Аталған жиында Азаматтық альянстың вице-президенті Ғамал Түзелбаев пен Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің Азаматтық қоғам істері жөніндегі комитетінің төрайымы Әлия Ғалымова БАҚ өкілдеріне еліміздегі қоғамдық кеңестердің қызметі туралы бірсыпыра мағлұмат берді.
Жария болған мәлімет бойынша, биылдан бастап қоғамдық кеңестердің екінші құрамы жасақталды. Алғашқы құрамы 2016-2018 жылдары жұмыс істеді. Бүкіл Қазақстан бойынша 231 қоғамдық кеңес бар. Оның ішінде 15-і республикалық деңгейде, 17-сі облыс орталықтары мен Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларында, 199-ы қала мен ауылдық деңгейде құрылған. Қоғамдық кеңестердің мүшелері – 3570 адам. Оның 3305-і – өңірлердегі қоғамдық кеңестің өкілдері. Қалған 265-і орталық мемлекеттік органдарда жұмыс істеп жатыр.
– Қоғамдық кеңестер құрылғалы бері азаматтарды мемлекеттік шешімдерге тартуға атсалысып келеді. Бұл Азаматтық альянстың да негізгі міндеттерінің бірі болды. Осы бағыттағы жұмыста бізді басынан бастап Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі қолдап келеді. Биыл Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы грант бөліп, қаржыландыруымен біз қоғамдық кеңестердің қызметіне байланысты кешенді баяндама жасағалы отырмыз. Қоғамдық кеңестер мемлекеттік қызметтерді қадағалауда өз әділдігін көрсетті. Енді бұл институттың қазіргі жай-күйі мен алдағы даму бағдарын айқындау үшін арнайы кешенді баяндама әзірлейміз. Сол арқылы қоғамдық кеңестердің атқарған қызметтері халыққа кеңінен мәлім болады. Біз қазірден бастап қоғамдық кеңестердің жұмысын зерттеуге кірісіп кеттік, – деді Ғамал Түзелбаев.
Оның айтуынша, зерттеу жұмыстарының негізгі кезеңі қыркүйек айына дейін жүргізіледі. Барлық өңірде дөңгелек үстел жиындары өтеді. Бұл жұмыстар сауалдама жүргізу, сараптамалық сауалдама және кабинеттік зерттеу әдістері арқылы орындалады. Сауалдамаға 3176 адамды тарту жоспарланып отыр екен. Олар – 18 бен 60 жас аралығындағы Қазақстанның белсенді азаматтары. Респонденттердің 35%-ы қоғамдық кеңестердің мүшелері болмақ. Қалған бөлігін қоғам белсенділері, сарапшылар және ҮЕҰ өкілдері құрайды. Бұдан соң жиналған ақпараттарды өңдеу, түсіндіру және талдау кезеңі қазан айына дейін созылады. Ал зерттеу жұмыстарының қорытындысы ретінде әзірленген кешенді баяндама қараша айында көпшіліктің назарына ұсынылады.
Азаматтық қоғам істері жөніндегі комитет төрайымы Әлия Ғалымова қоғамдық кеңестердің қызметін ұйымдастыру және қаржылай қамтамасыз ету мәселелері шешімін тапқанын айтып, олардың дербестігін қалай арттыру керектігіне тоқталды.
– Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі Азаматтық альянспен бірлесіп, қоғамдық кеңестердің жұмысын жетілдіру мақсатында бірнеше бағыттар бойынша жұмыс істеуде. Екі жылда бір рет қоғамдық кеңестердің басын қосатын үлкен жиын республикалық мәжілісі өткізіледі. Бірінші мәжіліс 2017 жылы ұйымдастырылса, екіншісі биыл ақпанда өтті. Онда қоғамдық кеңестердің озық тәжірибелері, кеңестер жұмысын дамытуға қатысты ұсыныстар талқыланды. Соның бірі – қоғамдық кеңестерге қатысты заңнаманы жетілдіру. Түзетулердің негізгі пакетін күзде Үкімет пен Парламент Мәжілісіне ұсынуды жоспарлап отырмыз. Біз қоғамдық кеңестердің дербестігін арттыруға ықпал ететін көптеген жаңа тетіктерді қостық. Қоғамдық кеңес мүшелерінің сайлануын анықтайтын орган ретінде жұмыс тобы істейді. Бұрын мұндай жұмыс тобына мемлекеттік органның басшысы жетекшілік етсе, қазір азаматтық қоғамның өкілдері өздері басқарады. Заң жобасымен қатар қоғамдық кеңес мүшелері үшін жаңа құқықтар мен өкілеттіктер енгізіледі, – деді Әлия Ғалымова.
Сонымен қатар ол қоғамдық кеңестер қандай нормативтік-құқықтық актілердің жобаларын қарастыра алатынын өздері шешетінін атап өтті. Бұған қоса қоғамдық кеңестердің ұсыныстарының орындалу мәселесі де бір жолға қойылады. Енді мемлекеттік органдардың ұсыныстарға бір айдың ішінде дәлелді жауап беруі тиіс екендігі көрсетілген норма енгізіледі. Азаматтық қоғамның пікіріне негізделетін қоғамдық кеңестердің қызметі туралы кешенді баяндама аталған бағыттағы жұмыстарды ілгерілетуде бірқатар мәселенің басын ашпақ.
