Ол кезде, дәл осы жерде, Ленин атындағы колхоздың Мәдениет үйі саналатын еңселі ғимараттың алдында пролетариат көсемдері Ленин мен Сталиннің (Кеңес Одағының барлық бұрышына кең тараған «Ленин мен Сталин Горкада» монументі - авт.) аяқтарын айқастырып, бір-біріне еміне қарап отырған ерекше ескерткіш тұрыпты. Озат колхозшы Алғадай Бөкенбаев көкемнің аудандық редакцияға келген бір сәтінде айтқаны: 1953 жылдың суық көктемінде дүниеден өткен Сталиннің тас мүсінін орнынан алып тастау туралы екі жылдан соң басталған науқан Ұзынағашқа да жетеді. Тапсырма түсуін түскенмен колхоз басшылары күндей күркіреп немісті жеңген қаһарлы көсемнің тас мүсінін құлатуға жүректері дауаламайды. Ақыры партия ұйымы бас болып, тиранның ескерткішін қалайда осы түні тайдыруға тас-түйін бекінеді. Партия «тапсырысын» орындау атақты коммунист-тракторшыға жүктеледі. Батылдық үшін жарты бөтелке арақ ішіп, түн жамылып жалғыз жорыққа шыққан ол батырдың «көзсіз ерлігі» сол күн ертесімен-ақ жазылмаған тарихқа айналатынын ешкім білмеген! Сөйтсе, маңдайдағы қос шамының бір көзі ғана өлімсіреп жанатын шынжыр табанды «ДТ» тракторымен діттеген жеріне үрей құшағында жеткен тракторшы темір арқанды Лениннің мойнына лақтырып, тас мүсінді сай табанына бір-ақ сүйреп апарып тастаған екен...
Әрине тарихи сабақтастық деуге келмес, көп кешікпей Сталин «кетіп», Лениннің мүсіні екінші мәрте тұғырына «ың-шыңсыз» қайта қонған дәл сол жерде Ер Қарасай бабамыздың ескерткішінің де бір орынға екі мәрте қойылғаны бар. Өйткені батырдың бірінші ескерткішіндегі ат пен адамның тастан қашалған мүсіндерінің көлем-өлшемі еш үйлеспесе де біршама жыл «ескерткіш атын жамылып тұрды». Абырой болғанда, көзіқарақты азаматтар қателікті түзетті, шүкір. Алматыдағы атының алты құлаш сүйретілген құйрығы жер тіреген, өзінің кернейдей қалпағы көк тіреген Абылайхан ескерткішіне қарай-қарай, «күңкілдей-күңкілдей» жүріп халықтың көзі оған да үйренді. Ендігі жерде «Е-е, өмірде арыстандай айбарлы Абылайхан мен оның арғымағы осындай болған» деп, бұл құбылысты жас ұрпақтың санасына сіңіру ғана қалды. Осындайда тастан қашаса да, шойыннан құйса да кейіпкерін айнытпайтын хас шебер, қазақтан шыққан тұңғыш мүсінші, Қазақстанның халық суретшісі Хакімжан Наурызбаевтың есімін еске алып, шеберлігіне бас шайқайсың. «Абай», «Шоқан», «Жамбыл», «Бала Жамбыл» ескерткіштері!..
