Өткен аптаның соңында ғана Басаман орман шаруашылығында қызыл жалын лап ете қалды. От тиісімен оны жел өзеуретіп, құтыртып жібереді. Жасыл алқапты қызыл отқа ораған өрт әп-сәтте 300 гектардың ағашын қара күйе етті. Өрт сөндіру кезінде орман шаруашылығының бір қызметкері зардап шегіп, денесінің 42 пайызы күйіп қалды. «Газ-66» маркалы өрт сөндіру техникасы ағашпен бірге жанып кетті. Күн ысып, өрт қауіпсіздігі маусымы басталғалы бері өңірдегі ағашты және шалғынды аймақтарда 82 өрт оқиғасы тіркелді. Өткен жылдың осы мерзімімен салыстырғанда қызыл жалынның шарпуы биыл 62 пайызға көбейген. Өрттің саны көбейгенімен, оның көлемі өткен жылғыдан артық емес, бірақ келген залал көп. Шыққан шығын 54 миллион теңгеге жеткен.
Биыл орман өрті жиіледі. Жасыл желек қызыл отқа оранғанда залал да, шығын да еселеп артады. Ең ірі өрт Басаман, Михайлов, Семиозер, Усацский, Қамысты, Таранов, Аманқарағай орман шаруашылықтарында болды. Мамыр айындағы Михайлов орман шаруашылығына қарасты Сабынбай орманында болған өрт 4341 гектардың жасыл желегін жалмады. 18 миллион 135 мың теңге зиян шектіргені өз алдына, онда ағашпен бірге қаншама тірі жәндік, жануарлар күлге айналды. Бұл көктемнен бергі уақыттағы өңірдегі ең ірі өрт болып саналады.
– Өрттің себебі әртүрлі ғой. Бірақ табиғи өрт пен адам қолынан жасалатын табиғатқа қастандық соның негізгілері болып отыр. Биылғы құрғақшылық, желдің жиі соғуы әрі екпінінің күшеюі өрттің қауіптілігін жиілетті. Ыстық жел секундына 25-30 метрге дейін жетті. Күннің ағашқа тіке түсуінен от тұтанады. Барлық өрттің 25-30 пайызы биылғы қуаңшылықтағы күннің ыстығынан тұтанған. Екіншіден, табиғат қорқаулары жасыл желектің обалынан қорықпайды. Қасақана от қояды. Мысалы, Басаман орманындағы жақында болған өрт адам қолымен жасалды деген күдік бар, – дейді облыстық төтенше жағдайлар департаменті бастығының орынбасары, азаматтық қорғау подполковнигі Азамат Орынбаев.
Шабындықтар мен жайылымдарды қара құйқалаққа айналдырған дала өртінің 773 оқиғасы тіркеліп, 5439 гектарды шарпыды. Торғайда, жалпы даладағы өрттің негізінен күннің ыстығынан болатынын айтады мамандар. Әсіресе шөптің арасында қалған шыны сынықтары, шөлмектерден от тұтанады. Ал ыстықтың беті тамызда да қайтпай тұр.
ҚОСТАНАЙ
