«IT-қоғамдастығымен кездесуде дамуға не кедергі болатыны, ол үшін қандай жағдайлар жасау қажеттілігі, әкімдіктің жасаушыларға қандай көмегі тиетіні және олардың қалаға қандай пайда беретіні туралы ашық әңгімелестік. Іскерлік кеңеске балама ретінде осы және басқа мәселелерді шешу үшін ІТ-кеңесін құратын боламыз. Ай сайын кездесіп, бірлескен іс-қимылымызды үйлестіріп, тактикалық және стратегиялық жоспарларымызды әзірлейміз. Алматыда ІТ-саласының басты ресурсы – бай адами капитал бар. Программистердің мектебін ашу жөніндегі бастаманы қолдаймыз. Жалпы инфрақұрылымды дамытуға көмектесіп, барлық мүдделі тараптарды тартып, ғылыми институттар мен жоо-ның әлеуетін пайдаланамыз.
«Біздің қаламыз осы саладағы әлемнің барынша инновациялы, ілгері дамыған қаласы болады және болуы тиіс. Бұл сауда басымдылығы бар экономиканың құрылымын өзгертіп, мегаполис өмірінде ІТ-қоғамдастығының үлесін кеңейтеді», дейді Алматы әкімі.
Содан бергі уақытта электронды коммерция, онлайн қызметтер, білім беру, инвестиция салаларымен айналысатын цифрлы компаниялардың өкілдері сандық жүйенің одан әрі қалыптасуы туралы өздерінің көзқарастарын ұсынып жатыр. Телекоммуникация нарығына үлкен өзгерістер әкелген цифрландыру процесі бүгінгі күні әлемнің көптеген елінде жүзеге асырылу үстінде. Сол көшке қосылған Алматының цифрлы әлемі заманауи технологияларды денсаулық сақтау, білім беру, бизнес, қауіпсіздік және көлік сияқты салаларда енгізу азаматтарға еш кезексіз, ғаламтор арқылы мемлекеттік қызметтерді пайдалануларына мүмкіндік береді деп күтіп отырмыз.
DC халықаралық зерттеу рейтингінде цифрландыру деңгейі бойынша әлем қалалары арасында Алматы 25-орында тұрғанын мәлімдеген болатын. DC рейтингіне Орта Азия елдерінің қалалары бойынша енген алғаш және жалғыз қала – Алматы. Егер цифрландыру деңгейі бойынша Алматыны ТМД елдерінің қалаларымен салыстырсақ, біз үшін ең басты бәсекелес Мәскеу екен. 2 млн тұрғыны бар Алматының 15 млн тұрғыны бар Мәскеумен бәсекелесуі қиын. Бірақ тұрғындарының ақпаратты технологиямен қамтылу көрсеткіші тұрғысынан келер болсақ, оңды нәтиже Алматыға бет бұрып тұр деп айтуға болады.
Халықаралық зерттеулер қорытындысы бойынша таяу арада әлемдік экономиканыӊ жаӊа тенденцияларға негізделетінін айтты. Дәстүрлі дүкендер қызметіне, қолма-қол ақшаға, өндірістегі қол еӊбегіне сұраныс азаяды. Барлық сауда-саттық пен қызмет көрсету электронды түрде интернет арқылы жүзеге асады.
Ресей мен ТМД-дағы «Orange Business Services» бизнес-шешімдер мен инновациялар департаментінің директоры Елена Краушкинаның айтуынша, Алматы IT-кеңесі дер кезінде құрылды. Енді оның мүмкіндігін бизнес пен билік арасындағы дәнекерлікке жұмылдыру керек. 2019 жылдың үшінші тоқсанының қорытындысы бойынша Алматыдағы заттар интернеті мобилді байланыс нарығымен салыстырғанда 3,5 есеге көбейіпті.
«SAS Қазақстан» бизнес сарапшылар компаниясының директоры Андрей Суставовтың айтуынша, IoT – заттар интернетінің әлемдік нарығынан өз үлесімізді алуға біздің де мүмкіндігіміз бар екен. 2018 жылдың қорытындысы бойынша Алматыда заттар интернеті мобилді байланыс нарығымен салыстырғанда 3,5 есеге көбейіпті. Қазір коммуникациялық құрылғыларда отыратын 5 миллиондай абонент бар. «Дәстүрлі тіркелген байланысты мобилді қондырғылар ығыстыра бастады. Бұл нарық біздің өмірімізге енді. IоT – заман ағымының маңызды жаңа бөлігіне айнала бастады», дейді Андрей Суставов.
Айта кетейік, заттар интернеті нарығы ақпарат алмасуға мүмкіндік беретін электроникамен, интернетке шығу мүмкіндігімен жабдықталған физикалық объектілердің желісі. «IoT» өндірістік технологиясы Қазақстанның өңдейтін және қайта өңдейтін саласына бейімделе бастайды деп үміттенеміз», дейді Андрей Суставов.
Қазақстан ДСҰ-ға кіргенде, Еуразиялық одаққа мүше елдердің алдында кедендік баждардың төмендетілген мөлшерлемесі қолданылатын тауарлардың қозғалысын бақылау жүйесін құру міндеттемесін мойнына алған еді. Соның аясында «Виртуалды қойма» модулі 1 сәуірден бастап іске қосылды. Модуль салық төлеушінің қоймасындағы тауардың Қазақстанға әкелуден бастап, тұтынушыға өткізуге дейінгі тізбегін қадағалауға мүмкіндік береді. Бұл Қазақстанда заттардың интернет нарығын дамытуға бағытталған заңнамалық құжаттардың алғашқысы.
«2018 жылы Ресей IoT-бағытқа 4 млрд АҚШ долларын аударды. Бұл қаржыға ақпаратты технологияны сатып алу, қызмет көрсету және байланыс салаларын ақпаратты технология бағдарламаларымен қамтамасыз ету шығыны кіреді. 2019-2020 жылдары мемлекеттік сектор IoT секторына «ақылды қалалар» проблемасын шешу үшін инвестиция салуды жоспарлап отыр. IoT секторын жеке-дара дамыта алмаймыз. Нарықтың бұл сегменті әлемдік технологиялар нарығымен интеграциялануымызға, технология тізбегіне тезірек қосылуымызға мүмкіндік береді», дейді Андрей Суставов.
Сарапшылар бізге IT нарығының қазіргі қалыптасқан құрылымын емес, оған қатысты көзқарасты өзгерту қажет екенін айтады. Осылай болғанда экономиканы цифрлы жүйеге көшудің қарқыны күшейетін көрінеді. Осыған қатысты IT қауымдастық президенті Нұрлан Исин бізбен әңгімесінде IT нарығының интеграциясы деген термин пайда болатынын айтты. Жекешелендіру нәтижесінде шетелдік инвесторлардың қатары көбейді. Бізге олармен бәсекелесуге тура келеді. Біз ақпараттық қауіпсіздігімізді өзіміз әзірлеген ақпараттық технологияның күшімен ғана қорғай аламыз.
Нұрлан Исиннің сөзінше, барлық саланы бірдей қамтып, озып шығу мүмкін емес. Сондықтан мүмкіндігімізге сай келетін, шамамыз көтеретін секторларға қаржы салғанымыз дұрыс шығар. IT саласында бағыт-бағдар нақтыланбай, консенсусқа жету мүмкін емес.
«Алматының IT мүмкіндігін Қазақстанның мүмкіндігінен бөліп қарауға болмайды. Сондықтан Алматының IT секторының мүмкіндігі мемлекеттік деңгейде зерттелуі керек. Бағыт пен бағдар зерттеу нәтижесі бойынша нақтылануы керек. Алматы әкімдігі жанынан құрылған IT-кеңесі осы мәселелерді тереңдеп зерттеуді қолға алуы тиіс. Бұл бағыт-бағдарларды дұрыстап үйлестіруге мүмкіндік береді», деп түйді ойын Нұрлан Исин.
