Қала мен ауыл қазақтары сырт көзге айырмасы жоқ көрінгенімен, байыппен қарасаң ерекшеліктері көзге ұрып тұрады. Ауыл балаларында еркіндік молдау. Олар атқа мініп, өзара жарыс ұйымдастырады. Ұсақ мал, жылқы қайырады. Сөйлеу мәнері де қанық, қала балаларына қарағанда сөздік қоры мол, ата-баба дәстүрін бала кезінен ұстанып өседі.
Жобаның алғашқы жұмысы Қ.Мұхамеджанов атындағы №1 мектеп-гимназиясының үздік оқушыларының қатысуымен Сырдария ауданының Бесарық ауылында жалғасты. Ауылға келген қалалықтар атқа міну мәдениетімен танысты. Ұмыт қалған көне сөздердің ұғымына қанықты. Төрт түлік, тұрмыс-тіршілікке байланысты ырымдар мен тыйымдардың жай-жапсарын біліп, ауылдағы мамандық иелерінің жұмыс барысын көрді.
Облыстық музейдің «Археология және этнография» ғылыми-зерттеу бөлімінің Сырдария ауданы Бесарық ауылына ұйымдастырған экскурсиялық-саяхаты қалалық балаларды ата-баба дәстүріне қанықтырды. Олар өз құрдас-құрбыларымен ұлттық ойындар ойнады.
Ауыл – алтын бесік, қазақтың құт-қайнары. Бүгінде әлемді аузына қаратып отырған дана саясаткер, алып тұлғалар да тамырын құт-мекен ауылдан тартқанын мақтанышпен айтып отырады. Дүние жүзіндегі ең ірі білім ошақтары Оксфорд, Кембриджде математикадан ағылшын тілінде дәріс беріп жүрген академик Асқар Жұмаділдаев – Сыр өңірінің перзенті. Сұлу қыздың бұрымындай болып, ирелеңдеп ағып жатқан Сырдарияға шомылып, жалаң аяғын қияққа талай қидырған академик өзін арманшыл, білімге құштар қылып өсірген ауылын үнемі айтып жүреді. Ауылдағы мәре-сәре қызықта осындай жайттар да айтылды. Қала балалары жылқының жалына жармасып мініп, қиқулап шапты. Қыздар әже-апаларымен кілем тоқудың жай-жапсарын білді, шиге құрт жайды.
Жобаның әу бастағы мақсаты – Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» бағдарламалық мақаласы аясында жас ұрпақты ауылдың тұрмыс-тіршілігімен, негізгі кәсібі – мал шаруашылығымен, атқа міну мәдениетімен таныстыру, қазақ халқының ауыл шаруашылығына байланысты ұмыт қалған көне сөздерді бала жадында жаңғырту, ұлттық салт-дәстүрді насихаттау, мал шаруашылығына қатысты ырым-тыйымдарды көрсету болатын.
Жобаға 16 мектептен 800 оқушы қамтылады. Ауылда бір күн болған сол оқушылар өміріне үлкен азық алып қайтатыны анық. Олар өздерінің, яғни қазақтың жаны ауылда екендігін түйсініп қайтады. Сөздік қорымызға «асфальтта өскен бала» деген сөз тіркесі кіргелі қашан. Ол дегеніңіз, ата-баба дәстүрінен алшақтаған мәңгүрт, рухани бейшара дегенді білдіреді. Ауылға бірер күн болса да барып, бар тіршілігімен танысып, саф ауасымен тыныстап қайтқан жас балалар өзінің рухани қайнарының өзегін тауып қайтады. Жобаның жетістігі де осы болса керек.
«Village life» жобасы аясында оқушыларға ортағасырлық Қышқала және Бұқартөбе қалашықтарына тарихи-танымдық экскурсиялар ұйымдастырылды.
Қызылорда облысы
