бергенін жеткізді.
Ол Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев Ақтөбені ел экономикасының локомотиві деп бағалағанын тағы бір еске түсіре отырып, өңірде жалпы сомасы 6 млрд. доллар болатын жиырмадан астам индустриялық-инновациялық жобаның жүзеге асырылып жатқанынан хабардар етті. Мұның өзі өңірдің экономикалық мүмкіндігінің, табиғи ресурстарының мол екендігіне дәлел болатынын айтты. “Нұрсұлтан Әбішұлы ұсынған нақты іс-қимыл жоспары қазақстандықтарды түрлі салада әлемдік жетістіктерге сай етіп қана қоймай, сол жетістіктерді өзіміздің жасауымызға жол ашады. Алдағы он жылдың міндеттері “НұрОтан” ХДП-ның жаңа әрі негізгі бағдарламасы болады”, деп түйіндеді өз ойын Нұрлан Нығматулин.
Облыстық мүгедектер қоғамының төрағасы, Ұлы Отан соғысының ардагері Федор Чемоданов Елбасының сарабдал саясатының, азаматтық ұстанымының арқасында қол жеткен жетістіктерімізге ризашылығын білдірді. Оның тапсырмаларын тап-тұйнақтай етіп орындап келе жатқан облыс әкімі Елеусін Сағындықовтың атына да жылы лебіз айтты.
Ақтөбе көлік коммуникация және жаңа технологиялар колледжінің директоры Жеңісгүл Мұхамбетпайызова Президенттің стратегиялық бағдарламасында жоспарланған маңызды жоба “Батыс Еуропа-Батыс Қытай” көлік жолы бойынша жұмыс істейтін мамандарды даярлауға баса назар аударса, Ақтөбе педагогикалық институтының студенті Мәншүк Дүмбаева жастар мәселесіне тоқталды.
Облыс әкімі Елеусін Сағындықов Елбасы Жолдауында бағдарланған жұмыстарды жүзеге асырудың толық мүмкіндігі бар екенін, экономикалық дамудың алғышарттары жасалғанын баяндады. Ол сондай-ақ Жолдаудағы алға қойылған міндеттерді бұлжытпай орындау қажеттігін, дамыған елу ел емес, алғашқы ондықтарға бағдар ұстау керектігін әңгімеледі. Еліміздің дағдарысты еңсере отырып, дамуға бағыт ұстап отырғаны Елбасының көреген саясатынан бастау алып жатқанынан мысалдар келтірді. Елбасы Жолдауын елдің ертеңіне қызмет ететін маңызды құжат деп бағалады.
Сонымен, ақтөбеліктер кеше ел Президентінің Жолдаудағы барлық тапсырмаларын мерзімінен бұрын, яғни алғашқы 5 жылда орындау ниеттері бар екенін мәлімдеді. Бұл еліміздің барлық өңірлері үшін жақсы үлгі бола алар еді.
Сол күні “Нұр Отан”ХДП Ақтөбе облыстық филиалының кезектен тыс 11 конференциясы болып, онда филиалдың жаңа төрағалығына облыстық мәслихаттың хатшысы Балғали Ордабаев сайланды. Конференцияда филиал саяси кеңесінің құрамына өзгерістер енгізілді.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ, Ақтөбе.
АРДАГЕРЛЕР РИЗАШЫЛЫҒЫ
Сонау қиыншылыққа толы 90-шы жылдардың екінші жартысында Елбасының бастамасымен елімізді дамытудың 2030 жылға дейінгі ауқымды бағдарламасы қабылданған болатын. Міне, енді сол бағдарламаның алғашқы он жылдығын қорытындылап отырған жайымыз бар.
Ал сол алғашқы он жылдықтың қорытындысы көңіл марқайтады. Оны басқа емес, әлеуметтік мәселелердің шешімінен де айқын аңғаруға болады. Айталық, осы жылдар ішінде зейнетақы мөлшері жыл сайын өсіп отырды. Әсіресе, соғыс ардагерлерінің зейнетақысы еселеп өсті. Биылғы жылы, яғни Ұлы Жеңістің 65 жылдығы қарсаңында оның мөлшері біршама арттырылды. Енді, міне, осы атаулы мерекеге орай мемлекет тарапынан әр соғыс ардагеріне 65 мың теңге сыйақы берілетіндігін біліп отырмыз.
Меніңше, бұрынғы Одаққа қарасты елдердің ішінен ең алдымен осындай игі шешім жасаған біздің мемлекет болар, сірә. Мынадай дағдарысты жағдайда зейнетақы мен басқа да әлеуметтік көмектердің, сонымен бірге, жалақының мөлшерін арттырмаса, кемітпей келе жатқан да біздің ел. Ендеше, кей жағдайлардағы ұсақ-түйек кемшіліктерге бола реніш білдірудің жөні жоқ деп білемін. Сондықтан ендігі жерде береке, бірлігімізді сақтай білейік дегім келеді. Сонда Елбасымыздың қазақстандықтарға арнаған биылғы Жолдауында айтылғандай, келер онжылдыққа, яғни 2020 жылға дейінгі межелеп отырған асудың да еш қиындықсыз алынатындығына өз басым кәміл сенемін.
Дауылбай ЫСМАҒҰЛОВ, отставкадағы полковник. Семей.
ЫНТЫМАҒЫ ОРНЫҚТЫ ЕЛДІҢ БОЛАШАҒЫ БЕРЕКЕЛІ
Әрбір саналы жанды ел келешегі толғандырады. Сәл шегініс жасасақ, осыдан екі жыл бұрын әлемдік қаржы дағдарысының қатты соққысы жер жүзіндегі алпауыт мемлекеттерді де, дамушы елдерді де абыржытып тастаған болатын. Қай кезде де тығырықтан жол іздеу, үміт артып отырған халықты қиындықтан аман алып шығу ел басқарып отырған азаматқа жүктелетін ауыр да өте жауапты міндет екені анық. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев сол тұста Үкіметке нақты тапсырмалар беріп, Ұлттық қордан қомақты қаржы бөлдіріп, еліміздің банк және қаржы саласын қорғау үшін дарғарысқа қарсы нақты іс-шаралар жүзеге асырылды. Елбасы Парламент алдына қаржы дағдарысына қарсы іс-шараларды жүзеге асыруға мүмкіндік туғызатын көптеген заңдарды жедел қабылдауды жүктеді. Депутаттық корпус осы міндеттерді дер кезінде орындап шықты.
Өткен жылы 2 қыркүйекте Мемлекет басшысы Парламенттің үшінші сессиясын ашқанда елдің жағдайына тоқтала келіп, депутаттардың екінші сессиядағы жұмысын жемісті болды деп бағалады. “Парламенттің екінші сессия кезіндегі сапалы жұмысы әлеуметтік-экономикалық проблемаларды жедел шешу, жаһандық қаржы дағдарысының келеңсіз салдарларын еңсеру үшін заңнамалық негіз жасап берді. Өткен кезеңде тұрақтандыру шараларына мемлекет 19 миллиард доллар жұмсады, бұл ел ІЖӨ-сінің 14 пайызына сәйкес келеді. Бүгіннің өзінде біз қабылданған шаралардың оң нәтижелерін сезудеміз. Біріншіден, әлеуметтік саланы нығайту мүмкін болды. Біз мемлекеттің халқымыздың алдындағы барлық әлеуметтік міндеттемелерін сақтап қалдық. Мұнда халықтың өңірлік жұмыспен қамтылу стратегиясын іске асыру үлкен рөл атқарды, оған 191 миллиард теңге бөлінді”, – деді қыркүйекте Елбасы Н.Назарбаев.
Ел болып, ынтымақты түрде атқарылған қыруар істердің арқасында әлемді теңселтіп тастаған қаржы дағдарысының ауыр соққысы біздің елімізде көп біліне қойған жоқ. Көптеген құрылыс саласында жұмыстар тоқтап қалғаны анық. Алайда, ол жөнді-жөнсіз жоспарланып, тек қана мол қаржы жинауды көздеген құрылыс компанияларының картадан тұрғызған қалашық секілді болжамдарының бір күнде күйреп, құлағанына жұртшылық куә болды.
Сол кезде пәтердің әрбір шаршы метрі де қарқындап өсіп бара жатты. Ол кездегі қателіктің бірі алдағы екі-үш жылда салынатын үйлердің қаражатын халықтан жинап алып, сол қаржыға бір-екі жыл бұрын ақшасын төлеп қойғандардың үйлерін салу тәсілі еді. Құрылысқа қатысы жоқ компаниялар да үй салып, екі арада мол пайда табу жолына түсіп кетті. Осының бәрін заңмен реттеу қажет болды. Соған орай үлескерлікке қатысты заңдарға түзетулер енгізілді. Өткен жылғы шілденің 14-і күні Мемлекет басшысы “Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы” Заңға қол қойды. Ендігі жерде құрылыс саласында ондай заңсыздықтарға жол берілмейді деген сенімдеміз. Елбасының сөзімен айтқанда, дағдарыс кезеңі – дұрыс шешімдер қабылдау уақыты болды. Биылғы Жолдауда Мемлекет басшысы Н.Назарбаев азаматтардың, Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің, мемлекет пен құрылыс компанияларының тең құқылы әріптестігі қағидатын пайдалану қажеттігін айтты.
Жыл сайын Мемлекет басшысы Қазақстан халқына арнаған Жолдауын ақпан айының соңында немесе наурыздың басында жария ететін еді. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев осы жолы Жолдауын жылдың басында, қаңтардың 29-ы күні жария етті.
Бұл Жолдаудың ерекшелігі өте мол. Бұған дейінгі жолдауларда елдің бір жыл ішіндегі және таяу кезеңдегі атқаратын негізгі іс-шаралары, қабылданатын заңдары баса көрсетіліп келді. Ал бұл жолы елдің алдағы он жылға көздеген межелі міндеттері айқындап берілді. Елбасы екі-үш жылға ғана болжам жасап, әлемдік қаржы ықпалының соңынан еріп жүре беруге болмайтынын меңзеп отырғанын түсіндік. Бұл Жолдаудағы міндеттер 2020 жылға дейінгі елдің асуға тиісті белестерін көрсетсе, оның арғы жағында 2030 жылға дейінгі онжылдық кезеңнің тұрғанын анық байқауға болады. Алдағы он жылдыққа жасаған қарышты қадамын Қазақстан Барыс жылы бастап отыр. Және де ел абыройын асырған, қазақ халқының бейбітшілік сүйгіш, бауырмал, өнерлі екенін әлемге танытатын ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету мәртебелі міндетімен бастады. Бұл да жақсылықтың нышаны деп білеміз.
Халықтың жағдайын жақсарту – бірінші кезектегі мәселе. Елбасы әрбір сөйлеген сөзінде халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға, яғни зейнеткерлер мен мүгедектерге, көп балалы аналарға, қамқорлықсыз қалған жандарға қолдау көрсетуге, тұрғындардың денсаулығын арттыруға, жастардың білімін жетілдіруге баса көңіл бөліп, Үкіметке нақты міндеттер жүктеп келеді. Осы мақсатты дұрыс түсінген парламентшілер де әлеумет үшін маңызы зор заңдарды сапалы түрде және уақтылы қабылдауға атсалысып келе жатқанын айта кеткен жөн.
Жолдаудың әрбір бөлігінде халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға ықпал ететін іс-шаралардың атқарылуы жөнінде айтылды. Айталық, елдің экономикасын дамыту – халықтың жағдайын жақсарту деген сөз. Қазақстанға инвестицияның келуі, индустриялық-инновациялық бағдарламаны іске асыру, жаңа жұмыс орындарын ашу, шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту, ауыл шаруашылығына жаңа серпін беру – осының бәрі ел тұрғындарының жағдайын жақсартуға алып баратын жол.
Биылғы Жолдауда Елбасы халықтың денсаулығын сақтау туралы айта келіп, 2020 жылға қарай ана мен бала өлімін екі есе төмендетуге, жалпы өлімді 30 пайызға дейін азайтуға қол жеткізуіміз керек екенін, өмір сүрудің ұзақтығын өркениетті елдердегі секілді 72 жасқа дейін ұлғайту қажет екенін айтты. Бұл мыңдаған тағдырлардың аман қалуы, бақытты өмір сүруі дегенді білдірсе керек.
Соңғы жылдары үлкен қалаларда балабақша мәселесі өзекті бола түсті. Балабақша көрмей, кезектері жетпей мектепке барып жатқан балалар көп. Депутаттарға балаларын балабақшаға орналастыру үшін ықпал етуін өтініп хабарласатын, арыз-шағым жазатын ата-аналар аз емес. Міне, осы мәселені түбегейлі шешудің жолын Елбасы өз Жолдауында айтты. Бірінші рет елімізде “Балапан” арнайы бағдарламасы қабылданатын болды. Оны әзірлеп, жүзеге асыруды Үкімет пен әкімдерге тапсырды. Атқарушы билік органдарына бірлесіп, үстіміздегі жылдың бірінші жартысында-ақ “Балапан” бағдарламасын іске асыруға кірісуді жүктеді.
Жолдауда жоғары білім сапасы халықаралық талаптарға жауап беруі тиіс екені, Қазақстандағы білім ордаларының әлемнің жетекші университеттерінің рейтингіне енуге ұмтылулары керектігі баса айтылды. Өйткені, сапалы білім болмай, білікті маман даярланбайтыны анық. Қазір біздің жастарымыз “Болашақ” мемлекеттік бағдарламасы арқылы шетелдерде оқып жатса, алдағы уақытта көптеген шетелдің азаматтары өз мемлекеттерінің арнайы бағдарламаларымен біздің елдің университеттерінде оқып, әлемдік стандарттарға сай білім алатынына кәміл сенемін. Ең бастысы, қазақстандық білім ордасының дипломын алған өз жастарымыз тәуелсіз еліміздің көшін алға бастайтын алғыр да абыройлы азаматтар бола білуі керек. Ал өскелең ұрпақтың шетелдік әріптестерімен кездескенде немесе өзге мемлекетке барғанда ақыл-парасатымен, біліктілігімен озық тұрғанын көру – елдік мұратымыз.
Осы Жолдауда Елбасы Үкіметке білім мен ғылым саласын жүйелі түрде жан-жақты жетілдіретін заң жобаларын дайындап, Парламенттің қарауына жедел ұсынуды тапсырды.
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев елдің сыртқы саясаты туралы тоқталғанда: “Қазақстанның жоғары халықаралық беделі біздің елімізге Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымында төраға болуға мүмкіндік берді. Бұл – біз үшін үлкен абырой”, – деп қазіргідей өте күрделі кезеңде беделді Ұйымда жетекшілік жасау жас мемлекетіміздің алдында тұрған аса жоғары жауапкершілік екенін атап өтті.
Қазақстан ЕҚЫҰ-дағы төрағалығында “Сенім. Дәстүр. Ашықтық. Төзімділік” ұранын таңдап алды. Бұл ұстанымымыз ЕҚЫҰ-ға мүше мемлекеттер тарапынан бірден қолдау тапты. Сонымен қатар, биыл Елбасының бастамасымен Астанада ЕҚЫҰ-ның саммитін өткізу туралы мәселе де аталған Ұйымға мүше елдердің қолдауына ие болуда. 1999 жылғы Ыстамбұл саммитінен кейін араға жылдар салып, осы маңызды халықаралық басқосу елордамызда өтсе, ол да жас мемлекетіміздің абыройын асыра түсері сөзсіз. Және де әлем назарын өзіне аударған оқиға болмақ.
Жолдауда Елбасы саяси партиялар мен үкіметтік емес ұйымдарды да елдік мәселеде бірлесе отырып жұмыс атқаруға шақырды. Аталған қыруар істерді жүзеге асыруда “Нұр Отан” партиясының белсенділік танытуы керек екенін, осы партия мүшелерінің алдына үлкен міндеттер жүктеліп отырғанын да жеткізді. “Ешкім сыртта тұрмауы керек, өйткені, тек осылай ғана біз Қазақстанның жаңа экономикалық өрлеуін қамтамасыз етеміз”, – деді Н.Назарбаев.
Халыққа арнаған Жолдауды тыңдаған әрбір адам өзін толғандырып жүрген мәселелерге жауап тапты, келешекке үлкен үміт артып, мемлекет пен қоғамға деген сенімі нығая түсті деп ойлаймын. Өйткені, бүгін қандай жетістікке жеттік, алдағы он жылда қандай биік белестерді бағындырамыз? Елбасы Жолдауында осының бәрі толық қамтылды. Қазіргі жеткен жетістіктеріміз келешектегі алар асуларымыз бен толағай табыстарымыздың табан тірейтін тұғыры екеніне көз жеткіздік. Ынтымағы орнаған елдің болашағы да берекелі болмақ!
Бағила БАЙМАҒАМБЕТОВА, Парламент Мәжілісінің депутаты.