Жобаны жүзеге асырушылардың бірі, Аэроғарыш комитетіне қарасты «Ғалам» ЖШС-нің жетекші инженер-конструкторы Берік Жұмажановтың айтуынша, жақын арада мұндай суреттердің ел экономикасының барлық саласында маңызы жоғары болмақ.
– Мұндай спутниктен түсірілген суреттер дамыған елдерде жоғары сұранысқа ие. Біздің елімізде де қазір кең қолданыста. Мәселен, ауыл шаруашылығына қатысты айтар болсақ, кең алқаптарды 10 тәулік немесе екі апта сайын мониторинг жасап, егіннің шығымын, қураған аумақтарын, зиянкестердің қозғалысын ғарыштан байқайтын боламыз. Мұның нәтижесі болжам жасауға және жедел әрекет етуге мүмкіндік бермек, – дейді Б.Жұмажанов.
«KazSTSat» микроспутнигі – Калифорниядағы Ванденберг іске қосу базасынан 4 желтоқсан күні Астана уақыты бойынша сағат 00.32-де ұшырылған ғылыми-технологиялық мақсаттағы екі ғарыш жүйесі аппаратының бірі. Америкалық «SpaceX» компаниясының орта класты «Falcon» сериялы зымыран-тасығышы «KazSTSat» микроспутнигі мен «KazSciSat-1» наноспутнигін орбитаға сәтті шығарған болатын.
Бұл жерсеріктерді Қазақстан мен Ұлыбритания инженерлер командасы бірлесе жасап шыққан.
– Еліміз алғашқы спутниктерді тапсырыспен жасатты. Ал соңғы екеуінің құрылысына біз белсенді араластық. Тіпті ғылыми-технологиялық спутниктің өн бойында Қазақстанда жасалып, ғарышта сынап көруге арналған технологиялар бар. Олар – оптикалық жүйе, борттағы компьютер, жерасты стансасы, күн датчигі. Оған қоса, бағдарламалық қамтамасыз ету жүйесі және басқа да бағдарламалар – Қазақстан инженерлерінің еңбегі, сондай-ақ олардың қолдарынан жоғары технологиялы іс келетіндігінің дәлелі, – дейді Б.Жұмажанов.
Осы жаңашылдықтардан және жобалардан-ақ еліміздің ғарыш саласындағы ілгерілеушілікті аңғаруға болады. Мәселен, ғылыми-технологиялық мақсаттағы ғарыш жүйесін құру төменгі орбиталы ғарыш аппараттарын жобалауға, құрастыру және сынау технологияларын пысықтауға, жер ионосферасына ғылыми-зерттеулер жүргізуге, технологиялық жүктеме үшін ұшу тарихын алуға мүмкіндік бермек. Оның үстіне, жоба шеңберіндегі жұмыстар еліміздің болашақта жасалатын спутниктерінің құнын төмендетуге және шетелдік тапсырыс берушілер үшін ғарыштық жүйелер өндіру кезінде қазақстандық үлесті арттыруға жол ашады.
Ең бастысы, жобаны жүзеге асыру аясында көптеген жергілікті мамандар алыс-жақын шетелдерде оқытылды, тәжірибе жинақтады. Қазір олар елімізде жұмыс істеп жүргендіктен адами байлық ұлы мұраттардың сарқылмас көзі екендігін аңғару қиын емес. Бұл мамандар еліміздің үшінші ғылыми-технологиялық маңызы бар ғарыштық жүйесін жасаудың басында тұрды.
Сөйтіп қазір ғарышта еліміздің алты спутнигі жүр. Олардың екеуі – жерді қашықтан зондтауға, екеуі – байланысты қамтамасыз етуге арналған және соңғы екеуінің мақсаты туралы осы материалда айтып отырмыз.
Серік ӘБДІБЕК,
«Егемен Қазақстан»
