Қысқасы, мұндай бастамалардың барлығы да мегаполистің денсаулық сақтау саласын алға жылжытуға септігін тигізері сөзсіз. Оның үстіне Алматының руханият, әлеуметтік және денсаулық саласында көшбасшы, үлгі болуда жазылмаған өзіндік міндеттері бар. Мәдениетке шөліркеген, білім қуған, денсаулық іздеген адамдар Алматыны да іздейді.
Сонымен соңғы айда Алматыда «Денсаулық жолы» бастамасы аясында не атқарылды? Қала әкімі Бақытжан Сағынтаев қарашаның басында Президенттің іс басқармасы Медициналық қызметінің 90 жылдығына орай өткен «Денсаулық сақтау ісіндегі инновациялар» форумында медициналық көмектің сапасын жақсарту мақсатында «Совминканың» ең озық тәжірибелерін қаламыздағы барлық емдеу мекемелерін таратудың маңыздылығы мен оған Алматының толық мүмкіндігі бар екендігін атай келе: «Дәрігерлердің кәсіби біліктілік деңгейі тұрақты артатын болады, олардың дұрыс жұмыс жасауы үшін барлық жағдайды жасаймыз. Алдағы үш жылда ауруханалар мен емханалардың жабдықталу деңгейін 90 пайызға дейін жеткіземіз», – деген болатын.
Нәтижесінде қазір Алматының барлық емханалары мен ауруханаларында аудит жүргізіліп, қандай медициналық құрал-жабдықтар бар, қайсысы жұмыс істейді, қайсысы қаңтарылып тұрғанын анықтау жұмыстары атқарылып отыр.
Бір күнде 8 мыңға жуық алматылық медициналық тексеруден өтті
Алдымен ілкімді шаралар ішінен Алматының «Денсаулық жолы» жобасын бөле-жарып атап өту қажет. Қазір қалада «Денсаулық айы» жүріп жатыр. 29 қазанда басталған акция 1 желтоқсанға дейін жалғасады. Бұл шара халықты «жаяу баратын жақындықта» медициналық қызметпен қамту мен қалалықтардың өз денсаулығын сақтауға ұмтылысын құлшындыруды көздейді. Өйткені Алматыда алыстағылардың қолы жете бермейтін жетекші емханалар мен ғылыми-зерттеу орталықтары бар. Барлығында түрлі тегін скринингтер жасалып жатады. Алайда, тұрғындар мұндай мүмкіндіктерден хабарсыз, яки болмаса тұрақты түрде алдын ала дәрігерлерге қаралып тұруға мойындары жар бермейтіні жасырын емес. Сондықтан бұл әрекетті жандандыруды құзырлы мекемелер өз міндетіне алып отыр.
Сонымен алматылық дәрігерлер мегаполистің 30-дан астам шет аймағын мобильдік бригадалармен аралап, өздері қарыс қадам жерге келіп тұрған медицина мамандарына 8 мың адам қаралған.
Эндокринолог, кардиолог, жалпы практика дәрігері, офтальмолог, гинеколог және басқа кәсіби дәрігерлер қабылдаулар өткізді. Мұнда қандағы холестерин және қант деңгейін анықтау үшін қан тапсыру экспресс-әдіспен атқарылды, қан қысымы тексерілді, ЭКГ диагностикасы жасалды, АИТВ-инфекциясын және басқа да сырқаттарды анықтаудың экспресс-тестілері жүргізілді. Мұның барлығы қадамдық қолжетімділік барысында атқарылды, өйткені олардың кейбіреулерінің өз емханаларына баруына мүмкіндіктері бола бермейді.
Сонымен қатар медицина қызметкерлері қала тұрғындары арасында ақпараттық-түсінік жұмыстарын да қатар жүргізуде. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру мәселелері, скринингтік тексерулерден өту қажеттігі және басқада толғандыратын мәселелер жете түсіндіріліп жатыр.
Осы арада айта кету керек, Денсаулық айы басталған алғашқы 10 күннің ішінде медиктердің көшпелі бригадалары орталықтан шалғай жатқан 23 елді мекенде болып, 5 мыңнан астам қала тұрғыны түрлі мәселелер бойынша тегін медициналық кеңес алып, тексеруден өтіп үлгерген-ді.
Профилактикалық тексеру барысында қан қысымы жоғары, қандағы қант деңгейі, холестерин деңгейі жоғары науқастар анықталып, учаскелік дәрігерге қаралуға жіберілді.
Мегаполистегі медициналық қызмет көрсетудің сапасы
Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаевтың Алматыны дамыту жөніндегі кеңейтілген кеңесте берген тапсырмасын орындау мақсатында арнаулы жиын өткізілген болатын.
Осы жиында қан айналымы жүйесі ауруларынан, жарақаттар мен жазатайым оқиғалардан болатын өлім-жітім көрсеткіштерін төмендету, сондай-ақ хирургиялық қызмет сапасын арттыру мәселелері қаралды. Қалалық ауруханалар мен емханалардың бас дәрігерлерінің есебін тыңдаған шаһар басшысының орынбасары Ержан Бабақұмаров инсульт, инфаркт, сондай-ақ өмірге қауіп төндіретін жарақаттармен күресу жұмыстарын күшейту қажеттігін атай келе: «Өлім деңгейін төмендету бойынша жоспарлы және жүйелі жұмыс істеуіміз қажет. Әрбір дәрігер аурудың өршуіне әсер ететін факторларды анықтап, өлім-жітімнің алдын алуға ықпал ететін шешімдерді табуы тиіс», – деді.
Жиынға қатысушылардың пікірінше, медициналық жабдықтарды жаңарту арқылы көрсетілетін қызметтің сапасын көтеруге болады.
Жиынға қалалық медициналық ұйымдардың басшылары қатысып, олар өз тараптарынан Үйлестіру кеңесі барысында айтылған бірқатар мәселелерді қарастырып, қабылданып жатқан шаралар туралы хабарлап, баяндамалар жасады.
Алматының МӘМС енгізуге дайындығы қандай?
Қараша айының алғашқы күнінде Алматыда Өңірлік штаб отырысы өтіп, Алматы қаласының әкімі Бақытжан Сағынтаевтың төрағалық етуімен, Денсаулық сақтау министрі Е. Біртановтың қатысуымен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру мәселелері талқыланған болатын.
Енді, міне, МӘМС жұмысының басталуына бар болғаны бір ай ғана қалды. Осы аралықта қала тұрғындарын толық қамту, барлық медмекемелердің ақпараттық жүйесін біріктіру, алматылықтардың мәртебесін анықтауға қатысты барлық мәселелер шешілуі қажет.
«Әрбір қала тұрғынының МӘМС туралы хабардар болуы маңызды. Сонымен қатар өздігінен еңбекке қамтылғандармен жұмысты жандандыру және жұмыссыздарды тарту қажет. Қалған уақытта медицина қызметкерлерімен және емханалармен жұмысты барынша күшейткен жөн», – деген болатын мегаполис басшысы Б.Сағынтаев.
Министр Елжан Біртанов әлеуметтік медсақтандыру жүйесі енгізілгенде Алматы бойынша медициналық көмекті қаржыландыру 2020 жылдың 1 қаңтарынан 1,5 есеге ұлғаятындығын мәлімдеген еді.
«Оның үстіне денсаулықты қалпына келтіру үшін емдеу мен паллиативті көмек көлемі 7,5 есе, консультативті-диагностикалық көмек 6,7 есе, стационарлық ауыстыру көмегі 2,3 есе артады», – деген еді министр.
МӘМС-ке техникалық дайындық 1 желтоқсанға дейін аяқталуы тиіс
Ресми мәлімет бойынша, бүгінгі күні қала тұрғындарының 95,7%-ы шартты түрде МӘМС жүйесі бойынша сақтандырылған. Алматының қалған тұрғындары осы жүйеге қатысушы барлық медициналық ұйымдарға қойылатын төлем терминалдары арқылы өздері жеке жарна төлеп, медсақтандыру жүйесі бойынша медициналық көмекті алуына болады.
Салыстырмалы түрде, МӘМС енгізуде Алматының техникалық дайындығы жоғары: Алматының медицина ұйымдарындағы барлық жұмыс орындары компьютерлік техникамен жабдықталған, қажетті ақпараттық жүйелер енгізілген. Медициналық қызметті жеке көрсететіндер арасында ақпараттық жүйемен жарақтану әзірше 66%-ды құрайды және бұл бағыттағы жұмыс екі айдың ішінде аяқталуы тиіс.
«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» ҚЕАҚ басқарма төрағасы Айбатыр Жұмағұловтың айтуынша, қазірдің өзінде медициналық қамтудың үш деңгейлі жүйесі бекітілген, негізгі ақпараттық шешімдер дайын.
Бүгінгі күні Алматыда субъектілер мәліметі бар базада медициналық қызмет көрсетуге үміткерлер қатарында 572 медмекеме бар. Олардың 78-і мемлекеттік, 179-ы жекешелік. Тегін медициналық көмектің кепілдемелі көлемін көрсету үшін 178 медициналық ұйыммен келісімшарт жасалды. Олардың барлығына медициналық ақпараттық жүйе енгізілген. Желтоқсанға дейін Бірыңғай жиынтық төлеммен бірігу ісі аяқталуы тиіс.
Кездесу кезінде алматылықтар арасында жүргізілген сауалдама нәтижесі келтіріліп, ол тұрғындардың МӘМС енгізуден жақсы хабардар екенін және жүйені енгізуді құптайтындардың қатары 60%-ға жуықтағанын көрсетті.
– Қазіргі таңда ТМККК шеңберінде көмек көрсететін барлық 92 жекеменшік медициналық ұйымдарда медициналық ақпараттық жүйелер орнатылды. Алайда, Денсаулық сақтау және әлеуметтік сақтандыру жүйелерімен интеграциялау процесі толық аяқталған жоқ. Әзірлеушілердің көбі өз міндеттемелерін орындамады. Осының салдарынан солардың жүйелерін орнатқан медициналық ұйымдар бүгінгі күні МӘМС форматында жұмысқа дайын емес, – деді Ержан Бабақұмаров.
Сондықтан да бұл күндері МӘМС енгізуге барлық медициналық ұйымдардың толық техникалық дайындығын қамтамасыз ету үшін жұмыстар атқарылып жатыр. Сондай-ақ жеке медициналық ұйымдардың медициналық қызмет көрсету стандарттарын аккредитациялау жұмысын жеделдету жолға қойылып келеді.
