Ұлттық музей 2019 жылғы 11 қараша күні жергілікті уақыт бойынша сағат 17.00-де Грекия Мемлекетінің Афина қаласындағы Эпиграфиялық музейінде «Ұлы дала: тарих және мәдениет» көрмесін ашады. Көрме «Алтын адамның әлем музейлеріне шеруі» халықаралық көрме жобасы аясында 2019 жылғы 11 қарашадан 11 желтоқсанға дейін жалғасады. Бұл туралы Ұлттық музейдің баспасөз қызметі хабарлады.

Көрменің мақсаты – Қазақстанның тарихи-мәдени бай мұрасымен шетелдік көрерменді таныстыру. Көрмеге Қазақстан Республикасының символы саналатын «Алтын адам» қойылады.
1960 жылдардың соңы мен 1970 жылдардың басында Алматының маңайында танымал археолог Кемал Ақышев зерттеп жүрген Есік қорғанынан, кейін Қазақстанның символына айналған, сақ патшасы – «Алтын адамның» сүйегі табылған археологиялық сенсация орын алды. Баға жетпес олжаға «Қазақ Тутанхамоны» деген ат беріліп, «ғасыр жаңалығы» деп танылды. Ежелгі дала билеушісінің тәжіндегі қанатты алтын пырақ әшекейлері Қазақстан Республикасы Елтаңбасының бөлшегіне айналды, ал Алтын адамның мүсіні Алматыдағы Тәуелсіздік алаңына орнатылды.
Жарты ғасырға жуық уақыт өткеннен кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық музейі халықаралық «Алтын адамның әлем музейлеріне шеруі» жобасын жариялады. Ауқымды шара шеңберіндегі көрмелер Беларусь, Ресей, Әзірбайжан, Қытай, Польша және Оңтүстік Корея, Өзбекстан, Малайзия және Түркия музейлерінде үлкен жетістікпен өтті.
Афина эпиграфиялық музейіндегі көрмеден киімі алтын жапсырмалы және жебе, қар барысы, арқар, жылқы және құс түріндегі алтын тілімшелер әшекейлеп тұрған конус пішінді ерекше бас киімді Алтын адамның реконструкциясын және осы жас ақ сүйек сақ жауынгерімен (археологтардың пікірлері бойынша 17-18 жастар шамасында) бірге жерленген ерте темір ғасырының (б.д.д V-IV ғғ.) археологиялық олжаларының коллекциясын тамашалауға болады.
Сақтар (парсы тілінен аударғанда – «алып ерлер») – қазақтардың ертедегі бабалары. Грек авторларының шығармаларында оларды азиялық скифтер (saka сөзі скифтердің «бұғы» сөзінен туындайды), басқа ежелгі дереккөздерінде «ұшқыр атты турлар» деп көркем сипаттаған. Осы тайпалардың үлкен үш тобының қатарында «Алтын адам» жерленген Есік қорғаны табылған аймақта тұрған сақ-тиграхаудтар («шошақ бөріктілер») бар болатын.
Қорғаннан арасында киімдерді безендіретін деталдар, сол сияқты әшекейлер мен тұрмыстық заттар бар төрт мыңнан астам алтын бұйымдар табылды. Зерттеушілердің қорымдағы заттардың топографиясын тер төгіп зерттеулері нәтижесінде, көрмеге ұсынылып отырған сақ жауынгерінің келбетін жаңадан жасап шығу мүмкін болды.
Есік қорғанынан табылған заттар арасында ежелгі жазба ескерткіштерінің бірі руна жазумен жазылған жазбасы бар күміс тостағанның экспозициядан алар орны ерекше.
Ежелгі дала өнерінің маңызды ерекшелігі саналатын зооморфтық бейнелердің басымдығы да мифологиялық ойлау өлшемдерімен белгіленеді. Мұның сюжетінің драматизмі жақсылық пен жамандықтың күресі, жарық пен қараңғының бастауы, жаңа өмірдің жасалуы, қарама-қайшылықтардың мәңгілік қозғалысының және мәңгілік күресінің символы ретінде түсіндіріледі. Осындай қарама-қайшылықтың айқын үлгісі ретінде көрмеге ұсынылған алтыннан қалыптау және бедерлеу техникасымен жасалған V-IV ғасырларға тән жапсырмасы бірін бірі дәл қайталайтын қос барыс түріндегі айылбасты айтуға болады.
Христиандық пен мұсылмандықтың орнығуына қарай «аң стилі» біртіндеп пұтқа табынушылық пен түсініктен шығатын бастапқы мәнін жоғалта бастады.
Алайда бастапқы сиқырлы мәнінен айрылған жануарлардың сәндік бейнелері зергерлік бұйымдарда, миниатюра кітаптарда, ағаш, тас және сүйек нақыштарында, сәулет сынды ортағасырлық өнерде әлдеқайда жинақталыңқыраған түрде, стилденген ою, зер элементтерінің пішінін қабылдап қолданыста қала берді. Бұл үрдістер экспозицияға қойылған XV ғасырға тән деп даталанған Сайрам көмбесінен табылған зергерлік өнер бұйымдарынан айқын байқалады. Көрмеде сол сияқты Тақсай (Батыс Қазақстан облысы), Талды-2 (Қарағанды облысы) және Берел (Шығыс Қазақстан облысы) сынды сақ қорғандарынан табылған археологиялық бірегей олжалар да көрсетілетін болады.
Көрмеге Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінің қорларынан барлығы 144 зат ұсынылады. Көрмеге ұсынылатын Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық өнерінің жауһарлары – бұл Еуразия дала мәдениеті мұрасының өзіндік ерекшелігін көрсететін бұрынғының атаусыз шеберлері туындыларының аз ғана бөлігі.
Қазақ күресі жаңа кезеңге аяқ басты
Ұлттық спорт • Кеше
Басылым басшылары - Жүсiпбек АЙМАУЫТОВ (1889-1931)
Басылым басшылары • Кеше
«Денистің достары» елордаға жиналды
Спорт • Кеше
Еліміздің басым бөлігін тұман басады
Қазақстан • Кеше
Басылым басшылары - Смағұл СӘДУАҚАСОВ (1900-1933)
Басылым басшылары • Кеше
Қарағандыда 27 түлек жас мемлекеттік қызметші мектебін бітірді
Аймақтар • Кеше
Қарағандыда мемлекеттік наградалармен марапаттау салтанаты өтті
Аймақтар • Кеше
Руханият • Кеше
Басылым басшылары - Бернияз КҮЛЕЕВ (1899-1923)
Басылым басшылары • Кеше
Бас прокуратура қазақстандықтарға үндеу жолдады
Қоғам • Кеше
Мемлекет басшысы «Мен қазақпын» челленджін қолдады
Президент • Кеше
Үздік үкіметтік емес ұйымдарға сыйақы табысталды
Қоғам • Кеше
Қызылорда облысы Шиелі ауданында жаңа аурухана ашылды
Аймақтар • Кеше
Алматы жастары «Ұлы дала өнері» атты жиырмадан аса көрме өткізді
Аймақтар • Кеше
Алматыда Қайрат Рысқұлбековтің құрметіне шахмат турнирі өтті
Аймақтар • Кеше
Әжетхана күзеткен мұғалімнің беделі қалай артады?
Қоғам • Кеше
Басылым басшылары - Тәмимдар САФИЕВ (1892-?)
Басылым басшылары • Кеше
Елордада Үш арысқа ескерткіш орнатылды
Руханият • Кеше
Алматы облысының екі ауылында медицина нысаны ашылды
Қоғам • Кеше
Алматы облысында алқа жұтқан сәби аман қалды
Аймақтар • Кеше
Алматы әлемдік қалалар қатарына қосылады
Аймақтар • Кеше
Түркістан: Ұстазды ұстап әкеткен Полиция басқармасының бастығы қызметінен шеттетілді
Қоғам • 14 Желтоқсан, 2019
Түркістан: Полиция басқармасының бастығы «әжетхана күзетпеген» ұстаздан кешірім сұрады
Қоғам • 14 Желтоқсан, 2019
Димаш Құдайберген тыңдармандарына алғыс айтты
Руханият • 14 Желтоқсан, 2019
Роман Скляр «КамАЗ» зауытының 50 жылдығына арналған іс-шараға қатысты
Үкімет • 14 Желтоқсан, 2019
Батысқазақстандықтар мемлекеттік марапатқа ие болды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Алматы облысындағы ауылда дәрігерлік амбулатория ашылды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Алматы облысында ауыл тұрғынынан марихуана тәркіленді
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Замануи оқу залы Орталық мемлекеттік архивте ашылды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Юлия Галышева әлем кубогында күміс медаль жеңіп алды
• 14 Желтоқсан, 2019
Алматыда «Тағылым мен тағзым» тақырыбында әсерлі кездесулер легі өтті
Руханият • 14 Желтоқсан, 2019
Санкт-Петербургте ҰҚШҰ Әскери комитетінің отырысы өтті
Қоғам • 14 Желтоқсан, 2019
Алматыдағы «Ана тілі» аруы» – «Жігіт сұлтаны» байқауында танысқан жастар үйленеді
Қоғам • 14 Желтоқсан, 2019
Мемлекет басшысының атына Тәуелсіздік күніне орай жолданған жеделхаттар келіп түсіп жатыр
Президент • 14 Желтоқсан, 2019
Алматы жастарына қала әкімі пәтер кілттерін табыс етті
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Ғалымдар: Адам қыста аз жұмыс істеуі керек
Қоғам • 14 Желтоқсан, 2019
Головкин рингке оралар сәтін тағатсыздана күтіп жүргенін айтты
Бокс • 14 Желтоқсан, 2019
Неймар «Барселонаны» тағы да сотқа берді
Футбол • 14 Желтоқсан, 2019
Қызылжар полицейлері Тәуелсіздік күнін өнерлерімен қарсы алды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілісі туралы монографияның таныстырылымы өтті
Руханият • 14 Желтоқсан, 2019
Атырау облысы Тәуелсіздік күнін атап өтті
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Алматы қаласында бірінші Томосинтез орталығы ашылды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Алматыда желтоқсаншы қыздардың құрметіне шығармашылық кеш өтті
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Маңғыстауда «Жыл адамы - 2019» анықталды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Алматының барлық ауданында Тәуелсіздік мерекесі тойланды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Университетте жемқорлыққа қарсы семинар өтті
Қоғам • 14 Желтоқсан, 2019
Ақтауда тұрғын үй пайдалануға берілді
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
«Алматы-2050» даму стратегиясы ресми түрде қабылданды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Алматылықтарға мемлекеттік марапат тапсырылды
Аймақтар • 14 Желтоқсан, 2019
Елбасы қазақстандықтарды Тәуелсіздік күнімен құттықтады
Қазақстан • 13 Желтоқсан, 2019
Президент Сұлтан Сартаевтың отбасына көңіл айтты
Президент • 13 Желтоқсан, 2019
Мемлекет басшысы «Парыз», «Алтын сапа» сыйлықтарының жеңімпаздарын марапаттау рәсіміне қатысты
Президент • 13 Желтоқсан, 2019
Демалыс және мереке күндері ауа райы қандай болады
Қазақстан • 13 Желтоқсан, 2019
Асқар Мамин мемлекеттік және партия марапаттарын табыстады
Үкімет • 13 Желтоқсан, 2019
Тарихи-мәдени мұраны сақтау – ұлттың сәйкестендіру коды
Руханият • 13 Желтоқсан, 2019
«Орал: Қазақстанның Батыс қақпасы» атты көрме ашылды
Аймақтар • 13 Желтоқсан, 2019
Президент пен Елбасы Тәуелсіздік күніне арналған салтанатты концертке барды
Президент • 13 Желтоқсан, 2019
Атыраулықтар тағы да үздіктер қатарында
Аймақтар • 13 Желтоқсан, 2019
Алматыда «Желтоқсан оқиғасына» ұлт-азаттық көтерілісі мәртебесін беру мәселесі көтерілді
Қоғам • 13 Желтоқсан, 2019
Тәуелсіздік күні қарсаңында Алматыдағы балалар дәрігерлері марапатталды
Қоғам • 13 Желтоқсан, 2019
Ұқсас жаңалықтар