Айналадағы жыра-сайларда қайың, терек тоғайы өседі. Селеулі даланың көркі жылдың қай мезгілінде де жүрекке жақын. Жақында осында келген «Шоқан жолдары» қоғамдық бірлестігінің төрайымы Раушан Иманжүсіп Шоқанға қойған белгіні көріп бала қолымен жасалғанын да танып, сүйсінісін жасыра алмады.
– Шоқанды тану осындай болса керек-ті! – дейді Раушан Нұрханқызы. Бұл белгіні Құсмұрын стансасындағы №121 Құсмұрын орта мектебіндегі оқушылардың «Родник» өлкетанушылар мен табиғат достары тобы сонау 2006 жылы тұрғызған екен. Осыдан 13 жыл бұрын Құсмұрын көлінің жағасындағы шоқыда тұрып, топ мүшелері Шоқанға белгі қояйық деген бастама көтереді.
– Бұл керемет, балалардың періште көңілінен шыққан қасиетті бастама еді! Бәрімізге ұнағаны соншалық, кең даланы жаңғыртқандай айқайлап, дуылдап кетіппіз. Дереу іске кірістік. Балалар мына биік төбенің үстіне ірі тастарды қолмен тасыды, өзеннің табанынан құм тасыдық, құмтастар тердік, тастарды бекіту үшін цемент сатып алдық. Белгінің нобайын жасап, Шоқанның атын плитаға жаздырып, суретін салдырып, орнаттық. Әрине, оған бизнесте жүрген бұрынғы жетекшіміз Виктор Юрченко мен Құсмұрын стансасындағы депоның бастығы Оралбек Мұрзасейітов ағаларымыз демеушілік жасады, – дейді Наталья Савлевич. Қазір «Родник» өлкетанушы балалар тобының жасаған белгісіне сол төңіректегі мектеп оқушылары экскурсия жасайды, тіпті үлкен кісілер барса ғалымның аруағына Құран бағыштап кетеді екен.
– Біз белгіні орнатып болған соң, көрші ауылдан бір ақсақалды апарып, Шоқанның аруағына Құран оқытқан едік, – дейді Наталья Васильевна. Әңгіме, діни рәсімде емес, оның тәрбиелік мәнінде жатса керек.
«Родник» тобы құрылған 34 жылдан бері оқушылар Құсмұрын өңірінің тек табиғатын тамашалап, таза ұстауға талпынумен қатар, танымдық материалдар да жинаумен айналысты. Олар талай рет ауылдардағы аға ұрпақ өкілдерімен әңгімелесті. Құсмұрыннан 8 шақырым жерде Хан жатқан ауылының орны бар. Онда Шыңғыс төре ақ орда тіккен деседі. Ескі жұрттан бүгінге жеткені Хан жатқанның тұрғындары мәңгілік тыныстаған ескі бейіт пен әлі күнге құрып кетпей өсіп тұрған кәрі терек болатын. Осы теректің түбіне родниктік балалар талай рет тоқтаған еді. Олар Құсмұрындағы ақсақалдардан сол теректің маңында құдық болғанын білді. Бәлкім, бала Шоқан да сол құдықтың мөлдір суын ішкен болар? Оның суымен алғашқы тың игерушілер де шөлін қандырыпты. Кейін ауыл кеткен соң, құдық та көміліп қалыпты.
Осы ескі құдықты «Родник» тобының балалары аршып алады.
– Құдықты аршу біраз уақыт алды. Біз шатыр құрып, осында түнедік. Құдықты кешке дейін аршыдық. Басын таспен қоршап, бекіттік, айналасына ағаш отырғыздық. Қазір олай-былай өткен жолаушылар құдықты тамашалайды, суын алып көреді, – дейді Наталья Васильевна.
«Родник» тобы бүгінде табиғат, спорт туризмдерімен, өлкетану, экологиялық жұмыстарымен айналысады. Жетекшісі Наталья Савлевич дене шынықтыру пәнінен сабақ береді. «Родник» құрылған 34 жыл ішінде 5 және 11 сынып аралығындағы 3000 бала оның мүшесі болыпты. Тәрбие деген осы!
Қостанай облысы,
Әулиекөл ауданы,
Құсмұрын стансасы
