Ел ардағы – елу есім

Конференция жұмысы­на Қазақстан халқы Ассамблея­сының, Мемлекет тарихы инс­титутының, Ш.Уәлиханов атын­дағы тарих және этнология институтының өкілдері, сон­­дай-ақ тарих ғылымы және эт­но­логия, этносаралық қа­ты­­нас­тар, саяси зерттеулер са­ласы­­ның жетекші мамандары, мем­ле­кеттік органдар мен эт­но­­мәдени бір­лестіктердің өкіл­дері қатысты.

– Қазақ халқы қай заманда болсын елдік, бірлік, тату­лық қағидаттарын ұста­нып келеді. Бүгінде ол Қазақстан­ның басты бағдарын танытатын, тәуел­сіздіктің берік ірге­тасын аң­ғар­­татын қағидалар­дың бірі. Ұлт­­тық тұтастық, ұлт­тық өр­кен­деу – этнос өкіл­дері ара­сын­­­дағы келісімге негіз­делген. Бұл мә­се­леде Қазақстанның беті ашық, жүзі жарқын. Қазақ елі  өз тағ­дыры тауқыметке толы бол­­ған кезде де өзгені өзегінен теп­кен жоқ. Елбасы Н.Назарбаев ел­дегі этносаралық және кон­­фес­сияаралық ынтымақ­тас­­тық­ты, келісім мен саяси тұрақ­­ты­лық­ты сақтау ісіне жіті көңіл бөліп отыр, – деді Қазақстан хал­­қы Ассамблеясы Төраға­сы­ның орын­басары – Президент Әкім­ші­лігі Қазақстан халқы Ассам­б­лея­сы Хатшылығының мең­геру­шісі Жансейіт Түймебаев.

Қазақстан аумағында ғұ­мыр кешіп, еңбек еткен, жау­һар туындыларды жарық­қа шы­­ғарған еліміздегі түрлі эт­нос өкілдерінің өмірі мен қыз­­меті жыл көлемінде жан-жақ­ты зерттелді. Есімі ел есінде сақ­талған көрнекті тұлға­лар­дың қай-қайсысы бол­сын, Отаны­мыздың тарихы мен мә­де­ниетіне зор үлес қос­қаны белгілі. Сондықтан қайрат­кер­­­лердің өмірі мен тарихын дә­ріптеу – аса маңызды. Осы мақ­сатта Қазақстанның әр ай­мағында зерттеу жұмыстары жүр­гізілді. ХІХ-ХХІ ғасырлар­дағы тарихи оқиғалар, мұра­ғат деректері, шетелдік дереккөздер зерделенді. Ұлы дала төсіндегі мәдениеттің дамуына еңбегі сіңген аты әйгілі тұлғалар, педа­гогтар, ғалымдар, ақын-жазу­шылар, қылқалам ше­берлері, фото­суретшілер ха­қын­да түрлі мәлі­меттер жиналды.

– Іс-шараның осы тақы­рыпқа арналуы кездейсоқ емес. Өздеріңізге белгілі, сын сағат­тарда қазақ жеріне келген көп­теген ұлт өкілдері біздің хал­қы­­мыздың қамқорлығы мен мейір­­іміне бөлен­ді. Өз кезе­гінде, олар да еліміз­дің әлеу­­меттік, мәдени, эконо­ми­калық дамуына өлшеусіз үлес қосты. Әлі де қосып келеді. Жа­­­сы­­­ратыны жоқ, егемендік ал­ған соң кейбір посткеңестік ел­­дер дұрыс этносаралық саясат жүр­­гізбеу салдарынан білікті ма­ман­­­дарын жоғалтып, даму қар­­­қыны ондаған жылдар­ға ше­­ге­­рілді. Осы тұста көпэтнос­ты, көп­­конфессиялы біздің елі­міз­­дің ертеңі туралы әртүрлі кү­мәнді болжамдар айтылды. Алай­­да Елбасы Н.Назарбаев кө­ре­ген этносаралық саясат жүр­­гізді. Әлемде теңдесі жоқ орган – Қазақстан халқы Ассамб­лея­­сын құрды. Осылайша – біз­дер әр алуандығымызды артық­шы­лы­ғымызға айналдырдық, – деді Ақпарат және қоғамдық даму министрі Дәурен Абаев.

Әуелі ел дамуына елеулі үлес қосқан 538 тұлға зерттеу ныса­ны ретінде таңдап алынған еді. Кейін ғалымдар әңгімелесу алаң­дарын ұйымдастырып, сол 538-дің арасынан есімі ең жарқын деген 50 тұлға тұрғы­сында «Қазақстан этностары: тұлға, тарих, естелік» атты кітап жарық көрді. Сондай-ақ тарихи тұлғалар жайлы үнемі жаңар­тылып отыратын электрон­­ды мәліметтер базасы да қолға алынды.

Конференция барысында «Рухани жаңғыру» Қазақ­стан­дық даму институты» ком­мер­­циялық емес акционерлік қоғамы мен Ш.Уәлиханов атын­дағы тарих және этнология инс­титуты, Мемлекет тари­хы инс­титуты арасында мемо­рандумға қол қойылды.