Búginde avtomobıl degen burynǵydaı baılyqtyń, sol kólikti satyp alǵan adamnyń áleýmettik jaǵdaıynyń jaqsy ekendiginiń kórsetkishi bolýdan qalyp barady. Bir úıde eki, keıde úsh avtokóliktiń bolýyn, tipti keıbir jumyssyz júrgenderdiń de avtokólik satyp alýyn oǵan mysal retinde keltirýge bolady. Osy oraıda avtomashınalardyń sonshalyq kóbeıip ketýiniń syry nede degen saýaldyń týyndaýy da zańdy.
Onyń eń basty sebebin avtomobıldiń qazirgi tańda meılinshe qoljetimdi bolýynan izdegen durys. Birinshiden, ony salonnan da, qoldan da satyp alýdyń múmkindigi artty. Bir qyzyǵy, kúni keshe KSRO degen alyp derjava óz turǵyndaryn avtokólikpen qamtamasyz ete almady. Búginde sol derjavanyń bir pushpaǵy ǵana bolyp tabylatyn ári ekonomıkasynyń aýqymy Odaq ekonomıkasynyń shıregine de jetpeıtin Reseı óz avtokólikterin ótkize almaı álek. Ekinshiden, sany artqandyqtan bolar, onyń baǵasy da aıtarlyqtaı tómendedi. Úshinshiden, úr jańasyn alýǵa shamań jetpese, baǵasy arzan eskisi bar. Tórtinshiden, bankten nesıe alý múmkindigi. Mine, osyndaı qolaıly sebepter halyqtyń jappaı avtokólikke umtylýyna jol ashty.
Degenmen, avtokólik satyp alǵandardyń báriniń birdeı mańdaılary shylqyp otyr desek, aqıqatqa qıanat jasaǵan bolar edik. Nege deısizder ǵoı. Endeshe naqty derekterge júgineıik.
Keıbir málimetterge qaraǵanda, elimizde zaýyttan shyqqanyna 3 jyl men 7 jyl bolǵan avtokólikterdiń sany 471,5 myń danaǵa, ıaǵnı 12,2 paıyzǵa artqanymen, 10 jyldan asqan avtomashınalar sany da eleýli túrde joǵarylap, 2,4 mıllıon danaǵa jetken. Sóıtip ósim 4,1 paıyzdy quraǵan. Bul Qazaqstandaǵy barlyq avtokólikterdiń 63 paıyzy eken. Eger salystyrý úshin aıta keter bolsaq, ótken 2017 jyly bul kórsetkish 60 paıyz deńgeıinde bolǵan.
Sonymen birge sońǵy bir jyl ishinde, dálirek aıtqanda bıylǵy mamyr aıynyń sońyna qaraı elimizde jeńil avtomobılder qatarynyń 0,6 paıyzǵa, ıaǵnı 3,8 mıllıon danaǵa azaıǵany belgili bolyp otyr. Onyń ishinde 7 jyldan 10 jylǵa deıingi avtomashınalar 13,3 paıyzǵa (290 myń), al 3 jylǵa deıingi mashınalar 12,8 paıyzǵa (520,9 myń) azaıǵan. Buǵan qarap eskirgen avtokólikterdiń arta túskenin op-ońaı ańǵarýǵa bolady.
Máselen, Jambyl oblysynda zaýyttan shyqqanyna 10 jyldan astam ýaqyt ótken avtokólikter 81 paıyzdy qurasa, Almaty oblysynda 77,5 paıyzdy quraǵan. Jeńil avtomobılderdiń sany jaǵynan Túrkistan oblysy kósh bastap tur. Biraq bul óńirde de ustalǵan mashınalar qatary 69,4 paıyzǵa jetip otyr eken.
Jalpy, Qazaqstan aýmaǵynda satýǵa túsken avtomobılderdiń árbir beseýiniń ekeýi 20 jyldan asqan avtokólikter degen málimet keltiredi «QazAvtoProm» Qazaqstannyń avtomobıl salasy kásiporyndarynyń odaǵy. Al 10 jyldan asqan avtomashınalar úlesi rynoktyń 69,1 paıyzyn quraıtyn bolyp shyqqan. Osyndaı derekter keltire otyryp, atalǵan odaq otandyq avtopark kónerip bara jatyr degen qorytyndy jasaǵan.
Sol sıaqty joǵaryda atalǵan uıym qazaqstandyqtardyń bankterden nesıeni negizinen osyndaı eski-qusqy mashınalardy satyp alý úshin alatynyn da anyqtaǵan. Qanshalyqty tozǵandyǵyna qaramastan elimizdiń turǵyndary Toyota Camry, Volkswagen Passat sıaqty avtokólikterdi alýǵa kelgende aldaryna jan salmaıtyn kórinedi. Odan keıingi oryndarda Audi 100, Audi 80, Mercedes-Benz E200 tárizdi mashınalar tur. Sońǵy eki avtokóliktiń eń jańa degenderine bıyl 20 jyl tolady eken. Al Audi 80 markaly avtomashına 1996 jyldan beri zaýyttan múlde shyqqan emes.
Biz bul sıfrlardy nelikten keltirip otyrmyz? Shyndyǵyna kelgende, avtomashına halyqty kólikpen qamtamasyz etip qana qoımaıdy, sonymen birge belgili bir dárejede ekologıaǵa da óziniń teris áserin tıgizedi. Eger avtokólik eski bolsa, odan keletin zıan da eselenip óse túspek. Jol-kólik oqıǵalarynyń oryn alýyna da kóbine-kóp qoldaný merzimi ótken kólikter túrtki bolyp jatady.
Osyndaı sebepterden de bolsa kerek, Almaty qalasynyń ákimi Baýyrjan Baıbek avtomashınalardyń tym kóbeıip ketýine alańdaýshylyq tanytyp, avtokólikter sanyn odan ári ósire berýge bolmaıdy degen óz pikirin bildiripti. Shahar basshysynyń aıtýynsha, 2035 jylǵa qaraı ońtústik astana halqynyń sany 3 mıllıonǵa jetpek, sonshama adamnyń qolaıly ómir súrýin qamtamasyz etý úshin avtokólikter sanyn qazirgi kórsetkish deńgeıinde saqtap qalý kerek. Bul jaıt aıtýǵa ońaı bolǵanymen, jurttyń bári avtokólik ıesi bolýǵa talpynyp jatqan qazirgideı zamanda júzege asyrýǵa kelgende kóptegen kedergilerdiń paıda bolýy da ábden múmkin.
Sózimizdi túıindeı kele aıtarymyz, qazaqta «esi ketken eskini alady» degen sóz bar. Qalaı degende de kónergen, kúni ótken kólikterdiń kóbeıe bermegeni lázim.
Дзюдодан Қазақстан әйелдер құрамасы «Grand Slam» турниріне қатысады
Спорт • Бүгін, 16:15
Қарағанды облысында құлағы үсіген ер адам ауруханаға түсті
Қоғам • Бүгін, 16:14
Шымкенттегі медицина қызметкерлерінің еңбекақысы өсті
Аймақтар • Бүгін, 16:14
Қазақстандықтардың несиесі 7,6 трлн теңгеге жетті
Қаржы • Бүгін, 16:13
Атырауда қоршаған ортаға 1 млрд теңгенің залалы келгені анықталды
Аймақтар • Бүгін, 15:57
Түркістанда құдалық өткізгендер жауапқа тартылды
Аймақтар • Бүгін, 15:52
Шымкенттен шалғай орналасқан ауруханаға КТ аппараты орнатылды
Аймақтар • Бүгін, 15:50
Алматыда қосымша жұмыс орындары ашылады
Аймақтар • Бүгін, 15:44
Әлеуметтік-еңбек саласындағы қызметтердің 91%-ы цифрландырылды
Қоғам • Бүгін, 15:36
Жаттықтырушылардың кәсіби мерекесі 7 сәуірде атап өтілуі мүмкін
Спорт • Бүгін, 15:30
«Теңізшевройлдан» экологиялық заңнаманы бұзғаны үшін айыппұл өндірілді
Аймақтар • Бүгін, 15:23
Бір тәулік ішінде қар құрсауында қалған 132 адам құтқарылды
Қоғам • Бүгін, 15:18
Қазақстанда мүгедектігі бар адамдарға көмек көрсету үшін арнайы орталықтар ашылады
Қоғам • Бүгін, 15:08
Қазақстанда көші-қон саясатының жаңа тұжырымдамасы әзірленеді
Қоғам • Бүгін, 15:01
Шымкентте 1 сәуірден бастап оқушылар мен студенттер үшін қолма-қол төлем 100 теңге болады
Аймақтар • Бүгін, 15:01
Аймақтар • Бүгін, 14:56
Вакцинациядан кейінгі иммунитет, электронды паспорт жайлы не білеміз?
Аймақтар • Бүгін, 14:56
Аймақтар • Бүгін, 14:52
Алматылық студенттің ғылыми жобасы халықаралық байқауда бағаланды
Аймақтар • Бүгін, 14:41
Алматыда халықаралық форум өтті
Аймақтар • Бүгін, 14:27
Азаматтарға арналған үкімет өзінің кадрлар резервін жасақтайды
Аймақтар • Бүгін, 14:25
Сенат Үкімет сағатының қорытындысы бойынша 20-дан астам ұсыныс дайындады
Қазақстан • Бүгін, 14:09
Мемлекеттік хатшы Жамбыл ескерткішіне гүл шоғын қойды
Фотогалерея • Бүгін, 14:05
Батыс Қазақстанда жол апатынан 4 адам қаза тапты
Аймақтар • Бүгін, 14:00
Екі қазақстандық дзюдошы әлемнің үздік ондығына енді
Спорт • Бүгін, 13:40
ШҚО ауыл шарушылығы бойынша алдыңғы қатарда
Аймақтар • Бүгін, 13:21
Шығыс Қазақстанда 2100 орындық 3 мектеп салынып жатыр
Білім • Бүгін, 12:58
Экология вице-министрі жұмыс сапарымен Қызылорда облысында болды
Экология • Бүгін, 12:49
Сайын Мұратбетковтың әңгімелері ағылшын тіліне аударылды
Әдебиет • Бүгін, 12:41
Сенаторлар көлік қауіпсіздігі деңгейін төмен деп санайды
Парламент • Бүгін, 12:40
Елорда әкімі оңалту орталықтарын кеңейту туралы айтты
Қоғам • Бүгін, 12:28
2020 жылы 13 мың этникалық қазақ көшіп келді
Қоғам • Бүгін, 12:24
«Antiparacraft-2021»: Студенттер жемқорлыққа қарсы квест өткізді
Аймақтар • Бүгін, 12:14
Алматыда армиялық қоян-қолтық ұрысынан Қарулы Күштердің чемпионаты аяқталды
Спорт • Бүгін, 12:04
Алматыдағы NIS Қамқоршылық кеңесінің отырысы өтті
Аймақтар • Бүгін, 11:57
Өнеркәсіптік саясат жөніндегі ведомствоаралық комиссия құрылады
Қазақстан • Бүгін, 11:56
Ш.Қалдаяқовтың өмірі жайлы мюзиклдің премьерасы өтеді
Театр • Бүгін, 11:54
Түркия туристер үшін ПТР-анықтама талабын ұзартты
Әлем • Бүгін, 11:53
«Рақымшылық жасау туралы» заң жобасы талқыланады
Қоғам • Бүгін, 11:51
Алынған зейнетақы жинақтарынан жеке табыс салығы қалай ұсталады?
Қаржы • Бүгін, 11:39
Дәрігер болу үшін – жүректілік пен мейірім керек
Медицина • Бүгін, 11:32
Шымкентке биыл 330 млрд теңгеден астам инвестиция тарту жоспарлануда
Аймақтар • Бүгін, 11:25
«Nur Otan»-ның Партиялық бақылау комитетінің төрағасы тағайындалды
Тағайындау • Бүгін, 11:21
Алматыда мектепке дейінгі білім берудің өзекті мәселелері бойынша кеңес өтті
Аймақтар • Бүгін, 11:19
СҚО ПД бастығы халықпен кездесті
Аймақтар • Бүгін, 11:17
Бейбіт Атамқұлов қорғаныс-өнеркәсіп кешені кәсіпорындары қауымдастығының өкілдерімен кездесті
Экономика • Бүгін, 11:11
Банк тонамақ болған күдіктілер ұсталды
Оқиға • Бүгін, 11:04
Сенаторлар көлік қауіпсіздігі деңгейін төмен деп санайды
Қазақстан • Бүгін, 11:00
Елімізде сұйытылған газдың бағасын уақытша реттеу тоқтатылады
Қазақстан • Бүгін, 10:57
Парламентаризм институтының директоры тағайындалды
Тағайындау • Бүгін, 10:39
Мемлекет басшысы Kaspi.kz компаниясының негізін қалаушыларды қабылдады
Президент • Бүгін, 10:36
Сирек кездеседі, бірақ жалғыз емес: Орфандық аурулар туралы не білеміз?
Медицина • Бүгін, 10:32
Шетелден келген жолаушылардан коронавирус анықталған жоқ
Коронавирус • Бүгін, 10:30
Нұрлан Нығматулин: Мәжіліс депутаттары тауар белгілері туралы халықаралық келісімді қарайды
Парламент • Бүгін, 10:21
Ана мен баланы әлеуметтік қолдауға қанша қаражат бағытталды?
Қоғам • Бүгін, 10:17
Кәсіпкерлерді сыбайлас жемқорлықтан қорғау мәселесі талқыланды
Қоғам • Бүгін, 09:58
Алматыда Крылов атындағы балалар кітапханасы жаңартылды
Аймақтар • Бүгін, 09:56
Қытайға бару үшін виза беру мүмкіндіктері талқыланды
Қазақстан • Бүгін, 09:41
Бүгін Нұр-Сұлтан және Көкшетау қаласының оқушылары қашықтан оқиды
Білім • Бүгін, 09:34
Шымкенттік ұстаз «даму» қоры арқылы оқу орталығын дамытқан
Білім • Бүгін, 09:30
Қазақстандықтар наурыз айында қанша күн демалады
Қазақстан • Бүгін, 09:28
Ахметжан Есімов БАӘ-нің әл-ауқат қорының басшылығымен кездесті
Экономика • Бүгін, 09:23
Бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі өтті
Аймақтар • Бүгін, 09:21
Коронавирусқа тағы 51 адам шалдықты
Коронавирус • Бүгін, 09:18
Қазақстан-Қытай арасындағы консулдық консультациялардың 19-шы отырысы өтті
Саясат • Бүгін, 09:17
ҰБТ тапсыру ерекшеліктері «Ашық есік» күнінде талқыланды
Білім • Бүгін, 09:16
«Өрлеуде» инклюзивті білімге арналған курс ұйымдастырылды
Білім • Бүгін, 09:12
Астана мен Ақмола облысындағы оқушылар қашықтан оқиды
Білім • Бүгін, 09:08
Ұқсас жаңалықтар