Ол әу бастан бұқара мен биліктің арасында шыңырау қалыптаса бастағанын жақсы білді. Оның көп мәселеден хабардар екенін, әлгі шыңырауды сезіп жүргенін біз twitter-дегі жазбаларынан байқайтынбыз. Әрі оның аккаунты фейк емес екенін де білетінбіз. «Япыр-ау, мына кісі жоғары қызметте отырса да бұқара қызу талқылап жатқан дүниелерді біліп отырады екен ғой» дейтінбіз іштей. Кейін оның бұл дағдысы мемлекет басқару ісіне кіріскен соң бұқара мен биліктің арасындағы алшақтықты азайтуға қызмет ете бастады. Ал өзі Президент ретінде ұстанатын басым бағыттарының бірі етіп әлеуметтік мәселелерді шешуді таңдады.
Еліміз Конституциясының 1-бабында «Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады, оның ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» деп жазылған. Бұл дегеніңіз біздің ел өз мүмкіндігіне қарай азаматтардың жақсы өмір сүруіне жағдай жасауға, әлеуметтік теңсіздікті азайтуға міндеттеме алатын мемлекет болуды көздейтінін білдіреді. Конституциялық кеңес біз сөз еткен бапты осылай түсіндірген. Одан бөлек Конституцияның бірқатар өзге баптары да «әлеуметтік мемлекет» қалыптастыруға ықпал етуі тиіс. Атап айтқанда жұмыссыздықты азайтуға, әлеуметтік қамсыздандыруға, зейнетақы төлеуге, білім алуға, денсаулық сақтауға, отбасын, ана мен әкені, баланы қорғауға, азаматтарды мүмкіндігіне қарай тұрғын үймен қамтамасыз ету үшін жағдай жасауға мемлекет міндетті. Әрине мемлекет бұл бағытта қыруар шаруа тындырғаны да белгілі. Бірақ соңғы жылдары халықтың әлеуметтік жағдайының төмендегені рас. Содан да болар Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев мұны ескере отырып, биылғы ақпан айында өткен Nur Otan партиясының XVIII съезінде халықты әлеуметтік тұрғыда қолдау мәселесіне айрықша назар аударған болатын. Бұл бастаманы Президент Қасым-Жомарт Тоқаев әрмен қарай жалғастырып әкетті. Сөйтіп мемлекеттің халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға бағытталған саясатына тың серпін берген жайы бар. Шынымен «әлеуметтік мемлекет» құруға бел шеше кіріскен сыңайлы. Мақсат – халқының қарны тоқ, көйлегі көк, экономикасы дамыған мемлекет қалыптастыру.
Әу баста Қ.Тоқаев өзінің сайлауалды тұғырнамасын «Игілік баршаға! Сабақтастық. Әділдік. Өрлеу» деп атаған еді. Президенттің сайлауалды тұғырнамасындағы басымдықтар да әлеуметтік салаға берілген болатын. Тұғырнамада мемлекет әлеуметтік саланы дамытуға қосымша 2 триллион теңгеден астам қаржы бөлетіні айтылған. Ал бір ғана денсаулық сақтау жүйесіне жұмсалатын шығынды тұрақты негізде арттырып, ІЖӨ-нің 5%-ына дейін жеткізу көзделген. Аз қамтылған, көп балалы отбасылар үшін 40 мыңнан астам жалдамалы пәтер салынуын қамтамасыз ету, 2023 жылға дейін еліміздің барлық өңіріндегі студенттік жатақханалар санын үш есеге көбейту мақсаттары да бар. Айта берсек, тікелей бұқараның әлеуметтік жағдайының жақсаруына ықпал ететін мақсаттар көзделген-ді. Кейін Қ.Тоқаев сайлауалды тұғырнамасында айтылмаса да, ел үшін өзекті саналатын бірқатар мәселелерді шешуді де қолға алды. Сөйтіп әлеуметтік мәселелерді шешу біздің мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының біріне айналғанын көрсетті. Мәселен, азаматтар алған несиелерінің бір бөлігін кешіру мәселесі Президенттің сайлауалды тұғырнамасында жоқ, бірақ қоғам үшін өте өзекті мәселе еді. Қ.Тоқаев осы бастама арқылы халыққа айрықша қолдау жасады.
Рас, бұрын бұл мәселе туралы қоғам белсенділері ішінара айтып қалатын. Алайда азаматтардың несиесін кешіруге қатысты билік ешқандай емеурін байқатпаған-ды. Сөйтіп жүргенде маусымда Президенттің Жарлығы шықты. Осылайша елімізде алғаш һәм соңғы рет азаматтардың несиелерін кешіру шарасы басталды. Қыркүйекте басталған шара кезінде көп балалы, әлеуметтік жағдайы нашар отбасылардың тұтынушылық несиелерінің біраз бөлігі жабылды. Білетіндер 500 мың адамның несиесінің бір бөлігін мемлекет өтеп бергенін айтады. Халық бұған дән риза. Оған Қ.Тоқаевтың әлеуметтік желілердегі ресми аккаунттарын шолып шыққан адамның көзі айқын жетеді. Сол күндері бұқараның Президентке деген алғысы мен ықыласы зор болды. Себебі бұл шара елдегі несие алушыларға үлкен көмек болғаны мәлім. Ал біздің елде мойнында несиесі бар адамдардың саны Ұлттық банктің есебі бойынша 5 млн-ға, тәуелсіз сарапшылардың деректеріне қарағанда 6.3 млн-ға жеткен. Оның 1,5 млн-ы несиелерін уақытында өтей алмағандар қатарына кірген. Ал отандастарымыздың банктерден алған несиелерінің жалпы сомасы 4 трлн теңгеге жетіпті. Міне, дәл осындай күрделі жағдай қалыптасқанын ескере отырып Президент азаматтарға бір рет мемлекет тарапынан жәрдем жасауға бекінсе керек. Одан бөлек Президент алдағы төрт жыл ішінде мұғалімдердің жалақысы 2 есе өсетінін айтқан-ды. Сөйтіп 2020 жылдан бастап мұғалімдердің жалақысы 25 пайыз өсетін болды. Әрі қарай кезең-кезеңімен жалғаса береді. Президент қазақтың «аш бала тоқ баладай ойнамайды, тоқ бала аш болам деп ойламайды» дейтін (танымал мақал «Еңбекші қазақ» газетінің 1921 жылғы сандарының бірінде осылай жазылыпты) мақалының бүгінде өте өзекті екенін сезіп отырса керек. Әлеуметтік мәселе шешілмей өзге шаруалардың оңала қоюы қиын екенін түсінген адамның әрекеті бұл.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың халықпен кері байланыс орнатудың маңызын ешқашан назардан тыс қалдырмағаны байқалып тұрады. Оны Президенттің ел халқына арнаған алғашқы Жолдауы да айғақтайды. «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Жолдауында «Қоғамдық диалог, ашықтық, адамдардың мұң-мұқтажына жедел назар аудару мемлекеттік органдар қызметінің негізгі басымдықтары саналады» деген еді Президент. Ал өзі мемлекет басқару ісіне кіріскеннен бері еліміздің барлық аймақтарын аралап шықты. Елдегі кез келген мәселені назардан тыс қалдырмауға тырысып келеді. Президенттің twitter аккаунтын шолып шыққан адам оның елдегі әрбір оқиғаға бей-жай қарамайтынын көреді. Табысқа жеткен жас баланы да, арызын айтқан жасамысты да тыңдайтынын байқайсыз. Марқакөлде браконьерлердің сайран салып жүргенін де twitter-де жазып, тиісті құрылымдарға тапсырма берген-ді. Нәтижесінде табиғатты тонап жүрген браконьерлер тұтқындалғаны бар. Жақында Қытайға жасаған мемлекеттік сапарында бірнеше жыл бұрын сол елде тұтқындалған отандасымыз Ақжарқын Тұрлыбайдың тағдырына қатысты мәселені көтеріп, көрші елдің басшыларына жеке өтініш айтқаны бар. Бұл да бұқараның көңіліндегі дүниелерді дөп басатынын байқатады. Басылымдар мен интернет ресурстарында жарық көрген материалдарды бөлісіп, лебіз білдіріп отыратыны да Президенттің заманауи коммуникация құралдарын бұқарамен байланыс үшін тиімді пайдаланатынының белгісі. Әрі сайлауда өзіне дауыс беріп, қолдаған халқының игілігі үшін қызмет ету жауапкершілігін сезінудің көрінісі. Бұл − бұқарасын соңынан ерту үшін аса маңызды қасиет. «Артынан елі ермеген басшы – басшы бола алмайды. Басшының артынан ермеген ел – ел бола алмайды. Құдайға шүкір, әзір басы аман, малы түгел еліміз де бар, ел қамын ойлап, тура бастарлық еріміз де бар» депті Жүсіпбек Аймауытұлы осыдан бір ғасыр бұрын. Біздің тақырып ретінде ұлт зиялысының сөзін таңдауымыздың сыры осында.
