Қазақ күресінен биылғы кәрі құрлық додасы Қазақ күресінің халықаралық федерациясының бастамасымен, Вроцлав қаласы президенті мен Қазақстанның Польшадағы елшілігінің қолдауымен маусым айының 7-8 күндері өткізілді.
Жыл сайын қазақ күресіне қызығушылардың саны арта түскендігі анық байқалады. Салыстырмалы түрде алар болсақ, өткен жылғы Батумидегі Еуропа біріншілігіне 21 елден 80-нен астам балуан қатысқан болса, Вроцлавта 25 елден 110-нан астам спортшылар қатысты. Оның үстіне, біріншіліктің Еуропаның орталығында орналасқан поляк жерінде байрағын көтеруі еуропалық спортшылардың келуін едәуір жеңілдеткен.
Жарыс Қазақстанның Польшадағы елшісі Марғұлан Баймұхан және Қазақ күресінің еуропалық федерациясының президенті Карен Арутюнян мырзалардың құттықтау сөздерімен ашылды.
Елші өз сөзінде біріншіліктің вроцлавтықтар мен қала қонақтарына жақсы көңіл күй сыйлайтындығына үміт арта отыра, даңқты балуанымыз Қажымұқан Мұңайтпасұлының осыдан бір ғасыр бұрын поляк жеріндегі жарыстарға ұдайы қатысып, француз күресінен поляктың танымал балуандары Францишек Бентковский және Станислав Цыганевичпен белдескендігін атап өтті.
Өз кезегінде сөз алған Карен Арутюнян мырза жыл өткен сайын қазақ күресін Еуропа жұртшылығы танып-біле бастағандығын сөз етіп, жоғары деңгейдегі ұйымдастырушылық жұмыстары үшін поляк тарапына алғысын білдіріп, балуандарға сәттілік тіледі.
Екі күнге ұласқан жарыс сегіз салмақ дәрежесі және қорытынды түйе балуанды анықтау бойынша өткізілді.
Қалалықтар мен туристер біріншілікті еркін тамашалауы үшін шаһардың тарихи бөлігіндегі «Płac Wolności» («Бостандық алаңы») арнайы таңдап алынды. Ұйымдастырушылардың сөзінше, ондағы мақсат халықтың қазақтың ұлттық спортын еркін және тікелей тамашалауына, тиісінше, мәдениетіміз бен дәстүрімізден хабардар болуына мүмкіндік жасау болатын.
Қатысушы мемлекеттердің басым көпшілігінде қазақ күресінен ел біріншіліктері өткізіліп, жеңіске жеткен тәжірибелі балуандары жіберілгендіктен, жарыс өте тартысты жағдайда өтті. Әсіресе сегіз салмақ дәрежесі бойынша финалға өткен балуандар жарыстың көрігін қыздыра түсті.
Финалға кәсіби мамандардың үлкен тобы төрешілік етті. Жарыс жұмысына «Қазақстан барыстары» Ұлан Рысқұл мен Бейбіт Ыстыбаевтың қатысуы доданың ұлттық колоритін қанық ете түскендігі сөзсіз.
Біріншілік барысында балуандардың ана тіліміздегі күреске қатысты «баста», «тоқта», «ескерту» сынды сөздерін қатысушылардың бірден түсініп, қолма-қол орындап жатқандығына куә болдық. Осы орайда спортшылардың қазақ күресінің ережелерін жақсы меңгергенін де аңғардық.
Өте тартысты өткен финалда сында сегіз салмақ дәрежесі бойынша келесідей жеңімпаздар анықталды:
55 кило – Гаспар Хайрапетян (Армения);
60 кило – Ираклий Купатадзе (Грузия);
66 кило – Торнике Наглиашвили (Грузия);
74 кило – Роберт Габрелян (Армения);
82 кило – Арам Григорян (Ресей);
90 кило – Юрий Чикалов (Ресей);
100 кило – Игор Джежановский (Польша);
+100 кило – Мечаюс Игнас (Литва).
«Түйе балуан» атағы үшін болған белдесулер ерекше қызықты өрбіп, көпшіліктің шынайы ықыласына бөленді. Жасы қырықты алқымдаған әзербайжандық танымал балуан Эльхан Раджабли өзінің барлық жас қарсыластарын жеңіп, финалға жолдама алды. Алайда Эльханның жеңісті жолын финалда салмағы өзінен әлдеқайда ауыр жас грузин алыбы – Георгий Закариадзе тоқтатып, «Түйе балуан» атанды.
Жарыс қорытындысы бойынша әнұрандары көп орындалған елдер қатарынан Грузия, Ресей және Армения табылды. Жеңімпаздарға ақшалай сертификаттар мен бағалы сыйлықтар табысталды.
Марапаттау рәсімінен кейін бірқатар жеңімпаздармен сұхбаттасып, алған әсерлерімен бөліскен болатынбыз.
Игор Джежановский, қазақ күресінен Еуропа чемпионы:
– Бойымды қуаныш кернеп тұр. Қазақ күресі әдіспен қатар дене күшін де қажет ететін спорт түрі. Бұл тұрғыда мен бабымда болдым деп айта аламын. Жалпы, жарыстың ұйымдастырылу барысы маған өте ұнады. Алдағы уақытта қазақ күресінен бұдан да биік деңгейлерден көрінуге күш саламын.
Георгий Закариадзе, қазақ күресінен Еуропа чемпионы:
– Бүгінгі қол жеткізген жеңісіме ерекше қуаныштымын. Маған қазақ күресінен белдесулер өте ұнады. Күрес барысында қолдаған поляк көрермендеріне үлкен алғысымды білдіремін. Бүгінгі жарысты осындай жоғары деңгейде өткізген ұйымдастырушыларға рахмет!
Бартоломей Заменский, қазақ күресінен Польша құрамасының бапкері:
– Қазақ күресінен екінші Еуропа біріншілігінің біздің Вроцлав қаласында өткізілгендігіне өте қуаныштымыз. Осы жарыста бір алтын, үш қола медалді еншіледік. Әрине біздегі қазақ күресінің даму барысын Қазақстанмен салыстыруға келмейді. Қазақстанда қазақ күресі ұлттық спорт түрі болса, бізде ол енді қолға алынуда. Жуырда Вроцлав қаласында қазақ күресі бойынша спорт клубын ашпақпыз. Бұл орайда қазақ тарапының қолдауына иеміз. Ал келешекте осындай клубтарды Польшаның барлық ірі қалаларында ашу ойымызда бар.
Жандос ӘУЕЛБЕКҰЛЫ,
арнайы «Egemen Qazaqstan»
үшін
Польша Республикасы,
Вроцлав қаласы
