ТҰРҒЫН ҮЙ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ДАМЫТУҒА МҰҚТАЖ

Аталған мәселе көптің кө­кейінде жүргені аян. Өйткені, көп қабатты үйлерді мекендей­тінд­ер тұр­мыс барысында күн сайын түйт­кілді мә­се­лелерге тап болып, түрлі ме­ке­ме­лердің есігін қағуға мәжбүр. Бұған тұтыну көздерінің қымба­т­та­уын қосыңыз. Осыған орай Елба­сының тапсырмасымен еліміздегі тұрғын үй-коммуналдық шаруа­шылығын жаң­ғырту мен дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған кешенді жоспары мен тұжырымдамасы жа­салса, ол Үкімет қаулысымен бе­кі­тілгені белгілі. Аталған салада орта мер­зімді бірегей мемлекеттік сая­сатты қалыптастырудың негізгі ба­ғыттары айқындалып, тұрғын үй-ком­му­нал­дық шаруашылығын жаң­ғырту мен дамытудың мемлекеттік саясатын жүзеге асыру тетігі, мақсаты мен міндеті қалыптасып, респуб­ли­камызда құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы істері жөніндегі агенттігі бүгінде кешенді істерді бастап кетті. Талдықорғанда осыған байла­ныс­ты “Тұрғын үй-коммуналдық ша­руашылығын жаңғырту мен да­мытудың қазақстандық орталығы” акционерлік қоғамы басшылары тұрғындар тіршілігінің сапасын арттыру жөніндегі мемлекеттік сая­сат­ты жүзеге асырудағы кешенді жос­пар мен тұжырымдаманың орын­дал­уын көпшілік назарына ұсынып, түс­ін­діру жұмыстарының тиянағын келтірді. Алматы облысында “Жол кар­тасы” бағдарламасы аясындағы инвестициялық бағыттар арасында тұрғын үй-коммуналдық шаруа­шы­лық нысандарын жарақтандыру мен жаңғыртуға баса назар аудар­ға­ны да ортаға салынды. Өткен жылы осы мақсатқа 4,7 млрд. теңге қарас­ты­ры­лып, 58 жоба шешімін тапқан. Ағымдағы жылы өңірде “Жол кар­та­сына” қаралған қаржы­ның 5,5 млрд. тең­гесі тұрғын үй-коммуналдық жү­йе­лерін қалпына кел­тіруге бағытталғаны да көп мә­селенің түйінін шешетіні сөз­сіз. Об­л­ыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бас­қар­масының бастығы Ы.Бек­тұр­сынов жиында 67 жоба жүзеге асы­ры­лып, 5 мыңнан астам жаңа жұмыс ор­ындары ашылатынын ортаға салды. Осылайша ком­му­налдық-инженерлік жүйелерді да­мыту, энергия үнемдеу, ысы­рапты азайту, нормативтік шы­ғындарды қысқарту, жаңа тех­но­логияларды батыл енгізу биыл қолға алынатын Еңбекшіқазақ, Қарасай, Іле, Ақсу, Ескелді аудан­дары мен Қапшағай қала­сын­дағы электр желілері күрделі жөн­деуден өткізілсе, ол пай­даланатын мекемелерге бекітіліп берілетін болды. Бүгінгі күнге жылу есептегіш орнатпаған тұтынушылар үшін олардан жоғарылатылған тариф­пен төлемақы алу тетігі пайда­ла­нылса деген ұсыныс та түскен. Ауыз су үйге кіргізіліп, тұтына­тын­д­ар есептегіш құралдарын орнатуы тиіс. Өңірдегі елді мекендерді газ­дан­дыру кеңінен өріс алған. Демек, сұйық отынмен жылы­ты­латын нысандарды газбен, қатты отынмен жылытуға көшіру энер­гия­ны үнемдеуге жол ашатыны ескеріліп, бюджеттік мекемелерде қуат көзін үнемдеу басталып, ин­новациялық технологияны іске асыруды одан әрі жалғастыру да көзделген. Тәулік аймақтары бо­йын­ша жіктеуші тарифтерге көшу жалғасын таппақшы. Мұн­дай тә­сілдер ауыз сумен қам­та­ма­сыз ету және кәріз суларын әке­ту­ге қа­тысты да қолданылады деп жоспарланған. Жиында Астанадан келген меймандар да сөз алып, аталған салада жаңғырту және дамыту мәселелерін қолға алу қажеттігін айтты. Өйткені, республикадағы күрделі жөндеуді қажет ететін тұрғын үй қоры 50 млн. шаршы метр болса, бұзылуға тиісті апат­ты баспананың аумағы 3,8 млн. шар­шы метрді құрайды екен. Бүгінгі күнге тұрғын үй қорының тең жартысы абаттандырылса, инфра­құ­рылым нысандарының тозу деңгейі де осы шамада. Бұ­ған коммуналдық сектордағы ре­сурс­тар ысырабын қосыңыз. Ком­муналдық нысандардың тозу деңгейі алаңдатарлық дәрежеде. Жыл сайын еліміздің жекелеген ай­мақтардағы коммуналдық қызмет құнының өсу, қуат және жылу көздері жұмысы нашар­лағ­а­нынан саладағы желілер мен имарат­тардың тозғандығына бай­ла­нысты қосымша ысыраптар қол­байлау болатыны түсінікті жәйт. Еліміздегі тұрғын үй-ком­му­нал­дық шаруашылығына осы­лай­ша түбегейлі өзгерістер мен жа­ңалықтар ен­гізілетініне көз жетті. Сонымен қатар, талқылау бары­сын­да айтылған пі­кірлер жи­ын­тығынан қалалардағы көп қабатты үй­лердің тірлігіне жа­уапты үй бас­қармалары жаңарған түрде орта­мызға қайта оралуы мүм­кін. Акционерлік қоғамның сөзі мен ісінде алшақтық болмаса, бар­ша­ны алаңдатқан ысырап пен ретсіз қымбаттау, көп сылтау­ла­р­ға шек қойылады. Бұл тұрғындар тір­ші­лі­гіне де жаңа леп әкелетіні сөзсіз. Күмісжан БАЙЖАН, Алматы облысы.