Ауған соғысының ақиқаты

• 13 Ақпан, 2019

Ауған соғысының ақиқаты

Алматыдағы Мемлекеттік Орталық музейде Кеңес әскерлерінің Ауғанстаннан шығарылуының 30 жылдығына арналған «Жанымды жаралаған Ауғанстан» атты көрме өтті.

Ауған соғысы 1979 жылы басталып 10 жылға созылды. Айтуға оңай, сұрапыл зобалаң, қаншама тағдырды жалмады. Цифрлы деректерге салсақ, Ауған жерінде сол кезеңде КСРО-ның 620 мыңға жуық, соның ішінде қазақстандық 22 мың адам әскери қызметтерін өтеді. 15 526 адам, соның ішінде – 925 қазақстандық алған жарақаттарымен ауруларынан қайтыс болды. 333 адам (КСРО Қорғаныс министрлігі Бас Штабының деректері бойынша) қазақстандық 21 адам хабар-ошарсыз жоғалды және тұтқынға түсті.

Ауғанстан соғысы Кеңес Одағына ешбір ар-абырой, даңқ әкелген жоқ. Құрбан болғандардың туыстары мен жақындары үшін бұл қасіретті соғыс 1989 жылы ақпандағы әскерлердің шығарылуымен де аяқталған жоқ. Ол тіпті уақыттың өзі де емдеуге дәрменсіз қансыраған жара болып қалып отыр. Осы қантөгісті оқиғаның тәжірибесі әр мемлекет пен халық өздерінің ішкі істерін өз халықтарының пайдасы мен игіліктері үшін дербес түрде шешуге үндеген қайталанбас сабақ болды. Шайқас шебінде соғысты тұтандырушылар емес, майдандағы жауынгерлер қаза болды.

Көрменің мақсаты Ауғанстан соғысы туралы шындықты жеткізу, жауынгерлер мен жастардың жарқын ұрпағын Ауғанстанда шайқасқан солдаттар мен офицерлердің патриоттық үлгісінде тәрбиелеу, сондай-ақ, соғыс саяси проблемаларды шешудің тәсілі емес екендігі туралы ұғым қалыптастыру.
Экспозицияға Ауғанстанда шайқасқан, құрбан болған және осы отты оқиғадан аман қалған жерлес жауынгерлер мен офицерлердің деректі материалдары (оқиғалардың куәлері мен қатысушыларының фотосуреттері, хаттары, куәліктері), наградалары мен жеке заттары қойылды. Көрмеге келушілерді, әсіресе Кеңес жауынгерлері мен офицерлерінің, сондай-ақ олардың қарсыластарының киім-мүліктері айрықша қызықтырары сөзсіз.
Ауған соғысының түйіндері осылай түйінделе берер...

Көрменің ашылуына Ауғанстан Ислам Республикасының Қазақстандағы Бас консулы мр. Шуғни Яссауи мен елшіліктің Сауда атташесі Сайд Кхаили Зиа қатысты.

Сапарбай ПАРМАНҚҰЛ,

«Egemen Qazaqstan»

Алматы