Кездесу барысында Академия басшысы Д.Қыдырәлі халықаралық құрылымның атқарып жатқан жұмыстары мен алдағы жоспарлары жайында баяндап, ұйымның түркі тілдес елдердің ғылыми-гуманитарлық байланысын нығайтудағы мақсат-мүддесі жайлы айтып берді. Сонымен қатар ұйым басшысы өз сөзінде биыл Нахчиван келісімінің нәтижесінде Түркі кеңесінің құрылғанына 10 жыл толғанын атап өте отырып, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың түркі тілдес мемлекеттер арасындағы интеграцияны тереңдетудегі айрықша еңбегіне тоқталды.
Өз кезегінде Түркия Ұлы Ұлттық мәжілісінің төрағасы Мұстафа Шентоп Анадолыны мекен еткен бауырлардың Орталық Азияны, соның ішінде Қазақстанды атажұрт санайтынын, мұндағы әр жетістікке түрік халқының сүйсінетіндігін атап өтті. Мұстафа Шентоп өз сөзінде Түркі кеңесі аясында құрылған ұйымдардың табысты жұмыс істеп жатқанын айта келе, түркі ынтымақтастығына Халықаралық Түркі академиясының зор үлес қосып отырғанына тоқталды. «Ұлы дала – біздің атажұртымыз. Бұл өлкеден түркі-ислам әлемінің ұлы ғалымдары Әбу Насыр әл-Фараби, Әбу Райхан әл-Бируни, Ұлықбек тәрізді тұлғалар шыққан. Дінімізге еңбек сіңірген ұлы ғалымдар да осы аймақта туып-өсті. Күллі түркінің рухани ұстазы Қожа Ахмет Ясауидің де атажұртымыздан шыққаны баршаға мәлім. Сондықтан бізге бұл өлке ыстық, жанымызға жақын», дей келе түркиялық мейман түркі тілдес елдердің басшылары алғаш рет 1992 жылы бас қосқанын, 2009 жылдың қазанында Әзербайжанның Нахчиван қаласында өткен саммитке дейін 9 рет жиналғанын айтты. «Нахчиван саммитінің нәтижесінде Түркі кеңесі құрылып, Түркі академиясы, Түркі мәдениеті және мирас қоры, Түркі кеңесі Ақсақалдар кеңесі тәрізді құрылымдар дүниеге келді. Нахчиван келісімі тарихи шешім болды. Бауырлас халықтардың арасындағы ынтымақтастықтың тереңдей түсуіне түркі дүниесінің ақсақалы Нұрсұлтан Назарбаевтың сіңірген еңбегі ерекше», деді Мұстафа Шентоп.
Ал Әзербайжан Ұлттық мәжілісінің төрағасы Октай Асадов Түркі академиясының жұмысына ризашылығын білдіріп, жақында ғана Түркі кеңесінің құрамына Өзбекстан Республикасының да қосылғанына қуанатынын жеткізді. Сонымен қатар тәуелсіз алты түркі мемлекетін осынау ұйым құрамынан көргісі келетінін айтқан мәртебелі мейман «Түрікменстан да біздің қатарымызға қосылатын күнді көретін шығармыз деп үміттенемін. Біз жұдырықтай жұмылып, алтауымыздың берекеміз жарасқанда ғана қуаттымыз», – деді.
Кездесуде меймандар түркі интеграциясының мәдени-гуманитарлық, саяси-экономикалық жай-жапсары жайлы пікір алмасып, осы күнге дейін атқарылған істердің бауырлас халықтардың ынтымағын арттыруға ерекше ықпал ететініне сенім білдірді. Жиында сөз алған Түркі кеңесі Ақсақалдар кеңесінің мүшесі Әділ Ахметов түркі тарихын түгендеуде Халықаралық Түркі академиясының сіңірген еңбегі зор екенін айта келе, «Біздің тарихты күні бүгінге дейін өзгелер жазып келді. Өз тарихымызды өзіміз жазатын кез келді. Түркі жұрағатының ізі жаһанның кез келген қиырында сайрап жатыр», деді.
Шара барысында қонақтар Түркі академиясы кітапханасымен танысып, «Түркі музейін» аралады.
