«Қысқа мерзім ішінде көмекті қажет ететін жандардың барлығын анықтап, әр отбасын аралап, оларға бірінші кезекте не қажет екенін білген жөн. Сонымен қатар тұрмысы төмен көп балалы отбасыларға қолдау көрсетудің жол картасын жасау керек. Бұл бір реттік акция емес, бұл іспен біз жүйелі түрде айналысамыз. Сондай-ақ атаулы көмекке, белгілі болғандай, жұмыспен қамту және оқыту формасы енеді. Сондықтан тұрмысы төмен отбасылар үшін әлеуметтік жұмыс орындарын ұлғайтып, стипендия төлейтін қысқа мерзімді оқу курстарын ұйымдастырған жөн», деді Б.Байбек.
Көп балалы отбасыларға заңнамалық және психологиялық кеңестердің, реабилитациялық көмектің, қарапайым адами жүздесудің қажет екенін ескере отырып мегаполис басшысы «Бақытты отбасы» қалалық жобасын іске асыруды және көп балалы аналардың осы аттас орталығын құруды ұсынды. Бұл бір терезе қағидасы бойынша жұмыс істейтін сервистік орталық болмақ. Осы арқылы көп балалы аналар жұмыспен қамтылады.
Тұрғын үй көп балалы аналар үшін ең өзекті мәселе. Қолжетімді тұрғын үй бағдарламаларына қатысып, алғашқы жарналық қаржыны төлеуге олардың мүмкіндіктері жоқ. Сондықтан 4 және одан көп кәмелеттік жасқа толмаған балалары бар отбасылар үшін алғашқы жарна төлемін субсидиялау қарастырылады.
«Көп балалы отбасылардың өткір проблемаларының бірі – коммуналдық қызмет төлемі. Қалада қолдау көрсету бойынша түрлі төлемдердің кең спектрі қалыптасқан. Дегенмен, көп балалы отбасыларға көрсетілетін түрлі өтемақылар көлемін тағы бір қарап шығып, олардың үйлеріне ыстық және суық су есептегіш қондырғыларын орнатуға кететін шығындарды да назарға алған жөн», деді Бауыржан Байбек.
Мегаполис басшысы мүгедек балаларды үйде оқыту және қиын жағдай туған кезде бір реттік көмек ретінде берілетін атаулы әлеуметтік төлемдердің көлемін ұлғайту мәселесін қарастыруды тапсырды. Тұрмысы төмен көп балалы отбасылардың екінші баласынан бастап балабақшаға жұмсалатын шығынға төлемақы беру мәселесін зерттеуді де ұсынды.
Әлеуметтік әл-ауқат, Стратегия және бюджет басқармаларына және басқа да құзырлы органдарға бір апта ішінде осы мәселе бойынша нақты ұсыныстар енгізу тапсырылды.
Айта кетерлігі, Алматы қаласының бюджеті әлеуметтік бағытқа негізделген және халықты әлеуметтік жағынан қамтуға бөлінетін қаржы жыл санап арта түсуде. Қазіргі кезде бюджеттің 50%-дан астамы немесе 200 млрд теңгеден астам қаржы денсаулық сақтауға, білімге, тұрмысы төмен жандарға көмек көрсетуге, коммуналдық шығындарды субсидиялауға, түрлі жәрдемақыларды төлеуге жұмсалуда.
«Нұр Отан» фракциясы мәслихатта түрлі әлеуметтік мәселелерді көтереді. Ұсыныстардың барлығы жергілікті атқару органдарында оң шешімін тауып, қалада іске асуда.
Мысалы, 2016 жылдан бастап партия фракциясының бастамасы бойынша балабақша төлемі 27 мыңнан 15 мың теңгеге азайды. Бұл үшін бюджеттен жыл сайын 3 млрд теңгеден астам қаржы бөлінеді, мұнда 60 мың отбасы қамтылған. Соңғы төрт жыл ішінде мемлекеттік тапсырыс есебінен балабақшадағы орындар саны 3 есеге артты немесе 4,7 мыңнан 15,5 мыңға өсті. Жалпы, балабақша орындарын субсидиялау үшін жыл сайын 18 млрд теңгеден астам қаржы бөлінеді. Бұл цифр үш жыл ішінде 2 есе өсті.
Тұрмысы төмен көп балалы отбасылардың 11 сыныпқа дейінгі балалары тегін тамақтанады және мектеп формасымен қамтамасыз етіледі. Мұндай қажеттіліктерге қала жыл сайын 800 млн теңгеден астам қаржы бөлуде. Тұрмысы төмен отбасылардағы 4 мыңнан астам баланың тегін демалысын ұйымдастыруға жыл сайын 230 млн теңге қарастырылған.
Бұдан өзге, соңғы 4 жыл ішінде партия ұсынысы бойынша көп балалы отбасылардың мүшелері, мектеп, колледж оқушылары, ЖОО студенттері мен зейнеткерлер жолақының жеңілдетілген 50 пайызын ғана төлейді, оған жыл сайын 5 млрд теңгеден астам қаржы жұмсалады. Жеңілдікпен 350 мыңнан астам адам қамтылған.
Партия ұсынысы бойынша түрлі өтемақылар төленуде. Мысалы, 2,3 мың отбасына коммуналдық қызмет шығындары өндіріліп берілді. Оның ішінде көп балалы отбасылар да бар. Осы санаттағылардың үйлеріне есептегіш коммуналдық қондырғыларды орнату шығыны өтелуде. Бүгінде 1 мыңнан астам отбасына 50 млн теңгеден астам қаржылай көмек көрсетілді.
Өткен жылы партияның қалалық бюросында монополистерді тексерген прокуратураның құжаттары көпшіліктің қатысуымен қаралған болатын. Нәтижесінде заңсыз есептелген 4,5 млрд теңге тұтынушыларға қайтарылды.
Жалпы, үш жыл ішінде тарифтерді көтермей, ұстап тұру үшін 6 млрд теңге бөлінді, 800 шақырым желі жөнделді. Қазіргі кезде 1,5 млн адам немесе қала тұрғындарының 80%-ы коммуналдық қызметті төменгі тариф бойынша төлеуде. Егер қала әкімдігі субсидия бөлмегенде тұрғындар үш жыл бойы жылудың өзіне ғана 35% көп төлейтін еді.
«Нұр Отан» партиясы қалалық филиалы фракциясының жетекшісі Мұрат Әділхановтың Алматыда әлеуметтік мүмкіндігі шектеулі топтарға қолдау көрсету қорын құру жөніндегі ұсынысына үн қосқан алматылық бизнесмендер бүгінде 35 миллион теңгеге жуық қаражат жинады.
Бастамашы өз сөзінде «Бақытты отбасы» жаңа қоғамдық қорының көмекке зәру жандарға атаулы көмек демеушілер қаржысынан қаралатынын айтты.
«Әрине, қазір әлем бойынша бизнес үшін күрделі жағдай қалыптасқан. Дегенмен, әркім көмек қолын созуға дайын деп ойлаймын. Мен өзім көп балалы отбасында өстім, сондықтан олардың жағдайын жақсы білемін. Біз қазір жеке көмек көрсетудеміз, бірақ бұл аз. Демек, бірігіп, қалалық үлкен қор құру қажет, сонда ғана біз көп отбасыларды қамти аламыз», деді М.Әділханов.
Өз кезегінде алматылық бизнесмендер ұсынысқа қолдау білдірді. М.Әділханов қордың барынша ашық болатынын айтты. Барлық шығын көлемі құрамына депутаттар, қоғам белсенділері, журналистер, блогерлер мен тұрмысы төмен отбасылардың өкілдері енген бақылау кеңесінің назарында болады. Журналист әрі көп балалы аналардың құқығын қорғаушы Сәуле Әбединоваға Қордың бақылау кеңесінің мүшесі болу ұсынылды.
Бұдан өзге, қала әкімі 4 және одан көп кәмелеттік жасқа толмаған балалары бар отбасылар үшін алғашқы жарна төлемін субсидиялауды жергілікті бюджет есебінен жүргізу мүмкіндігін қарастыруды тапсырды. Тұрмысы төмен көп балалы отбасылардың екінші баласынан бастап балабақша шығындарын төлеу де қарастырылады.
Қала әкімі мүгедек балаларды үйде оқыту мен өмірлік қиын жағдай кезінде берілетін бір реттік атаулы әлеуметтік көмек көлемін ұлғайту шараларын қарастыруды тапсырды.
Иә, Алматыдағы әр шаңырақта шаттықтың лебі есетін болады.
Сапарбай ПАРМАНҚҰЛ,
«Egemen Qazaqstan»
АЛМАТЫ
