Асқар Мамин өз сөзінде АҚШ-тың Қазақстандағы жетекші инвестор елдердің бірі болып табылатындығын атап көрсетті. «АҚШ компаниялары біздің ел экономикасына 40 млрд доллардан астам қаржы салды. Бұл елдің Chevron, Exxon Mobil, General Electric, Halliburton және тағы да басқа компаниялары Қазақстанның энергетика, машина жасау, өнім өңдеу салаларында табысты әрекет етуде» - деді ол.
Премьер-Министрдің бірінші орынбасары атап көрсеткендей, Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың 2018 жылғы қаңтардағы АҚШ-қа ресми сапары екіжақты ынтымақтастықты дамытудың жаңа кезеңіне айналды. Сапар барысында 7 млрд долларға жуық соманың сауда және инвестициялық келісімдеріне қол қойылды. Уағдаластықтар авиация және ғарыш зерттеулері, мұнайхимия, ауыл шаруашылығы секторларындағы, сондай-ақ, инфрақұрылымдық даму саласындағы жобаларды іске асыруға бағытталған.
«Мемлекеттер басшылары қабылдаған бірлескен мәлімдеме мен жоғары деңгейдегі уағдаластықтар өзара іс-қимылдың барлық негізгі бағыттарында стратегиялық серіктестікті кеңейтуге және тереңдетуге жол ашады», деді А.Мамин.
Қазақстан Орталық Азиядағы экономикасы нарыққа барынша бағдарланған ел екені белгілі. Аймақтағы ІЖӨ-нің 70 пайызы және аймаққа салынған тікелей шетелдік инвестициялар жалпы ағынының 80 пайызы Қазақстанға тиесілі. Жаһандық және өңірлік сауда мен өндірістік процестерге бірігу мен ашықтықтың артуы экономиканың динамикалық өсімінің негізгі факторларының бірі болып отыр.
2018 жылдың қыркүйек айындағы жағдай бойынша еліміздің ІЖӨ көрсеткіші 4,1 пайызға өсті, орташа мерзімді перспективада оның өсуі жалғасады деп күтілуде. 2018 жылдың 8 айында сыртқы сауда көлемі 22 пайызға артты. Биыл сыртқы сауда көлемі 100 млрд долларға жуық болады деп күтілуде. Экспорттың оң сальдосы қалыптасуда. Ол жалпы сауда айналымының 65% құрап отыр.
«2017 жылғы шілдеде құрылған «Астана» халықаралық қаржы орталығы – инвесторларды қорғау жөніндегі негізгі мекеме. АХҚО Нью-Йорк, Сингапур, Лондон және Дубайдағы жетекші қаржы орталықтарының үздік тәжірибелерін негізге алуда. Платформаның серіктестері – NASDAQ америкалық биржасы, Morgan Stanley және Goldman Sachs ірі америкалық қаржы ұйымдары», деген А.Мамин құрамында шетелдіктер қатысатын 24 мыңнан астам компания Қазақстанда табысты бизнес жүргізіп жатқанын атап өтті.
«Олардың 700-ден астамы америкалық компаниялармен бірге құрылған. Аталған компаниялар Қазақстанға халықаралық капитал мен үздік тәжірибелерді тартуда. Бұл жағдай аймақта, сондай-ақ халықаралық деңгейде қазақстандық экспортқа артып келе жатқан сұранысты қанағаттандыруда маңызды рөл ойнауда» деді А. Мамин.
Сөзінің қорытындысында ол Қазақстан Үкіметінің АҚШ сауда миссиясының сапарын екі мемлекет Көшбасшыларының келісімдерін іс жүзіне асырудың ажырамас бөлігі ретінде қарастыратындығын жеткізді.
АҚШ Сауда министрі Уилбур Росс өз елінің Қазақстанмен ынтымақтастық бағыттарын әртараптандыруды жалғастыруға ниетті екенін атап өтті.
«Егер бұған дейін америкалық капиталдың негізі Қазақстанның өндіруші және энергетикалық секторына бағытталып келсе, бүгінде біз инфрақұрылымды дамытуға, өңдеу, машина жасау, агроөнеркәсіп кешенін және бірқатар басқа да жоғары технологиялық салаларды дамытуға қаржы салуға ниеттіміз» деді ол.
АҚШ-тың Сауда министрі жоғары деңгейде қол жеткізілген уағдаластықтарды, соның ішінде «ашық аспан» қағидаты бойынша Қазақстан мен АҚШ арасындағы әуе қатынасы туралы келісімді одан әрі іске асырудың маңыздылығын атап өтті. Онда Қазақстан мен АҚШ қалалары арасындағы ұшу-қону шектеулерін алып тастау мәселесі қарастырылған. Бұл жағдай жақын арада екі ел арасындағы жолаушылар мен жүк тасымалының көлемін едәуір арттырады деген үміт бар.
Айта кетейік бұл сапар АҚШ Сауда министрлігінің Қазақстанға жасаған бірінші сауда миссиясы. Оның құрамында АҚШ-тың әлемдік деңгейдегі 16 компаниясының басшылары бар. Форум барысында олардың әрқайсысы қазақстандық тарапты өз компанияларының қызметімен және алға қойған мақсаттарымен таныстырды. Қазақстанмен жұмыс істеуге ықыласты екендіктерін білдірді.
Премьер-Министрдің бірінші орынбасары А.Маминнің және АҚШ-тың Сауда министрі У.Росстың қатысуымен өткен форум барысында 8 құжатқа қол қойылды. Бұл құжаттарда ауыл шаруашылығы, инфрақұрылым, авиақұрылыс, цифрландыру және ақпараттық технологиялар салалары қамтылды. Аталған құжатты рәсімдеушілер қатарында америкалық тараптан Valmont, MasterCard, Honeywell және Sierra Nevada Corporation компанияларының өкілдері болды.
Сұңғат ӘЛІПБАЙ,
«Егемен Қазақстан»