Мәжіліс депутаты Гүлнар Сейітмағанбетова сырттан көшіп келетін отандастарымыздың проблемасын көтеріп, Үкімет басшысы Кәрім Мәсімовке сауал жолдаған болатын. Онда былай делінеді:
“Маңғыстау облысы – шетелдерден қандас бауырларымыздың келуі жөнінен республикамыздағы алдыңғы орында тұрған аумақтардың бірі. Мұнда 1991 жылдан бері 100 000-ға жуық қандасымыз қоныс аударды. Мәселен, өткен жылдың 9 айында 1672 отбасы, немесе 6652 адам көшіп келіп, квотаға енгізілді.
Оларға мемлекет тарапынан берілетін көмектерден басқа, жергілікті бюджеттен әлеуметтік мәселелерін шешу үшін қосымша қаражаттар бөлініп, тиісті жұмыстар атқарылуда. Алайда, бүгінгі таңда ең өзекті мәселе – тұрғын үй мәселесін шешуге жергілікті бюджеттің мүмкіншілігі шектеулі бо-лып отыр. Өңірде болып, халықпен кездесулерімізде олар көбінесе тұрғын үй мәселесімен жиі келеді.
Осы ретте ел Үкіметі қабылдаған “Нұрлы көш” бағдарламасына зор үміт артылған болатын. Аталған бағдарламаны іске асыруға жергілікті бюджеттен 17,5 млн. теңге қаражат бөлініп, инженерлік инфрақұрылымдардың техникалық-экономикалық негіздемелері жасалып, мемлекеттік сараптамадан өткізілді. Жобалық-сметалық құжаттама түзуге облыстық бюджеттен қосымша 150 млн. теңге бөлініп, игерілуде.
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 17.11.2008 жылғы “Оралмандардың 2009-2011 жылдарға арналған көшіп келу квотасы туралы” №690 Жарлығына сәйкес, Маңғыстау облысына 2009 жылға 2500 оралман отбасына квота белгіленді. Облыс бойынша “Нұрлы көш” бағдарламасына сәйкес 2010-2011 жылдары 5400 отбасын, яғни әр жылда 2700 оралман отбасын қабылдау жос-парланды.
Шетелдердегі, әсіресе Өзбекстанның Қарақалпақстанындағы және Түркіменстандағы қазақ диаспораларының белсенді өкілдері жыл сайын Маңғыстау облысына отандастарымыздың 3000-3500 отбасы көшіп келуіне толық мүмкіндік барын мәлімдеп отыр. Өкінішке қарай, облыстағы тұрғын үй мәселесінің күрделілігі шетелдердегі қандастарымыздың көшіп келуіне бірден-бір кедергі болып табылады.
“Нұрлы көш” бағдарламасына сәйкес, көшіп келушілер тұрғын үймен қамтылмақ. Алайда, Маңғыстау облысына көшіп келетін отандастарымыз осы мүмкіндікті пайдалана алмайды, себебі, 2010 жылы жүзеге асырылатын қанатқақты жобалардың тізіміне облыс енбей қалып отыр.
Сондықтан, “Нұрлы көш” бағдарламасының 2010 жылы жүзеге асырылатын қанатқақты бағдарламасы тізбесіне Маңғыстау облысын енгізуді сұраймын”.
Премьер-Министр К.Мәсімов депутаттың сауалына төмендегіше жауап қайтарды:
“Сіздің Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 2 желтоқсандағы қаулысымен бекітілген “Нұрлы көш” бағдарламасының қанатқақты жобасына 2010 жылы Маңғыстау облысын қатыстыру жөніндегі депутаттық сауалыңыз бойынша төмендегіні хабарлаймыз.
Бағдарламаға қатысушылардың санын айқындау және оларды даму аймақтары бойынша қоныстандыру, өндірістік күштердің аумақтық орналасуы және экономиканың еңбек ресурстарына қажеттілігі елдің әлеуметтік-экономикалық даму стратегиялық жоспарына сәйкес жүзеге асырылып отыр.
Солтүстік өңірлердегі білікті еңбек ресурстарының жетіспеуші-лігіне қарамастан, оралмандардың көбі еңбек күші көп шоғырланған Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау, Алматы және Жамбыл облыстарында тұрып жатыр. Сонымен қатар, этностық көшіп келушілерді өңірлер бойынша қоныстандыру үдерісі өндірістік күштердің аумақтық орналасуы ескерілмей жүргізіліп, қайта көшіп-қону орын алуда.
Сондықтан, бағдарламаның негізгі мақсаты оралмандарды еңбек ресурстарының экономикаға сұранысы бойынша екпінді экономикалық және инновациялық жобалар іске асырылып жатқан аймақтарда орналастыру болып табылады.
Оралмандарды еңбек ресурстарының қажетті аумақтарында тұрақтандыру үшін бағдарламада оларды жеңілдетілген несие беру арқылы баспанамен және алған несиені уақытында қайтара алуға мүмкіндік туғызатын тұрақты жұмыспен қамтамасыз ету көзделген.
Экономикалық мүмкіндіктерді ескере отырып, “Нұрлы көш” бағдарламасының қанатқақты жобасына 2010 жылы Солтүстік даму осі бойынша Ақмола облысы Степногор қаласының Қарабұлақ ауылын, Ақтөбе облысы Хромтау ауданының Көктау ауылын, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласын, Қостанай облысы Қостанай ауданы Заречный кентін, Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар ауданы Пеньково селосын қатыстыру жоспарланып отыр.
Осыған орай, бағдарламадағы міндеттердің басымдылығы негізінде Маңғыстау облысын қанатқақты жобаға қосу мәселесін бо-лашақта қарау жөн деп есептейміз”.