Кеден одағының «Оңтүстік шекарасы»

Бейсенбі, 6 қыркүйек 2012 7:22

Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы Мемлекет басшыларының екіжақты кездесуі қарсаңында біздің еліміздің оңтүстік шекарасына ерекше көңіл бөлінуде.

Оңтүстік Қазақстан облысы бо­йынша кедендік бақылау де­парта­менті республикалық кеден органдары жүйесінде Кеден одағының ең ірі «Оңтүстік шекарасы». Оң­түстік Қазақстан облысы бойынша кедендік бақылау департаментінің өткізу пункті оңтүстік бағыттағы Еуропа, Таяу және Орталық Шы­ғыс Ресеймен Қырғызстан және Қытайды бай­ланыстыратын негізгі көлік магистралі өтетін стратегия­лық маңызды жолда орналасқан.

Бейсенбі, 6 қыркүйек 2012 7:22

Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы Мемлекет басшыларының екіжақты кездесуі қарсаңында біздің еліміздің оңтүстік шекарасына ерекше көңіл бөлінуде.

Оңтүстік Қазақстан облысы бо­йынша кедендік бақылау де­парта­менті республикалық кеден органдары жүйесінде Кеден одағының ең ірі «Оңтүстік шекарасы». Оң­түстік Қазақстан облысы бойынша кедендік бақылау департаментінің өткізу пункті оңтүстік бағыттағы Еуропа, Таяу және Орталық Шы­ғыс Ресеймен Қырғызстан және Қытайды бай­ланыстыратын негізгі көлік магистралі өтетін стратегия­лық маңызды жолда орналасқан.

Кеден одағының ішкі шек­ара­сының ұзындығы 958,76 км. құ­рай­ды. Департаменттің қызмет ай­ма­ғында Кеден одағының Өз­бек­стан Республикасымен сырт­қы шекарасында 6 өткізу пункті орналас­қан: «Қазығұрт», «Жібек-Жолы», «Қап­ланбек», «Сарыағаш ст.», «Б.Қо­ныс­баев», «Атамекен» кеден бекеттері.
Департаменттің жұмыс қо­ры­тындылары бойынша 2012 жыл­дың басынан 17 миллиард 503 миллион 544 мың теңге, ҚР ҚМ Кедендік бақылау комитетінің бол­жаған көрсеткіштерін 2,5 па­йыз  артық өндірді.
Кеденшілер біздің еліміздің ға­­на емес Кеден одағы үш елінің эко­­­номикалық қауіпсіздігін қам­та­ма­сыз етеді. Сондықтан кеден ісі са­ласындағы қылмыстар және құ­қық бұзушылықпен күрес бо­йынша жұмысқа баса назар аударылады.
Үстіміздегі жылы 20 қылмыс­тық іс және 1 375 әкімшілік іс қозғалып, мемлекетке 59 миллион теңге келті­рілген залал өндірілді. Қозғалған істер бойынша тәркі­лен­ген тауарлар 47 миллион тең­гені құрады.
«Жібек Жолы» кеден беке­тін­де жедел-іздестіру шараларын жүр­гізу барысында Кеден одағы­ның шекарасы арқылы есірткіні заңсыз тасымалдау фактісі анық­талды.
Департамент қызметкерлері Кеден одағы аумағында жөнелтпе құ­жаттарында көрсетілмеген 2 мың діни кітаптар, бейнекамера және дик­тофонның заңсыз тасы­малы­ның жолын кесті. Бұл жүк­терді Біріккен Араб Әмірлікте­рі­­нен Қырғыз­стан­нан транзитпен біз­дің еліміздің ау­мағы арқылы өт­кізбек болған. Алай­да «Сары­ағаш ст.» кеден беке­тінде кеден­дік ба­қылаудан өтуде инс­пек­ция­лық тексеру кешенінің кө­мегімен біздің қызметкерлер кон­трабан­да­лық тауарды анықтады.
Соңғы жылдары кеден бекет­тері түбегейлі өзгергені және ең жоғарғы талапқа сай екенін атап өткен жөн. Оңтүстік Қазақстан об­лысы бойынша кедендік бақы­лау департаментінің барлық шек­ара­лық өткізу пункттері Кеден одағы­ның шекарасы арқылы та­уарлар мен көлік құралдарының өтуін жеделдету үшін бақы­лау­дың заманауи техникаларымен жабдықталған.
Кеденнің табысты жұмыс жасауына қызметкелердің тұрмыс жағ­да­йын жақсарту да ықпал етеді. Сарыағашта жалпы көлемі 4 328 ш.м. құрайтын тұрғын үй кешені­нің құрылысы аяқталуда.
Аумақтағы 11 гектар жерде 50 пәтерлі 10 үй салынды. Одан бө­лек бір қабатты «Таунхаус» көп пәтерлі тұрғын үйдің жанында 60 адамға арналған пәтер түріндегі жатақхана құрылысы аяқталды. Ол жерде балалар ойын және спорт алаңын салу қарасты­рыл­ған. Кеден органда­ры­ның қыз­мет­керле­рі­нің тұрмыс мәселесін шешуге мем­лекеттен 663 миллион теңге бөлінді. Кеден қыз­мет­керлері өзде­рі­нің үйіне жақын жерде қызмет ететін болады. Тұр­ғын үй кеше­ні­нің кеден беке­тінен арақашықты­ғы: «Қазы­ғұрт»-18 км, «Жібек-Жолы» – 14 км, «Қаплан­бек» – 5 км, «Сары­ағаш ст.» – 3км.
Кеден шекарасында жаңа өт­кізу бекеттері салынуда: инспек­циялық тексеру кешені, тауарларды жеткі­зу­ді бақылаудың авто­мат­тандырыл­ған жүйесі, электронды өткізу жүйелерін қайта құру жұ­мыстары жүргізілуде. Мақ­таарал ауданының қазақ-өзбек шекарасында жаңадан «Ата­мекен» өткізу бекеті салынды.
Үстіміздегі жылдың 17 маусымынан Кеден одағы аумағында мін­детті алдын ала ақпараттан­дыру енгізілді, яғни жаңа ереже бойынша тауарларды деклара­ция­лау алдын ала мәліметті Кеден одағына мүше мемлекет кеден органына мүдделі тұлғалар тауарлармен көлік құралдарын Ке­ден одағы шекарасы арқылы өту­­ге дейін 2 сағатта бағыттауы тиіс.
Біздің департамент елімізде бірінші болып осы бағдарламаны енгізді және тәжірибеде жақсы нәтиже көрсетті.
Кеден органдарының жұмыс­та­ры мемлекеттің сыртқы эконо­ми­ка­лық қызметінің дамуына ық­пал етуі сөзсіз. Кедендік бақылау коми­те­ті сыртқы экономикалық қызмет­ке қатысушылардың бел­сен­дігін арттыру, кедендік бақ­ы­лау және ресімдеу процедураларын оңайлату үшін шаралар қа­был­дау­да. Тәуе­кел­дерді басқару жүйесі, «күнбе-күн» кедендік ре­сім­деу, «бір терезе» және «бір аялдама», «қызыл» және «жасыл» дәліз жұ­мыс прин­цип­тері енгізілген. Яғни сыртқы эко­но­ми­калық қызметке қатысу­шы­лар тауарларын шекара арқылы мей­лінше тез өткізу үшін барлық жағдайлар жасалған.
Еліміздің Оңтүстік шекара­сы­ның күзетінде болғандықтан департамент басшылығы көрші­лес Өзбекстан Республикасының кеден ісінде тығыз ынтымақтаста бо­лу үшін барлық мүмкіндіктерді жасауда. Қазақ-өзбек шекарасында бір­қа­тар қиындықтар кезде­се­ді. Көр­ші­лес елдің көлік заңды­лы­ғын­да өзгерістер енгізулеріне байланысты тамыз айының со­ңында «Б.Қонысбаев» кеден бе­ке­тінде авто­көліктер кідірісі ор­ын алды. Осы­ған байланысты кеден депар­тамен­тінің басшылығы жағдайды шешу үшін шаралар қабылдады. Көрші­лес Өзбек­стан­дық бекеттің басшы­лығымен келісім-шарт жүр­­­гізу барысында бос көліктер және 40 тоннаға дейінгі салмақтағы кө­ліктер еш­қандай кедергісіз өтуде.
Сонымен қатар тез жарамсызданатын өнімдерді таситын жүк кө­лік­тері шекарадан кезекке тұр­май өте­тін болды. Күрделі мәсе­л­е осылайша қысқа мерзім ішін­де шешілді.
Орталық Азияның көп елдері­мен салыстырғанда Қазақстанның кеден жүйесі ашық, кеден қызме­ті­не қатысты кез келген өзгерістер, жа­ңалықтар халық және кәсіп­кер­лер үшін қолжетімді. Әрбір СЭҚ, жеке тұлға кеден ісіне қа­тысты барлық құжат келісімдер­мен таныса алады. Өзінің уақы­тын, қар­жы­сын бағалайтын кез келген кәсіп­кер кеден ісін кеден­шіден кем білмейді деп сеніммен айта аламын. Келешекте қарапа­йым халық шекарадан өтуде еш­қандай қиын­дықтар мен кедер­гі­лер көрмей, жүктерінің кедендік бақылаудан өткенін байқамай өтулері тиіс.
Мемлекетіміздің кедені бола­шақта Қазақстанда ғана емес, көр­шілес мемлекеттерде болып жат­қан экономикалық үдерістер­ге ық­пал ететін мықты мемле­кеттік орган болуы тиіс.
Жасұлан АХМЕТОВ,
Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша кедендік бақылау департаментінің бастығы, кеден қызметінің подполковнигі.