Дүниежүзілік спорт федерациясының трансплантация жасалған адамдар арасында спорттық жарыстарды өткізуді қолға алғанына 35 жылдың жүзі болыпты. Әрине ол кезде елімізде спорттық ойындар түгіл, орган алмастырудың өзі қиялдай көрінетін. Отандық медицинаның қарқынды дамуының нәтижесінде мұндай халықаралық спорттық шараларға Қазақстан командасы да қатысуға мүмкіндік алып, команда мүшелерінің жүлделі орынға ие болғанын бұрын хабарлаған болатынбыз. Енді міне, елордада халықаралық дәрежеде 3 күн қатарынан жарыс өтпекші. Ресей, Польша және Қазақстанның барлық аймағынан 100-ден аса қатысушы бақ сынайтын сайыстың негізгі мақсаты – донор болу мен ішкі органды трансплантациялаудың маңызын түсіндіру және оның физикалық мүмкіндіктерін көрсетіп, дене мәдениеті мен спортты насихаттау.
«Осы сияқты спорттық ойынды 2017 жылы Ақтау қаласында да ұйымдастырғанбыз. Оған 30-дан астам адам ғана қатысып еді. Біздің ұйым Дүниежүзілік спорт федерациясы және еуропалық спорт федерациясының қазақстандық өкілі болып саналады. Мақсатымыз – ішкі ағза мүшесіне трансплантация жасалған адамның отбасын құрып, балалы болып, жұмысын істеп толыққанды өмір сүре алатынын дәлелдеу. Сондай-ақ осы ойындардың өтуімен бірге Мәдениет және спорт министрлігіне спорт федерациясы ретінде тіркелсек дейміз. Тіркелген күнде халықаралық жарыстарға қатысу мүмкіндігіміз көбейеді. Жалпы, орган алмастырғандар үшін спортпен айналысу өте пайдалы. Осы шараны ұйымдастыруға көмектескен Мәдениет және спорт министрлігіне, Спорт және дене- шынықтыру істері комитетіне, Ұлттық кардиохирургиялық орталыққа, серіктестерімізбен осында келген шетелдік қонақтарға айрықша алғыс айтқым келеді», дейді трансплантация жасалған науқастардың қоғамдық бірлестігінің өкілі, аталған шараны ұйымдастырушы Жәнібек Оспанов.
Трансплантологияның дамуы пациенттер өмірін ұзартумен қатар, осы саладағы көптеген басы ашық проблемаларды да анық көрсетті. Соның бірі – мәйіттік донор мәселесі. Бүгінде елімізде 300-ден аса адамға трансплантация жасалса, соның 20%-ы мәйіттік донор, ал қалғаны науқас адамның туған-туыстары екен. Ал бұл ішкі органдары толық емес адамдардың санын көбейтеді. Көзқарас өзгермей, мәселе осы қалпында өрби берсе, келешекте халқының едәуір бөлігі жарым-жарты органды ұлтқа айналу қаупі бар.
Ашылу салтанатында сөз алған Спорт және денешынықтыру істері комитетінің Олимпиадалық емес спорт түрлерінің басшысы Серікжан Омарханов: «Сіздерге Мәдениет және спорт министрлігі атынан алғыс білдіремін. Қош келдіңіздер, зор денсаулық, мол табыс, отбасыларыңызға амандық тілеймін! Саламатты өмір салтын насихаттап жүргендеріңізге рахмет!», десе, трансплантациядан кейінгі және диализде емделушілер арасындағы Еуропалық спорт федерацияның президенті Юдит Беренте: «Сіздер ауқымды жұмыс атқарып жатырсыздар. Трансплантация жасалған және диализден кейінгі адамдар үшін спортпен шұғылдану өте маңызды. Менің осы шараға келіп сөз сөйлеуім Қазақстан медицинасының қарқынды дамып, алға қарай үлкен қадам жасағанын білдіреді. Жәнібек Оспанов мырзаны алғаш рет 8 жыл бұрын, Еуропалық ойындар уақытында кездестірдім. Оспанов ол кезде жалғыз болатын және спорттық ойын түрлерін ұйымдастыру туралы көптеген сұрақ қойған еді. Ал аз уақыт аралығында осындай үлкен жұмыс атқарылғаны ел медицинасының жетістігі. Соңғы рет Еуропада өткен олимпиадада Қазақстан құрамасы 8 алтынды жеңіп алды. Алдағы уақытта Қазақстан құрамасы әлемдік деңгейдегі жарыстарға қатысады деп ойлаймын. «Өмір тынысы» қоғамдық бірлестігіне ерекше алғыс айтқым келеді», деді.
Ұлттық ойындарға қатысушылардың әрқайсысының тағдыры ойландырарлық. Шымкент қаласынан келген қатысушы Меруерт Бекзатова 1 жыл 4 ай диализде жүріпті. Туған ағасының донор болуымен 2017 жылы операциядан өткен ол 2 айдан соң-ақ спортпен айналыса бастаған. «Күніне 4-5 шақырым жүгіремін. Бұл жолы боулингтен сайысқа түсемін. Осындай жағдайға түскен адамдарға айтар кеңесім, біріншіден, үміт үзбеу керек. Екіншіден, жаныңа жақын жандарың үшін күресе білуінің маңыздылығы. Үшіншіден, Алла тағаланың берген өмірін лайықты сүруге тырысу қажеттігі. Мен өзім ауырғанға дейін мұндай дерттің түрі бар екенін де білмегенмін. Қазіргі уақытта Қазақстан бойынша 3500-ге жуық адам бүйрек жетіспеушілігі дертіне шалдыққан. Оларға донорлардың көмегі ауадай қажет. Донор болудан қорқудың қажеті жоқ. Мысалы, менің сіңлім бір бүйрегі ғана болса да өмірге алты бала алып келді. Өзімнің бір ұлым бар, дәрігерлер екінші бала өмірге әкелуге рұқсат етіп отыр», дейді.
Ольга есімді ананың да қуанышы бөлек «Менің үлкен ұлымның бүйрегі ауырды. Дәрігерлер бізге диализ жасау туралы ұсыныс жасады. Бірақ біз одан бас тартып, орган алмастыру қажет деген шешімге келдік. Мен ғана емес, туыстарымның да донор болғысы келді. Бірақ менікі ғана сәйкес келгендіктен, ойланбастан тәуекел еттім. Балам да, өзім де тез қалыпқа келдік. Ұлыма жанымның бөлшегін бергенім үшін қуанамын», деді ол.
Үш күнге созылатын жарыс спорттың бес түрінен – суда жүзу, үстел теннисі, боулинг, дартс және волейболдан өтеді. Қатысушылар бес жас ерекшеліктері бойынша – 18-29, 30-39, 40-49, 50-59, 60-69 жас аралығында сынға түседі.
