Міндетіміз – заңдылықтың сақталуын қадағалау
Сенбі, 18 тамыз 2012 7:30
Қазақстан Республикасының Прокуратура туралы заңының 3-бабы 4-тармағында «Заңда белгіленген негіз бен тәртіп бойынша шығарылған прокурорлық қадағалау актілері барлық органдар, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар үшін міндетті деп көрсетілген. Заңнамаға сәйкес азаматтар мен адам құқықтарын қорғауда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргізуде Алматы облысында үстіміздегі жылдың алты айында 50 495 заң бұзушылық анықталып, 313 наразылық қанағаттандырылды және 1 969 заңсыз актілердің күші жойылды. Жауапты тұлғалар тәртіптік, әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Соттармен жалпы көлемі 101 739 940 теңгені құрайтын 13 мүліктік емес және 24 мүліктік сипаттағы талап арыз қанағаттандырылды. Прокурорлық ықпал ету актілері негізінде барлығы 657 569 404 теңге болатын залал өндіріліп, прокурорлық тексерулер қорытындысы бойынша 39 қылмыстық іс қозғалды.
Сенбі, 18 тамыз 2012 7:30
Қазақстан Республикасының Прокуратура туралы заңының 3-бабы 4-тармағында «Заңда белгіленген негіз бен тәртіп бойынша шығарылған прокурорлық қадағалау актілері барлық органдар, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар үшін міндетті деп көрсетілген. Заңнамаға сәйкес азаматтар мен адам құқықтарын қорғауда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргізуде Алматы облысында үстіміздегі жылдың алты айында 50 495 заң бұзушылық анықталып, 313 наразылық қанағаттандырылды және 1 969 заңсыз актілердің күші жойылды. Жауапты тұлғалар тәртіптік, әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Соттармен жалпы көлемі 101 739 940 теңгені құрайтын 13 мүліктік емес және 24 мүліктік сипаттағы талап арыз қанағаттандырылды. Прокурорлық ықпал ету актілері негізінде барлығы 657 569 404 теңге болатын залал өндіріліп, прокурорлық тексерулер қорытындысы бойынша 39 қылмыстық іс қозғалды.
Ал, еңбек, зейнетақы төлемдері және басқа да әлеуметтік құқықтар мен тұрғын үй жағдайында 2 463 азаматтың конституциялық құқығын қорғау шаралары жүзеге асырылып, 94 450126 теңге көлемінде еңбекақыны төлеу қамтамасыз етілді.
Ескелді ауданында бюджет қаражаты есебінен салынған 70 пәтерлі тұрғын үйді бөлу кезінде тұрғын үй алу құқығына ие азаматтардың кезекте тұрғанына қарамастан пәтерлер заңсыз берілген. Қазір аталған ауданның әкімдігі осы пәтерлерді қайта бөлу мәселесімен айналысуда. Осыған байланысты заңнаманы белінен басқан тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы бөлімінің бастығы Көшербай Халықбергенов сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін қызметінен босатылды.
Жалпы, облыс бойынша «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР Заңын өрескел бұзған 38 факті анықталды. 32 наразылық қанағаттандырылып, 37 заңсыз актінің күші жойылды. 7 қылмыстық іс қозғалып, 124 азамат тәртіптік жауапкершілікке тартылды. Мысалы, Іле аудандық білім беру бөлімі бастығының орынбасары Ербол Оспанов сыбайлас жемқорлыққа қатысты әрекеттері үшін қызметінен босатылды. Сондай-ақ, кәмелеттік жасқа толмағандардың құқығын қорғау туралы заңнамалардың орындалуын қадағалау нәтижесінде 4 қылмыстық іс қозғалды және 12 дерекке жедел іздестіру шараларын ұйымдастыру туралы екі қаулы шығарылып, нәтижесінде бопсалаумен айналысқан екі топқа құрық салынды.
Бүгінде балаларға мектепке дейінгі тәрбие беру және оқытуды қамтамасыз ететін «Балапан» бағдарламасы жүзеге асырылып жатыр. Осыны тексеру барысында балалардың санын жалған көбейтумен, басқа да жолдармен 59 211 503 теңге көлемінде бюджет қаржысын жымқыру жәйттері анықталды. Соған орай алты қылмыстық іс қозғалды. Бұлардан бөлек «Алтынемел» мемлекеттік ұлттық табиғат бағын тексеру кезінде табиғат қорғау заңнамаларын өрескел бұзу жайы да белгілі болды. Осыған байланысты 3 597 980 теңге көлемінде шығын келтіргені үшін ҚР ҚК 176-бабы, 2-тармағы, «а,б,в» тармақшаларымен қылмыстық іс қозғалып, Ауыл шаруашылығы министрлігіне заң бұзушылықты жою туралы ұсыныс енгізілгенін де айта кеткен жөн.
Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау барысында облыстық прокуратура тарапынан атқарылған жұмыстарға келетін болсақ, жыл басынан бері «Бизнес тірегі» сайтында заң бұзушылық туралы 39 арыз тіркелді. Оның 29-ы бойынша ақпарат расталып, 24 кәсіпкердің құқықтары қорғалды. Мысалы, осы сайтқа жеке кәсіпкер Бақыт Сұрақбаеваның меншігіндегі «Жетісу» дүкеніне Ауыл шаруашылығы министрлігінің Сарқан ауданы бойынша өкілі заң тәртібі бойынша тіркелмеген тексеру тағайындап, актісіз тексеру ашқаны жайлы арызы түскен еді. Осыған қатысты Сарқан ауданының прокуратурасы Жұмағали Сәтбаевтың үстінен ҚР ӘҚБтК 153-бабы 1-тармағымен әкімшілік іс қозғап, аудандық соттың қаулысымен аталған азаматқа 10 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салынды.
Облыстық прокуратура азаматтардың еңбек құқығын қорғауды қадағалау барысында да өз міндетіне жауапкершілікпен қарап келеді. Мысалы, өткен кезең ішінде еңбекақы берешегі бар 13 кәсіпорынның саны 8 кәсіпорынға төмендеді. «Ремстройтехника» акционерлік қоғамы жыл басынан бері 393 адамға 18 152 942 теңге еңбекақы берешек болған. Тексеру нәтижесінде, кәсіпорынның кассасына 86 миллионнан астам қаржы түскені, олар өзге шығыстарға жұмсалғаны анықталды. Біздің ұсынымызбен олардың еңбекақысы толығымен төленді. Жалпы, бюджет қаржысын жұмсау және оны жинақтау заңдылығын прокурорлық қадағалау актілерімен 657 569 404 теңгенің залалы өндірілді.
Ал, Жамбыл ауданының прокуратурасы 3 131 400 теңгені құрайтын бес жер пайдаланушыға ауыл шаруашылығы шығындарын өндіру шараларын қолданды. Сондай-ақ 36 жер пайдаланушы мемлекеттен алған жер телімдері үшін келісім-шарт бойынша жалпы құны 44 415 104 теңге тиісті төлемдерді төлемеген. Сол үшін аудан прокуратурасы аудан әкімінің атына заң бұзушылықты жою туралы ұсыныс енгізді. Бұдан бөлек Іле ауданының прокуратурасы тарапынан аудандық сотқа 1 775 700 теңгені құрайтын ауыл шаруашылығы шығындарын өндіру жөнінде 7 талап арыз берілді.
Көлік жолдарын салуға бөлінген бюджет қаражатының жұмсалуын тексеру барысында жолды сапасыз салу, жоспарлау-бағалау құжаттарына сәйкес жұмыс істемеу фактілері де анықталды. Деректер бойынша 7 сот-құрылыс сараптамалары тағайындалды. Жер қатынастары бағыты бойынша 1199 заң бұзушылықтар анықталып, 94 наразылық енгізілді, 870 заңсыз актілердің күші жойылып, заңға сәйкестендірілді, 101 адам тәртіптік жауапкершілікке тартылып, екі қылмыстық іс қозғалды.
Қорыта айтқанда, Елбасының қойған талаптарына сәйкес, Бас прокуратураның алқа мәжілісінде прокуратура органдарына берілген нұсқаулықтар, яғни әлеуметтік-экономикалық салада азаматтар мен адам құқықтарын, бостандықтарын қорғауға бағытталған прокурорлық қадағалау облыс аумағында толық жүзеге асырылуда.
Ернат СЫБАНҚҰЛОВ,
Алматы облысы прокурорының
бірінші орынбасары.
